Dilimizi sokan arılar

Dilimizdeki kelimelerin ilk kez kullanıldıkları otantik bağlamları ve tarihsel dönemleri bilebilseydik, sözlükte yer alan her bir sözcüğün -hatta eş anlamlı kabul ettiğimiz tüm sözcüklerin- farklı birer olguyu anlattığına tanık olabilirdik gibime geliyor.

Kavramlar arasındaki farklara dikkat etmemek belki günlük yaşamda fazlaca sorun yaratmaz; fakat örneğin iddialı bir öykü veya roman yazdığını söyleyen yazarlar için büyük bir prestij kaybı olabilir. Benim gözlemlerime göre, sayıları giderek artan pek çok yazar -farkında olmadan- affı zor hatalar yapıyorlar.

Aşağıda listelediğim birbirleriyle anlam benzerliği olmayan kavramların nasıl da düşünülmeden eşanlamlıymış gibi kullanıldıklarını sorgulayan bu "mahkeme"de, siz tüm MB okur ve yazarlarını tanık sandalyesinde oturmaya davet ediyorum:

Düşünce ile fikir... farklı iki kavramdır.
Fikir ile görüş...
Görüş ile zihniyet...
Zihniyet ile ideoloji...
İdeoloji ile inanç...
İnanç ile inanmak...
İnanmak ile ikna olmak...

Edep ile saygı...
Saygı ile yüceltme...
Yüceltme ile hayranlık...
Hayranlık ile övme...
Övme ile beğeni...
Beğeni ile empati...
Empati ile sevgi...
Sevgi ile aşk...
Aşk ile ilişki...
İlişki ile birliktelik...
Birliktelik ile beraberlik...
Beraberlik ile dayanışma...
Dayanışma ile özveri...
Özveri ile kahramanlık...

Yetenek ile hüner...
Akıl ile zekâ...
Zekâ ile deha...
Dâhi ile aydın...
Bilgi ile bilgelik...
Bilge ile bilgin... aynı şey değildirler.

Hüküm ile önyargı...
Hayal ile tahmin...
Yorum ile çıkarsama...

İlkesizlik ile ahlâksızlık...
Duyarsızlık ile tepkisizlik...

Değişim ile dönüşüm...
Sistem ile şablon...
Şablon ile plân...
Plân ile program...
İşbirliği ile işbölümü...
Yöntem ile tarz...
Tarz ile tutum...
Eski ile klasik...

Erdem ile ahlâk...
Ahlâk ile huy...
Huy ile kişilik...
Kişilik ile mizaç...
Mizaç ile tutum...
Tutum ile prensip...
Prensip ile inanç...

Süreç ile süre...
Süreç ile süregiden...
Süreç ile süreklilik...
Süreç ile yordam...
Süreç ile oluşum...
Süreç ile yol...
Süreç ile ilişki...
Süreç ile serüven...
Süreç ile aşama...
Süreç ile içerik...
Süreç ile mekanizma... farklı anlam taşırlar.

İzin ile onay...
Şans ile baht...
Açmaz ile çıkmaz...
Arayış ile beklenti...
Eğilim ile ilgi...
Ortak nokta ile ortak alan...
Yanyanalık ile ardışıklık...

Açıklık ile içtenlik...
Gösterge ile belirti...
Gerekçe ile dayanak...
Zararsız ile faydasız...
Beklenti ile umut...
Tercih ile beğeni...
Beğenmek ile benimsemek...

Öz ile iç...
Biçim ile kabuk...
Özel ile özgü...
Özel ile kişisel...

Bir ile tek...
Tek ile yalnız...
Yalnız ile sahipsiz...

Aynı ile benzer...
Saklı ile gizli...
Gizli ile kaçak...
Kaçak ile illegal...

Karıştırmak ile şaşırmak...
Karışmak ile burnunu sokmak...
Burnunu sokmak ile müdahale etmek...

Eylem ile tutum...
Kesişme ile birleşme...
Örtüşme ile buluşma...
Yakışma ile bağdaşma...
Bağdaştırma ile özdeşleştirme... aynı anlama gelmezler.

İncelemek ile araştırmak...
İncelemek ile irdelemek...
Birleştirmek ile buluşturmak...
Bırakmak ile salmak...
Terk etmek ile vazgeçmek...

İlişki ile ilinti...
İlişki ile bağlantı...
İlişki ile yakınlık...

Doruk ile uç...
Uzak ile ücra...
Neden ile gerekçe...
Mükemmel ile kusursuz...
Yapmak ile yaratmak...
Hakiki ile orijinal...
Kendilik ile doğallık...

Eleştiri ile hakaret...
Hakaret ile küfür...
Özeleştiri ile pişmanlık... farklı farklı şeylerdir.

Arzu ile içgüdü...
İçgüdü ile içgörü...
Güdü ile heves...
Niyet ile eğilim...
Niyet ile kasıt...
Erek ile emel...

Çokluk ile çeşitlilik...
Durum ile konum...
Oran ile orantı...
Dikkatli olmak ile özenli olmak...
Sabır ile tahammül/katlanmak
Harcamak ile tüketmek...
Türetmek ile yaratmak...
Yaratmak ile üretmek...
Üretmek ile oluşturmak...

Öneri ile tavsiye...
Tavsiye ile nasihat...
Nasihat ile aydınlatma...

Deneyim ile birikim...
Deney ile test...
Test ile analiz...
Tespit ve teşhis...
Öngörü ile hayal etme...
Öngörü ile uzağı görme...

Tanımak ile bilmek...
Bilmek ile kavramak...
Kavramak ile içselleştirmek...

Hoşgörü ile tolerans...
Kaygı ile kuruntu...
Uygun ile kullanışlı...
Avunma ile oyalanma...
İptal etme ile öteleme...

İnşallah ile keşke... arasında çok büyük anlam farkı vardır...

.....................................................................................
* Kadın-erkek sayısı eşit ve "Dokunulabilir Meclis" istiyoruz!
.....................................................................................