Düşünce deneme

 

İntihar girişimi, kendini bilmez delilik hâli dışında kişinin herhangi bir nedenle umudu kapatan mutluluk iflasını onaylamasıdır; intihar da bu onayın infazıdır.

***

Ne söz, ne düşünce ne de bir eylem olgusu hayatı anlamaya yeterlidir; aşk bile yetmez. “Hayat hem hiçliğin hem varlığın anlamıdır”, dense bile anlaşılmış sayılmaz; çünkü hayat anlamsızlığın manasını da içerir.

***

Hayvanca davranan bir insanın karşısında, yüreğimden sevgiyi, ellerimden yardımı atmışsam; aklım öfke ve şiddet dalgalarıyla karıncalanıyorsa; ben nasıl ‘insan oldum’ diyebilirim?

***

Büyük adamların güncel sorunlar karşısında takındıkları benzer tavır bana hep tuhaf gelmiştir; sanki gündelik hiçbir sorunları yokmuş gibi kafayı taktıkları konuda oldukça yoğun yaşarlar. Bu adamların etrafındaki gündelik gel git olayları benimsedikleri varoluş amacını aşındırıp bitiremez. Onlar bir kasırganın göbeğinde en büyük aşkı yaşayabilir; az sonra ölüme savrulacak oluşları bile onları engellemez.

***

‘İyi olsun’ demekle iyi olmuyor; ancak çok ilginçtir kötüledikçe daha da kötüleşiyor.

***

Taşlar yerli yerinde; fakat taşları yerinden oynatan hamle olmadan başarıya gidilemiyor.

***

Olmak ya da olmamak köşesine sıkıştığımda kıvırabilirim; yani olduğum gibi görünmeyebilirim, çünkü yaşama hakkım varlığımın öncelik nedenidir; tabi ki varlığımın gerçeklik hâli kendimden değerli bulduğum başka yaşamların varlığına engel oluyorsa, kendimi yok ederek kahraman olmayı da seçebilirim.

***

Felsefe, bilimsel yaşamın estetiğidir; bir sofranın çiçeği, güler yüzlü kadınıdır.

***

En kötü ve çaresiz kader çaresizliği kabullenmektir. Kader beni cehenneme çekse bile çaresizliğimi kabullenmektense kendimi ellerimle yakarım.

***

Sanat, güzel olacağını hayal edemeyen bir kadını güzelce giydirmek değildir... Öyleyse sanat insanın hayallerine güzellik giydiren bir duyum olmalıdır. Gene de sanat daha fazlasıdır; çünkü insana sadece güzellik duyumsatmak için sanat yapılmaz. Acının ve çirkinliğin estetik duyumsatımı da sanat olabilir.

***

Dünyada aşkın çilesini çekenler cennette pişmanlık yaşamazlar; çünkü cennette âşık olunabildiğine dair bir söylenti bile yok. Cennet aşktan daha yüce nefasette bir nimet sunmuş değildir.

***

Her şeyi isteyebilme hakkı, her şeye sahip olma hakkını vermez.

***

Kritik karar ve seçim anı sadece bir şeyi bitiren an değil, aynı zamanda yeni bir şeyin başlamak üzere olduğu andır. Ayrıca, bir şeyi başlatan karar anı aynı zamanda bir şeyden vazgeçiş anıyla koşullaşabilir. Umut kapısını açan bir başlangıcın onayı olacak ciddi kararlar vazgeçme cesaretiyle alınır.

***

Bilim kandırmaz; olsa olsa bugünün doğrusunu yarın için yanlış bildirmiştir...

***

Ruh, duygusallığın olduğu kadar düşüncenin de yankısıdır; olgun ve erdemli bir bilgelik ve güzellik oluşturan düşünsel dinginlikte ruhun huzuru kendiliğinden bestelenir. Kötü ruh veya ruhun kötü hâli düşüncesizliğin acısıdır. Bedensel varlık nedenimiz düşünebiliyor olmamız değildir. Düşünmesek de bedenen varızdır. Ancak, düşünme yetimizin enerjisini bedenimiz sunar ve düşüncenin özgürlük namusu da ruhumuzun huzurlu varlık nedeni olur.  “Düşünüyorum, öyleyse varım” sözünün düşünmeyenin bedenen var olamayacağı anlamı içermediği apaçıktır. Bencil bir cimrilikle sadece kendi varlık ifadesi için ruhunu düşüncesinde yankılandıran (dışa vuran) insanın bedensel varlık gerçeği de apaçıktır. Ancak, insan olmuşluğun varlık gerçeği toplam evrensel enerjinin paydası olan ruhumuzun alabildiğine özgür ve erdemli düşüncede herkes ve her şey için varoluş yankısının gücü kadardır.

 

 

Muharrem Soyek