Dep'me bizi hazır değiliz!! - 2 - Deprem Önlemleri

Tekrar merhaba, bu yazı iki gece önce hazırlanmasına rağmen, internet imkanı bulamadığım için bu geceye kaldı, ve Marmara yine sarsıldı. Yine geciktiğim için üzülerek ve faydalı olmasını dileyerek, ilk yazıya ilave bilgileri aktarıyorum.

Bir önceki yazıyı uzatmamak adına, önlemlerle ilgili eksik kalanların bir kısmını da bu yazıyla aktarıyorum. Yıkılma ihtimali olan bir binadaysanız, en mantıklı davranış yada bir başka deyişle, yaşam şansını artıran davranış, bulunduğunuz noktada sağlam bir cismin yanına sığınmak demiştim. Bu konuda seminerlerde özellikle, "Üst katlara çıkmak daha güvenli, ya da alt kattayım hesapladım hemen binayı terkedebiliyorum, doğrumu" soruları geliyor. Bizim tecrübelerimize göre bunlarda da risk var, üst katlara çıkmak için merdiven, asansör kullanmak çok riskli. Alt kattan dışarı çıkmakta şiddetli sarsıntılarda özellikle yapılaşma yoğunluğu düşünülürse mutlak korunma getirmiyor. Yani bina sağlamsa zaten kaçmayada, çıkmaya da gerek yok. Ama sağlam değilse de, yapısal riskler kadar yapısal olmayan hasarlar ( daire veya yapı içi hasarlar ) mutlaka önlem alınması gereken büyük riskler. Bunun için de yaşam alanımızı olabildiğince en ufak detayları da düşünerek düzenlemek, hazırlamak önemli. Bir önceki yazıya ilave olarak, özellikle kırılıp risk yaratacak eşyalar ( tv.ler, cam eşyalar, camlar, mutfak eşyaları vs ) mutlaka gözden geçirilmeli. Mutfaklarda öncelikle duvara asılı dolaplar sağlamlaştırılmalı, üst raflarda bulunan ağır ve kırılacak eşyalar,alt raflara alınmalı. Dolap kapakları basit önlemlerle sürekli kapalı kalmalı. Buzdolabı, bulaşık makinası vb. ağır ve bizi koruma oranı yüksek eşyaların kaymasını önleyici tedbirler alınmalı. 17 Ağustos ve 12 Kasım kurtarma çalışmalarında en fazla canlı mutfaklardan çıkarılmıştır. Bununda temel sebebi, bu eşyaların gösterdiği dirençtir.

İki tane aynı yükseklikte, aynı tarzda binayı düşünün, biri eşyalı, bir bina boş olsun. Bu iki binayı yıktığınızda, eşyalı olan bina enkazı daha yüksek kalmaktadır. Bu da içindeki eşyaların gösterdiği direnç nedeniyledir. İşte biz kurtarmacılarında insanları kurtarmamıza yardımcı olan "YAŞAM BOŞLUKLARI " bu eşyaların yanında olmaktadır. Bunun içinde sarsıntı başladığı anda hemen bir eşyanın yanına, mümkünse de yüksek dirençli eşyaların ( beyaz eşyalar, para kasaları, içi dolu çekyat ve sandıklar vb ) yanına "YATIN- TUTUNUN- KORUNUN". Ama sağlam eşya bulunduğunuz alanda değilse, o eşyanın yanına özellikle aynı alanda değilse gitmeye çalışmayın. Kaçmayla ilgili kötü örnek vermek isterim. Birkaç yıl önce Konya'da dış etken olmadan yıkılan "Zümrüt Apartmanında" malasef çıkarılan cesetlerin çoğu merdiven boşluklarında olmuştur. Eğer bu insanlar bulundukları yerde korunsalardı, en azından bazılarının hayatta kalma şansı olurdu. Yine de şunu söylemek isterim, bu önlemlerle mutlaka hayatta kalırım düşünceside yanlıştır.

Cisimlerin yanına yatıp korunma mantığı, eğer sarsıntıya araç içinde yakalanırsanız da geçerlidir. Yani araç içindeyseniz, aracınızı durdurun ( mümkünse yapılardan uzakta ) ve aracın yanına sığının.

Sarsıntıda eğer binanız hasar gördüyse yapıya tekrar girmeyin, çünkü olabilecek artçı şoklarda binanızın yıkılma ihtimali olabilir. Binadan çıkarken, elektrikler kesikse kibrit vb. ateşli maddeler kullanmayın, gaz vb.kaçaklar olabilir. Yaşam alanlarınızın kapı çıkışlarına, mümkünse birçok noktaya aydınlatma için fener yerleştirin. İstatistiklere göre, Afetlerde kurtarılan insanların % 94.6 sını biz kurtarmacılar değil, sizler yani hemen yakın çevrede bulunan insanlar kurtarmakta. Dolasıyla sokaktaki insanın, afetlere ve acil durumlara yönelik temel eğitimleri ( ilkyardım, yangın, hafif arama- kurtarma ) alması çok önemlidir. Guruplar oluşturarak bu eğitimleri almaya çalışın. Özellikle ilkyardım heryerde ve koşulda, bireysel acil durumlarda bile çok önemlidir.

Cam kırılmaları ilk gerçekleşen hasarlardır ve ciddi sonuçlar doğurabilir. Yaşam alanlarınızdaki camları "Film "denilen tabakalarla kaplayın, böylece camlar kırılacak ama film tabakalarının içinde kalıp dağılmıyacaktır.

Alışveriş merkezleri, sinemalar, stadyumlar vb kalabalık yerlerde en önemli risk paniktir, bunu engellemeye önem verin, paniği önlemeye yardımcı olun.

Soru ve önerileriniz ve gelişen gündem, bilgi doğrultusunda devam edeceğim. Sevgiler, afetsiz günler ve herkese mutlu bayramlar diliyorum.

Yaşar ÖZEN