İbecik Mekikli Dokuması

Mekikli İbecik Dokuması

Burdur Merkez Ve İlçelerde Mekikli Dokuma Ağlasun, Çeltikçi ilçesi Güvenli köyü, Gölhisar ilçesi İbecik köyü, Aziziye ve Ulupınar köyünde mekikli dokuma halen yapılmaktadır.

27.07.2020 tarihi itibarıyla 725 nüfuslu İbecik’te  yaptığım alan araştırmasında mekikli dokuma geleneğinin 11 tezgahla devam ettirildiği görülüyor.  Halkın evinde kendine ait 7 dokuma tezgahı mevcut iken buna ilave olarak Gölhisar Kaymakamlığı İŞKUR işbirliği ile gençlere dokumacılık mesleğini geliştirmek, yaygınlaştırmak amacıyla 4 tezgah daha ilkokul binasının bir sınıfı atölyeye dönüştürülerek eklenmiş. Bir zamanlar neredeyse her evde bulunan bu mekikli dokuma tezgâhı bu gün itibarıyla 11’e düşmüş olması üzücü.

Bir tezgâhta günde 1 metre dokuma yapılabiliyor. Bu yönüyle pahalıya mal olan bir dokumacılık olduğunu söyleyebiliriz.

Eğitmenleri de yine aynı köyden usta dokumacı kadınlardan oluşuyor. Bu ustalardan Şernaz Eskin de annesinden, nenesinden öğrendiği dokumacılık mesleğini yine İbecik’te açılan kurslarla pekiştirip geliştirdiğini; bu bilgi ve becerilerini de genç kursiyerlere aktardığını söyledi.

İbecik’te yapılan geleneksel dokuma tezgâhlarında dokudukları tülbent, masa, sehpa örtüleri, şal, başörtüsü denilen dastar en yaygın dokunan ürünlerdir. Geçmişte iç çamaşırlardan göyneğe kadar birçok ürün kendi dokuma tezgâhlarında sağlanırken, bu gün artık üretmediklerini, bu tür ürünleri süs bebekleri için dokuduklarını Muhtar yardımcısı ve kasabanın teknik elamanı Tufan Eskin ve annesi Şehnaz hanımdan öğreniyoruz. Geleneksel bir giysi olan eski gelin giysisi olarak da bilinen üç eteği bu gün süs bebekler için dokuduklarını, yurt içinden ve yurt dışından sipariş aldıklarını bu siparişler üzerine üretim yaptıklarını söylediler.

Bir süs bebeğinin tüm giysilerinin dokunup dikilmesi on beş gün sürdüğünü anlattılar. Mekikli dokuma geleneği sürdürecek üretimi belli ürünler dışında süs bebeklerine kaydırmışlar.Yetmişine yaklaşan süs bebek ustası Asiye Arıkan geleneksel bir giysi olan üç eteği 25 yıldır yaptıklarını, bu gelinliğin bire bir aynısını giydirdikleri süs bebekleri de 8 yıldır yaptığını anlattı. Bir zamanlar gelin giysisi olan üç etek artık bebek giysilerinde yaşatılıyor.

Dikkatimi çeken şey İbecik’te kadın olmanın zorluğuydu. Kadınlarımız birçok alanda çalışarak ailelerine çok büyük katkılar sunmaktalar. Kadın tarlada, ekinde orakta, bağda bahçede çalıyordu. Her evde besi inekçiliği yapılıyor ve sağım dâhil hayvanlarla ilgili birçok işi kadınlar üstleniyordu. Evdeki çocuğun beslenmesi, eğitimi, ev işleri bu işlerin yanında neredeyse işten bile sayılmıyordu. Bütün bunların yanında yüzyıllardır temel giysi ihtiyaçlarını kendi dokumalarıyla karşılayan, kendi kendine yetebilen ender halklarımızdan biri olan İbecik halkının kadınlarındaki özveri ve çalışkanlık ender rastlanan bir  meziyet olduğunu söylemek gerek.

Küçükbaş hayvancılığın getirdiği kilim, çul, kolan, çakşır, kıl aba dokumaları da bu mekikli dokumanın yanında hep var olan diğer dokumalardır. Küçükbaş hayvancılığın azalmasıyla, bu dokumacılık da yok denecek kadar azaldığını söylemek gerekir.