Dünya çapında en başarılı televizyon formatları ve üreticileri

Dünya televizyon endüstrisini takip etmeye ve Türkiye’yi dünya sahnesine çıkarabilecek projeler üzerinde çalışmaya devam ediyorum. Bugünkü yazımı dünya ülkelerinin TV programlarını nasıl ve ne kadar yoğunlukta alıp sattıklarına ayırmak istiyorum. Sizinde bildiğiniz gibi bu dev sektörde ülkemiz oyuncu değil seyirci durumunda ve yabancı TV format üreticileri için de güzel bir pazar. Üretime değil tüketime katılan bir ülke olduğumuz için de dış dünyada adımızdan pek bahsedilmiyor. Bunu yavaş yavaş azaltmak ve zaman içerisinde yurt dışına formatlar satmak ise hayal değil. Yapılması gereken önce hayal etmek sonrasında ise doğru ekip ve donanım ile projelerin alt yapısını oluşturmak. Biz hazır almaya koyulalım derken dünya TV format endüstrisi her geçen yıl hızlı bir şekilde büyümeye devam ediyor ve ülkeler arasında birçok TV formatı gidip geliyor.

Ülkemizde ise yapımcıların çoğu dışarıdan bir format yakalamak için uğraş veriyor. Bu yapımcıların içinde son dönem yurt dışından yapımlar alarak Türk ekranlarına uyarlayan Sayın Acun Ilıcalı dikkat çekiyor. Kendisi yabancı piyasanın en iyi müşterileri arasında yer alıyor. Almış olduğu birçok yabancı yapım ile ülkemiz ekranlarında son dönemde adından sıkça söz ettiriyor. İşte alınan bu formatlar ve dünya pazarını da işin içine katarsak ortaya 3 milyar dolarlık dev bir endüstri çıkıyor. Bu endüstride profesyoneller üretiyor ve alıcılar da iyi fiyatlar vererek programları kendi ülkelerinde yayınlama hakkına sahip oluyorlar.

FRAPA’nın 2009 yılındaki raporuna bakarsak hangi ülkelerin ne kadar TV formatı ithal ve ihraç ettiklerini görebiliriz. Bu tabloya göre rakamlar şöyle: (Adet olarak) İngiltere: 146 İthalat-37 İhracat. A.B.D 87-67 Hollanda:35-64 Arjantin:28-12 İsveç:22-39 Almanya:21-73 İspanya:17-92 Avustralya:16-40 Fransa:16-79 Japonya:16-1 İtalya:13-73 Danimarka:11-43 Kanada:9-24 Norveç: 7-48 Yukarıdaki rakamlara bakınca en üretken ülkelerin İngiltere ve A.B.D olduğunu görüyoruz. Japonya ise almış olduğu 1 TV formatı ile ne kadar kapalı bir piyasa olduğunu belli ediyor. FRAPA’nın raporuna göre 2002 ile 2004 senesi arasında alınıp satılan format sayısının 259’dan 445’e çıktığını görüyoruz. Türkiye'yi soracak olursanız, bu tabloya girmemiz için çok daha büyük düşünmeliyiz. Şu anda ülkemizde geçerli olan sisteme göre önümüzdeki 20 yıl da bu tabloda olamayacak gibiyiz. Bu yüzden "Renkli Televizyon" olarak buna dikkat çekmek istiyoruz. TV için son yıllarda üretilen en başarılı formatlar (programlar) ise şunlar. 1. 1’e karşı 1OO 2. America’s got talent 3. Are you smarter than a fifth grader? 4. Big Brother 5. Cash cab 6. Dear or Not Deal 7. Family Feud 8. Pop Idol 9. Who wants to be millionare? 10. Power of 10 Görüldüğü gibi dünya devleri ardı ardına formatlar üretmeye ve dünya pazarlarına sürmeye tüm hızıyla devam ediyorlar. Renkli Televizyon olarak bizim amacımız ise dünya devlerinin olduğu platforma doğru adımlar atmak ve Türkiye’yi al-uyarla-yayınla gibi yaratıcılığı körelten televizyonculuk anlayışından bir nebze de olsa uzaklaştırmak. Elbette ki, böyle zorlu hedefleri koymanın yanında izleyicilerinde bizi desteklemesi gerekiyor ki bu hayalimizi hep birlikte gerçekleştirelim. Gelecekte bu tablolarda Türkiye’yi de görmek dileğiyle. Hepinize sevgiler.

Rıfat Karlova http://www.rifatkarlova.com/