Haber ve Söylem Kavramları

Söylem: Anlamın dil içerisinde oluşması.

Düşünürler söylemin tek bir ifade ya da metinden oluşmadığını söylerler.

İdeoloji: Dilde oluşan anlamın kimler lehine nasıl harekete geçirildiği.

Dil+Anlam+İdeoloji=Söylem

Haber Söylemi: Toplumdaki egemen görüşlerin yeniden üretilmesi.

Kapitalist Pazar ilişkileri ile gelişen Kitle İletişim Araçlarının ürünü olan haber olayın yeniden kurgulanması, gerçekliğin yeniden üretilmesi ve sunulması demektir.

Kurgusal bir metin olan haberin içinde iktidar, güç, ideoloji, söylem unsurları bulunur. Bir haberi değerlendirirken kullanılan iletişim teknolojileri ve mevcut toplumsal yapıya dikkat edilir.

HABERİN YAPISINI ETKİLEYEN UNSURLAR

1- Haberi yapan gazeteci ne kadar özerk?

2- Haberin yapıldığı toplumun kültürel yapısı.

3- Haberin üretim ve dağıtımının yapıldığı ülkenin sosyoekonomik durumu

4- Sahiplik yapısı

HABER İÇERİSİNDE BAŞLANGIÇTAN SONUNA DEK BULUNAN ÖGELER

1- Kaynak, Olay/olgu: Olayı bize aktaran anlatıcı (gazeteci) olayın özetini verir ya da hikâye eder. (Olay: Belirli olguların belirli bir zaman diliminde bir araya gelmesi)

2- Haber/Gerçeklik: Haber olayla özdeş değildir. Olay olduktan sonra olayın yeniden kurgulandığı metindir. Bu kurgulamada gazeteci ve medya kuruluşunun ideolojisi, dili vs. işin içine girer ve haberin söylemi oluşur. Haber ve gerçek birbirinden farklıdır. Gerçeklikte zaman önemli değilken, haberdeki gerçeklikte zaman önemlidir.

Dinleyici/Alıcı: Haberi okuyan, yorumlayan kişi ya da kişilerdir.

Ahmet Buğra TOKMAKOĞLU

Abtokmakoglu@gmail.com