Dünyanın en güçlü ülkeleri

Dünyanın en güçlü ülkeleri Dünya tarihi boyunca birçok ulus veya krallıklar dünyanın zirvesinde yer almış daha sonrasında ise taşların yerinden oynaması, ortaya çıkan ekonomik ve siyasal etkilerden dolayı güçlerini kaybetmişlerdir. Bu dönemlerin sonunda yeni güçler doğmuş ve sıradaki gücün yükselmesine kadar dünya üzerindeki baskı ve etkilerini hissettirmişlerdir. Dünyanın her dönemi belli güçlerin egemenliği altında geçmiş ve bu günümüze kadar bu şekilde sürmüştür. Tarihte yer alan güçlü imparatorluklara baktığımız zaman ilk aklımıza gelenler arasında Hun, Roma, Osmanlı İmparatorluğu ve İngiltere Krallığı gelmektedir. Elbette ki bunların yanına İskender’in tarih sahnesindeki gücünü ve Çinlilerin Asya’da kurdukları hanedanlıkları da eklememiz gerekmektedir. Tüm bu tarihe mal olmuş hanedanlar ve imparatorluklar zamanla güçlerini kaybetmiş, yok olma tehlikesi ile karşılaşmış hatta bazıları tamamen yok olmuştur. Yakın tarihimizde ise Almanların Hitler zamanındaki güç gösterilerinin ardından, Sovyetler ve Japonlar doğu’da parlamış. Tüm bunların karşısına 2. Dünya savaşıyla birlikte Amerika Birleşik Devletleri çıkmış ve liderliğini 2000 yılına kadar açık ara sürdürmüştür. Daha sonrasında ise Çin ve Rusya’nın arayı kapamaları, Amerika’nın savaş yanlısı politikalarından zarar görmesi ve sürekli savaşa dayanamayan ekonomisinin çökmesiyle dünya güç dengelerini batıdan doğuya doğru kaymaya başlamıştır. Şu anda yeryüzünde 200’den fazla ülke olsa da ekonomi ve siyaset alanında sözü geçen ülkelerin sayısı bir elin parmakları kadardır. Kimisi ekonomik gücü ile dünya da söz sahibi olurken kimisi de askeri gücü ile kendisinden söz ettirmektedir. Bugünkü yazımda dünya güçlerini sıralamaya ve çok kısa da olsa değerlendirmeye çalışacağım. 1. Amerika Birleşik Devletleri Bir numarayı tahmin etmek pek de zor değil. Dünya da ki etki alanı açısından kültürünü her kıtaya yaymayı başarmış Amerika, dünyanın en güçlü ülkesi olarak zirveye oturuyor. Medyasının gücü ve İngilizcenin dünya üzerinde bulunan kültürel hâkimiyetinden de en iyi şekilde yararlanan A.B.D, son yıllarda ekonomik kriz ve savaşlara harcadığı paralarla eski gücünü kaybetmiş olsa da yine de dünyanın 1 numarası olmayı sürdürüyor. Ordusuna ayırdığı bütçe ve modern donanımıyla da dünyanın en güçlü ordusu olarak göze çarpıyor. Nükleer silahlara olan hâkimiyeti, dünya da etki yapan BM, IMF, Dünya Bankası gibi kuruluşlarla olan yakın ilişkileri sonucunda A.B.D, kıtalararası etki yapabilen bir süper güce dönüşüyor. Sevelim ya da sevmeyelim, şu anda piyasalarımızda olsun sinemalarımızda olsun Amerikan firmaları en çok kazanan firmaların başında geliyor. En değerli şirketlerin içinde ise en yoğun olarak Amerikalı şirketler bulunuyor. AR-GE konusunda dünyanın en etkili ülkelerinden biri olan A.B.D, tıp, bilim ve sanat gibi alanlarda da dünyanı etkisi altında tutuyor. Yapılan tahminlere göre bir süre daha bu konumunda bulunacak gibi gözüküyor. Fakat değişen dünya dengelerinin sonunda artık tek başına olmadığını ve dünyanın gücünün elinden yavaş yavaş çıktığının da farkında olması gerekiyor. Çünkü dünya düzeni ve siyaseti artık tek kutuplu dünyadan çıkarak çok kutuplu bir yöne doğru hızla ilerliyor. Bu da dünya kaynaklarının ve diğer küçük güçlerin büyükler tarafından sömürülmesine olanak sağlıyor. 2.Çin Son yılların en büyük atılımını yapan ve özellikle son 30 yılda yapmış olduğu devrim niteliğindeki başarılarla Çin, dünyanın iki numarası olmayı başarıyor ve A.B.D’ nin hemen arkasında onu sürekli rahatsız ediyor. 30 yıllık ekonomik başarısının ardından üretim merkezine dönen Çin, dev nüfusu ile de dünyanın en büyük pazarını oluşturuyor. Bu başarının sonrasında haklı olarak da 2. sırada yer alıyor. Zengin maden rezervlerine sahip olan topraklarının üzerinde yaklaşık 1, 5 milyar insana bakan Çin, dünyanın en büyük nüfus gücüyle de büyük bir güce sahip bulunuyor. Dünyanın üretim merkezi olması dolayısıyla almış olduğu dış yatırımların ardından günlük hayatımızda kullandığımız her türlü ürünü üretecek teknolojiye ulaşmış olmasıyla da dünya dövizlerinin aktığı bir ülke olmasıyla da büyük önem taşıyor. Dünya da sadece 3 ülkenin sahip olduğu uzay teknolojisini de yakalayan Çin, dünyayı hem ekonomik hem de siyasi olarak etkilemeye uzun süreler devam edeceğinin sinyallerini veriyor. Afrika ve Güney Amerika ülkelerinde yaptığı milyarlarca dolarlık alt yapı yatırımları, yurt dışında aldığı dev şirketlerle de dünya gündeminde yer alan Çin, önümüzdeki yıllarda da adından daha çok söz ettireceğe benziyor. Merkez bankasında bulunan 2 trilyon dolar ve A.B.D hazine bonolarını elinde tutmayı başarmasıyla da A.B.D için en büyük rakiplerin başında geliyor. Modernleşen ordusu ve kurallara sıkı sıkıya bağlı tek parti anlayışındaki sert hükümeti sayesinde de dış dünyadan gelebilecek her türlü baskının karşısında durabiliyor. Çin, kontrollü interneti, sansürlü yayınları, milliyetçi haber anlayışı ve kendisine has demokrasisi ile Batı dünyasına meydan okuyabilecek ender güçlerden bir tanesi olarak Uzakdoğu’yu etkisi altına alıyor. Tüm bunların yanında yeryüzünde çok iyi noktalara gelmiş çok sayıda başarılı ve ünlü Çinli isim de Çin'in yurt dışındaki lobisine katkılarda bulunuyor. Sinemasına yaptığı milyonlarca dolarlık yatırımları ile de dünya eğlence endüstrisinin en önemli merkezlerinden biri sayılıyor. İleride bu güce kardeşi Tayvan'ın da katılması durumunda yüzyılımızın en güçlü devleti haline gelebileceğinin sinyallerini veriyor.

3.Rusya İki dünya devinin hemen ardından komşumuz Rusya geliyor. Soğuk savaşın başkahramanlarından Sovyetlerin dev mirasına sahip olan Rusya, özellikle enerji koridorlarına ev sahipliği yapması nedeniyle çok büyük bir güce sahip bulunuyor. AB’nin enerjisini neredeyse tek başına sağlayabilecek kadar büyük bir gücü olan Rusya, sert ve soğuk diplomasisi ile de dünya gündeminde kendine yer açıyor. Birbiri ardına zenginleşen Rus yatırımcılar Avrupa’da dev yatırımları ile tanınıyor. Dünyanın en geniş coğrafyasından gücünü alan Rusya, bu topraklarda onlarca nükleer silaha ve tesise sahip bulunuyor. Çin ile olan tarihi bağları ve Batıya karşı olan soğuk duruşu ile de A.B.D’ nin rakibi hatta yer yer düşmanı olarak görülüyor. Giderek zenginleşen Ruslar ise çevre ülkeler için birer para kaynağı olarak görülüyor. Türk iş adamları için her zaman büyük fırsatlar barındırması sayesinde iki ülke ilişkilerinde de çok önemli bir yeri bulunuyor. Güçlü ordusu ise bölge ve dünya için bazen bir tehdit bazen de bir sigorta olarak algılanıyor.
4.Fransa Fransızlar Avrupa’nın burnu havada insanları olarak tanınıyorlar. İngilizceye olan soğuklukları ve dünyaya yayılmış olan kültürel etkileri ile 4. sırada yer almayı başarıyorlar. Fransa, sanat ve kültür alanında köklü bir tarihe sahip olmasıyla yüzünden dünya da kendisine has bir kültür yaratan ülkelerin başında geliyor. Güçlü ve modern ordusunun yanı sıra G8, G20, AB ve NATO’da etkin bir şekilde yer alıyor. Dünyaya yayılmış dev firmalara, zengin yatırımcılara ve başarılı sanatçılara sahip olması Fransa’yı dünyanın önemli güçlerinden biri yapıyor. Emperyalizm tarihinde önemli bir yeri bulunan Fransa, dilini ve kültürünü çok geniş coğrafyalarda yaşatabiliyor. Son dönemlerde yaşanan ekonomik krizler ve ülke içerisindeki sorunlarla gücünden kayıplar vermiş olsa da dünyanın en önemli ülkelerinden biri olmaya devam ediyor. Yeryüzünde birçok başarılı Fransız ülkesine yurt dışında lobi etkisi sağlıyor. Fransa, başında Sarkozy gibi bir problem olmasına rağmen yine de dünya siyaseti ve ekonomisinde söz sahibi ülkelerinden bir tanesi olarak görülüyor.

5.İngiltere İngilizler tarihe güneş batmayan krallık olarak geçmelerinin ardından yüzlerce yıl sonra bile dünyanın ekonomik ve siyasi hayatında önemli yer tutmayı başarıyorlar. Yüzyılımızda eski güçlerinin çok altında olsalar da listemizde yer almayı hak ediyorlar. Tarihte gerçekleştirmiş oldukları geniş çaplı ticaret ve kıtalara yayılan sömürgecilik sonunda büyük sermaye kazanan Büyük Britanya “Endüstri Devrimi” ardından ise daha da dev bir hale gelmesiyle de dünya tarihinde iz bırakıyor. Yeryüzünde birçok dev şirketin kontrolüne sahip olan İngiltere, güçlü ordusu ve sahip olduğu nükleer silahlar ile büyük bir gücü elinde bulunduruyor. İngilizcenin dünya üzerindeki etkisini de eklediğimizde sanattan, kültüre birçok alanda etki alanını kıtalararasına taşıyabiliyor. Birçok alanda başarılı yıldızlara ve neredeyse her alanda dev bir sanatçıya sahip olması İngiltere’yi dünyanın en güçlü ülkeleri arasına sokmaya yetiyor. A.B.D ile yer yer sorunlar yaşıyor olsalar da birbirlerine karşılıklı destek vermeyi sürdürüyorlar. Bu da İngiltere’nin arkasını güçlendiriyor.

6. İsrail En büyük gücü yeryüzünde bulunan Yahudi lobisi olan İsrail, aynı zamanda modern ordusu ve nükleer gücü ile de dikkat çekiyor. A.B.D tarafından sürekli kollanmasını iyi kullanarak kendine dünya da özel bir yer açıyor. İsrail nüfus ve coğrafya olarak çok küçük olmasına rağmen elinde bulundurduğu lobi gücü sayesinde dünyanın birçok dev firmasına yön veriyor. Ortadoğu’nun sorunlu yapısı içerisinde kendisi de pek çok soruna ev sahipliği yapıyor ve bu yüzden bölgedeki ülkelerle sık sık siyasi sorunlar yaşıyor. Filistin ile arasında olan sorunlarına ve terörün yer yer yaşanmasına rağmen yine de elinde bulundurduğu askeri gücü yüzünden çevre ülkelere çok fazla işlerine karışmasına izini vermiyor. Yahudi sanatçıların yeryüzünde olan başarıları da İsrail'in dünya da etkisini arttıran sebeplerin başında geliyor.


7. Japonya Dünyanın en büyük ekonomilerinden birine sahip olan Japonlar, son zamanlarda Çin’e geçilmenin sıkıntısını yaşıyorlar. Dünyanın en büyük 2. ekonomisi koltuğunu Çinlilere kaptırmış olsalar da, yeryüzünde zekâları, disiplinleri ve çalışkanlıkları ile tanınıyorlar. Japonya, demokratik yapısı ve zengin kültürü sayesinde Uzakdoğu’da büyük bir etki alanına sahip bulunuyor. Gelişmiş alt yapısının yanına ekledikleri ileri teknoloji sayesinde dünyanın teknoloji merkezi olmayı sürdürüyorlar. Her ne kadar askeri güçleri diğer ülkelerin altında kalsa da ekonomik güçleri sayesinde dünyanın en güçlü ve modern ülkeleri arasında yer alıyorlar.

8. Hindistan Asya’nın dev ekonomilerinden olan ve dünyanın en kalabalık ikinci ülkesi konumunda bulunan Hindistan, her ne kadar yaşam şartları konusunda gerilerde kalsa da elinde bulundurduğu ekonomik güç ve nükleer silahlar sayesinde dünyanın en önemli ülkeleri arasında yer alıyor. Köklü tarihi, zengin kültürü ve dev sinema sektörüyle Asya’da özel bir yere sahip bulunuyor. Aynı zamanda yurt dışına en fazla beyin göçü veren ülkelerin arasında yer alıyor. A.B.D ve diğer ülkelerde bulunan çok sayıda Hintli, Hindistan’ın dış dünyadaki gücüne destek oluyor. Terörün yer yer vurduğu ve bu yüzden sıkıntılar yaşayan bir ülke olmasına rağmen dev coğrafyasının da gücüyle listemizde yer buluyor.

9. Almanya Almanya deyince aklımıza dev makine ve otomotiv endüstrisi geliyor. Almanlar tüm dünyaya ihraç ettikleri kaliteli malları ile dünyada markalaşmış bir ülkeye sahip olmaları ile övünüyorlar. Güçlü ve modern bir orduya sahip olmaları da onları Avrupa’nın en önemli ülkeleri arasına sokuyor. AB’nin etkin oyuncusu olarak önemli bir rol üstleniyorlar. Halk olarak AB’yi sürekli maddi olarak desteklemek istemeseler de AB’nin lokomotifi olmayı sürdürüyorlar. Dünyada birçok alanda başarılı Alman yıldızların olması Almanya için hem bir gurur hem de güç kaynağı oluşturuyor. Çoğunluğunu göçmen Türklerin oluşturduğu geniş bir yabancı nüfusuna sahip olan bu ülke, her ne kadar ekonomik büyümesinde sorunlar yaşıyorsa da dünyanın en güçlü ülkeleri arasındaki yerini koruyor.

10. İran Asya’nın binlerce yıllık derin bir kültüre sahip olan ve çoğunluğu Şii olan Müslümanların yaşadığı ülkesi İran, son zamanlardaki sert çıkışları ile tanınıyor. Nükleer güce ulaşması ile bölgenin en etkili güçleri arasında yer alıyor. A.B.D ile sürekli sorunlar yaşayan ve Batıya rest çekebilecek kadar kendine güvenen İranlılar nükleer enerji planlarına tüm hızıyla devam ediyorlar. Zengin yer altı kaynaklarının yanı sıra Pers kültürünün tarih boyunca olan etkisiyle de dünyanı etkilemeye devam ediyor. Hükümetin A.B.D’ ye olan sert tepkileri ile de pek çok Müslüman ülkeden destek buluyor. Son zamanlarda Çin ile yaptıkları anlaşmaların ardından arkasını da güçlendirmeyi başarıyor.

11.Pakistan Belki ekonomik olarak değil ama elinde bulundurduğu nükleer güç sayesinde listemize girmeyi başarıyor. Aynı zamanda dünyanın en büyük ikinci Müslüman nüfusu ile de dev bir güce ev sahipliği yapıyor. Pakistan son zamanlarda terör saldırıları ile anılıyor olsa da bölgesinde etkin bir güç olarak tanınıyor.

12. Brezilya En büyük Güney Amerika ülkesi ve zengin yer altı kaynaklarına sahip olması ile dev firmaların ilgisini çekiyor. Portekizcenin en yoğun olarak konuşulduğu coğrafya ve birçok alanda başarılı yıldızın memleketi olması dolayısıyla da dünya da geniş bir kültürel bir etkiye sahip bulunuyor. Hızlı büyüyen ekonomisi ile de dünyanın ilgi çeken ülkeleri arasında yer alıyor. Siyasi etkisi yer yer hissediliyor olsa da yukarıdaki sıralar için daha çok zamana ihtiyacı var gibi gözüküyor.

13. Güney Kore Güney Kore elinde bulundurduğu askeri gücün yanı sıra teknolojik yatırımları ile tanınıyor. Birçok Kore markası dünyanın en büyük firmaları arasında yer alıyor. Kore’nin sorunlarının başında Kuzey ile olan krizler geliyor. Bu krizlerin olmaması durumunda Kore daha büyük bir ekonomik güç haline gelebilecek potansiyele sahip bulunuyor.

14. Türkiye Ülkemiz kaynak ve potansiyel olarak aslında çok daha iyisini yapabilecek bir güce sahip fakat ne yazık ki yanlış yönetilmenin getirdiği yılların sonunda kendisini daha üst sıralarda bulamıyor. Hâlbuki dünyanın en önemli coğrafyasında bulunması, genç nüfusu, doğal güzellikleri ve zengin tarihi kültürel yapısı sayesinde dünyanın en gözde ülkelerinden biri konumunda bulunuyor. Kendi markalarını yaratma konusunda sıkıntılar yaşayan Türkiye genelde yukarıda bulunan ülkelerin çoğundan ithalat yaparak ekonomisinde açık veriyor. Tarım ve Turizm gibi iki sektörde ise dünyanın önemli güçleri arasında yer almamıza rağmen ihracatımız potansiyelimizin çok altında seyrediyor. Askeri gücümüz ile Asya ve Avrupa bölgesinde etkin olmamıza rağmen dışa bağımlılık hastalığımız yüzünden askeri gücümüzü de tam özgür bir biçimde ortaya koyamıyoruz. Petrole olan bağımlılık ve dış güçlerin kontrolü altında hareket ettiğimiz için istenen sıçramayı da bir türlü yapamıyoruz. Tüm bunların yanına eklenen terör sorunu ve ekonomik dengesizlik yüzünden en güçlü ülkeler listesinde alt sıralarda yer alıyoruz. Dünya da etkin bir lobiden de yoksun olduğumuz için ülkemizi daha iyi savunamıyor ve tanıtırken de sorunlarla karşılaşıyoruz. Tüm bunlara rağmen tarihi mirasımızın gücü sayesinde bile dünyanın hep göz önünde bulundurduğu güçlerin başında geliyoruz. Yerel bir güç olarak çevremizde etkin oluyorsak da, küresel bir güç olmamız için şu anda gereken atılımı yapıyor gözükmüyoruz. Daha iyisini yapmayı ümit ediyoruz fakat sanırım yeteri kadar çalışmıyoruz. Dilerim gelecek de daha üst sıralarda yer alırız. Çünkü Türkiye’nin bulunduğu nokta bu olmamalı bunu biliyoruz ve bir kez daha altını çizmek istiyoruz. Not: Tüm bu ülkelerin yanında elbette ki ekonomik güçleri ile dünyanın en ön sıralarında bulunan İsveç, Kanada, Finlandiya, Hollanda ve İtalya’yı da unutmamamız gerek. Bu ülkelerde ki hayat standartları yukarıda ki bazı ülkelerin çok üstünde olsa da listede genel hatların dışında daha çok askeri alana kayan bir değerlendirmede bulundum. Bu yüzden bazı ülkeleri listeye eklemedim.

Saygılarımla,

Rıfat Karlova

http://www.rifatkarlova.com/