Etkinlik temelli ders işleme

Bilindiği üzere, 2005 yılından itibaren ilköğretim kurumlarında, yapılandırmacı(inşacı) kuramı esas alan programlar yayımlanmış ve uygulanmaktadır. Yapılandırmacı kuram: Parçaların bir araya getirilerek bir yapının inşa edilmesi anlamında kullanılabildiği gibi, bilginin doğası, nasıl kurulduğu, bireyin neyi bilebileceği ve neyi bilemeyeceği konuları üzerinde yoğunlaşır. Bilginin bireyin doğasından ve zihninden farklı bir yerde olmadığı, bunun aksine bireyin kendisinde olduğu bu kuramın temel felsefesini oluşturmaktadır. Bu temel felsefenin doğal bir sonucu olarak, yapılandırmacı kuramda merkezde öğrenci vardır. Öğretmen ise rehber konumunda olup öğrencinin bilgiyi keşfetmesine, öğrenmesine ve davranış haline getirmesine yardımcı olur. Yapılandırmacı kuram; aynı zamanda öğrencinin öğrendiği yeni bilgileri, önceden öğrendiği bilgilerle bağlantı kurarak ve kendisine göre şekillendirerek öğrenmeyi esas alan bir kuramdır.

Öğrencinin öğrendiği bilgileri yapılandırarak öğrenmesinde, öğretmen tarafından izlenecek yol: etkinlik temelli ders işlemedir. Etkinlik temelli ders işlemeyi, bir yöntem olarak kabul edersek, bu yöntemin uygulanmasında, öğretmen tarafından göz önünde bulundurulacak bazı ilke ve kurallar vardır. Bu kuralları aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

Etkinliğin seçilmesi aşamasında;

1- Kazanıma uygun bir etkinliğin seçilmesi,

2- Seçilen etkinliğin aynı zamanda öğrenci seviyesine, okul ve çevrenin imkanlarına uygun olması,

3- İlköğretim programlarında belirlenen ara disiplinlere katkısı,

4- Diğer derslerle(disiplinlerle) bağlantısı ve bu derslerin kazanımlarına katkısı

5- İlköğretim kurumlarının temel hedef ve amaçlarına uygunluğu,

6- İlköğretimde hedeflenen temel sekiz beceriyi öğrenciye kazandırmadaki yeri vb.

kurallar göz önünde bulundurulmalıdır.

Etkinliğin uygulanması aşamasında:

1- Dersliğin etkinliğe uygun olarak düzenlenmesi,

2- Kazanımın öğrenciye tanıtılması, yani işlenecek etkinlikle öğrencinin ulaşması gereken düzey konusunda bilgilendirilmesi,

3- Öğrencinin bireysel ve grup çalışmalarındaki rolünün belirlenmesi ve bilgilendirilmesi,

4- Etkinliğin, öğrencilerin ön bilgilerini ve hazır bulunuşluluk düzeylerini harekete geçirmesi ve öğrencide ihtiyaç oluşturması

5- Bireysel olarak bütün sınıfa basamaklı bir şekilde uygulanması, bireysel tespitlerin sınıfta paylaşılması, tespitlerini paylaşan öğrencilerin öz değerlendirme ve akran değerlendirmelerin alınması

6- Öğrenciler gruplandırarak etkinliğin uygulanmasına devam edilmesi ve grupların hazırlayacakları çalışmaların sınıfa tekrar sunulması, bunlardan en çok beğenilenlerin sınıf panolarına asılması, öğrencilerden grup değerlendirmeye ilişkin görüşlerinin alınması,

7- Son aşamada, yapılan bütün çalışmaların öğretmen tarafından, özetlenerek öğrencilerle paylaşılması ve öğrencilere yazdırılması,

8- Etkinliğin daha da pekiştirilmesi için hangi derslerle bağlantı kurulduğunun öğrencilere buldurulması,

9- Etkinliğin uygulanmasının her basamağında, öğretmen tarafından, öğrencilerin bireysel ve grup çalışmalarının değerlendirilmesi,

gerekmektedir. Görülebileceği gibi, yeni programlar gereği yapılacak olan ders işlemede, öğrencilerin rolü de değişmiştir. Bilinen anlamda ders işlerken, genel itibarıyla sınıfın en çalışkan öğrencileri esas alınır, diğer öğrencilerin ise bu durumdan yararlanmaları yoluna gidilir. Etkinlik temelli ders işleme de ise, hem bireysel hem de grup çalışmalarını esas alındığı için bütün öğrenciler derse katılmak ve aynı zamanda derse katkıda bulunmak zorundadır. Bir sonraki çalışmamızda, yukarıda yer verdiğim ilke ve kuralları esas alan örnek etkinlik çalışmalarına yer verilecektir.