Holon holon içine

Holonist sentezleme, hayatın her şeyle beraber akan her şeyini; partikülleri, insanları, işlevleri ve merkez noktalarını ağlar ve katmanlar halindeki düzeylerle birleştirir ve çevresini iteleyen ya da içselleştiren dalgalar halinde ilerleyen ve çekilen enerji alanlarını ortaya çıkartıp belli bir akım yoluna sevk etmeyi hedefler; bu hedef, insan iradesini kozmik düzenin evrensel varoluş akışına uyarlı biçimde katıştırmak da olabilir.

 

İnsan holonu evrensel tümlük akışının bir parçası olsa da kendine has ve çoğu kez öngörülemez bir akış yolu izlemeyi seçebilir. Biyolojik insan özelliklerinde işlevsel olabilecek bedensel varoluş holonu akış yolunun fizik ve kimya bilgisini ortaya çıkartabilir ve formüle edebilir olsak da, toplumsal ve ruhsal insan holonu akış yolunu formüle etmek pek olası görünmüyor? Çünkü bireyin toplumsallığı artık doğal bir varoluş holonu olmaktan çıkmış ve insan iradesiyle üretilmiş kavram ve ilkeler doğrultusunda ilerleyen varoluş holonlarına meyletmiştir; üstelik her birey sadece kendine has değişkenlikte bir ruhsal varlık holonu olabilmektedir.

 

İnsan uygarlığının bugünkü toplumsal varoluş holonu doğal sınırları aştığı gibi zamansal ve mekânsal yaşam ihtiyacına ve insanların nefsine göre sürekli değişken bir akış hacmi oluşturur. Bu yüzden derim ki, gene de her toplumsal holon ancak insan gerçeğinin iradi seçim yolunda ilerletilebilir... Demokratik toplum düzeni iradi seçim yollarının en gözde toplumsal varoluş holonudur. Öyledir, çünkü demokrasi insan iradesinin seçimiyle akış yatağını değiştirmeye direnmez. Belli bir toplumsal düzen ayarına formüle edilmiş ideolojiler eninde sonunda işlevsiz kalır. Çünkü insan hayatın en hızlı değişen holonudur. Üstelik bu değişimin bir logaritması da yoktur. Bu yüzden her ilerici toplumsal düzen kendini sorgulatmaya ve insan iradesinin seçimlerine uyarlı biçimde değişmeye ve değiştirilmeye yatkın tutulmalıdır. Demokrasi değişmeye ve değiştirilmeye yatkın değilse ilerici olamaz.

 

Entegral bir toplumsal düzen sentezini insan hayatının huzur nedeni somutluğa erdirmek için, kültürleşmiş veya hukuken meşrulaşmış bireysel yaşam biçimleri temelindeki ortak varlık holonlarıyla çatışmayan evrimsel bir akışla yol alınmalıdır. Sentez içinde yer alan dünya görüşleri bireysel yaşam temelinin ortak doğruluk 'holonlarıyla' çelişebilir olsa da asla çatışmacı bir rekabete tutuşturulmadan bireyin iradi seçimine sunulmalıdır. Bireysel ve toplumsal varoluş holonlarıyla gergin çelişkiye düşen bir dünya görüşünü ve yaşam biçimini bireylerin bilinçli ve bilinçsizce benimsediği toplumsal düzen akışına (yani toplumsal varoluş holonlarına) saygılı bir ifade ve yaşam biçimi özgürlüğü hakkından ileri dozda dayatmaya kalkışmak, insanların zihinlerine dikenli tel çekerek düşmanlık cepheleri yaratır.

 

Her birimizi hayatın evrensel tümlük holonu içinde birer serseri holon olmaktan çıkartıp, doğal varoluş holonlarının akışına saygıyla toplumsal varoluşa barışçıl ve merhametli bir holon bağı yapacak dünya düzeni kurulmadan geleceği güzel hayal etmek saflıktandır. Saflıktan değilse, ya kısa günün kârı bencillikten ya da akılsız başın hayalindendir...

 

Muharrem Soyek