Dil Yanlışları - 43

Giriş

Branşımdan olsa gerek ‘medya’da, gerekse  yazılı basında Türkçe’nin kullanımına dair yanlışlar karşısında çok rahatsız oluyorum. Üstelik bu yanlış kullanımların sâhiplerinin içinde mürekkep yalamış, isminin önünde akademik unvanlar olanlar bile var.

Buyrun size dil yanlışları dosyamdan bunlara birkaç örnek:

“Ben sizin gibi olan bitene bakmıyorum.“
Prof. Dr. Özcan Yeniçeri 
Doğrusu: Olan bitene ben sizin gibi bakmıyorum.
Haber Türk, 9 Haziran 2014, 21:44

“Win win, kazan kazan şeklinde formüle edebileceğimiz bir… “
 Doğrusu: Kazan kazan şeklinde formüle edebileceğimiz bir…
 Prof.Dr. Birol Akgün            
Kanal 24, 9 Haziran 2014, 18:16

20’li yaşlarda bakkalcılık yapmıştım.
Doğrusu: bakkallık
Prof.Dr. Ebubekir Sofuoğlu  
A Haber, 11 Mayıs 2014, 22:46

“Ben onun nâmusundan mükellefim.“
Doğrusu: Ben onun nâmusuna kefilim.
Prof. Dr. Mesut Hakkı Çaşın 
A Haber, 22 Aralık 2016, 03:07

Yazıma Aldığım Fotoğraflardaki Cümlelere Dâir Birkaç Söz

1. fotoğraf için:  “Mustafa Kemalin askeri değil yoldaşıyız. Asla ve asla asker değiliz. Bu sözler faşizan yapıyı çağrıştırıyor.” Açıklama: Akkuş, ilk iki cümlede kullanılan ‘asker’ kelimesinin ‘faşizan yapı’yı çağrıştırdığı ifâde ediyor. Oysa  tırnak içindeki kelimeler anlamca birbiriyle örtüşmez. ‘Faşizan yapı’ yerine ‘militarizm’ kelimesini veya  ‘askerî yapı’ söz grubunu  kullanmalıydı. 

2. fotoğraf için: “Kendi göbeğimizi kendimiz keseceğiz.” sözü epeydir siyâsîlerce de kullanılıyor. Türkçe’de “kendi göbeğini kendisi kesmek” diye bir deyim yok. Bebek, ‘göbek bağı’yla doğar, sonrasında da bu bağ kesilir. İşte bu deyim de, ‘göbek bağını kesmek’ten geliyor. Yardım gelmediği anda kişinin kendi işini kendisi yapmak, anlamını taşır.

3. fotoğraf için: Kaftancıoğlu’nun ‘olmak’ fiilini fiilimsi olarak yan cümlede iki kere kullanması ilk yanlışı. “Olup”tan sonra gelen temel cümleyi (Kendisine çok teşekkür ederim.) yan cümleyle birleştirmiş olması ise tipik bir anlatım bozukluğu. Doğrusu: “ Erdoğan’ın doğrudan şahsımı hedef almış olması (alması) benim açımdan memnuniyet verici. Bunun için kendisine teşekkür ederim.”

4. fotoğraf için: Kural: Özne, (referandumlar) insan dışı çoğul olursa yüklem (vermezler) tekil olur. Doğrusu: “ Referandumlar her zaman doğru sonuçlar vermez. “