İç, içebilirsen!

TBMM’de görüşmeye başlanılan yeni bir yasa teklifine göre, sigara içilen alanların kapsamı, AB’ye uyum çerçevesinde daha da daraltılacak. TBMM’de görüşülen “Tütün ve Tütün Mamullerinin Zararlarının Önlenmesine Dair Kanunda Değişiklik” adlı yasa teklifiyle artık, lokantalardan kafeteryalara, stadyumlardan ibadethanelere kadar birçok kamusal alanda sigara içmek yasaklanacak.

Yasa teklifi, eğer yasalaşırsa, okul öncesi eğitim kurumları, özel dershaneler, kültür ve spor hizmeti verilen kapalı spor salonlarında sigara içilemeyecek. Okullarda, öğrencilere örnek olması gereken kişiler öğretmenlerdir. Oysa okullardaki öğretmen odalarında, tenefüs aralarında ve öğle aralarında öğretmenler sigara içiyorlar. Öğretmenine soru sormak için ya da farklı sebeplerle öğretmenler odasına giren öğrenci ise öğretmeninin elinde gördüğü sigarayla, öğretmenini örnek alarak sigaraya başlamaya özenebiliyor.

Spor ve kültür hizmeti verilen kamu alanlarında (kapalı spor salonları gibi…) ise sigara içilmesi başlı başına bir skandal niteliği taşımaktadır. Sporcular sahada spor karşılaşmasında ter dökerken, seyirciler tribünlerde sigara içebiliyorlar. Ve spor salonları, kapalı alanlardır. Yani sigara dumanıyla kaplanan aynı havayı, hem sigara içenler teneffüs ederken, hem de sporcular teneffüs ediyor. Ayrıca stadyumlarda da, maç esnasında sigara içilmesi yasaklanacak. Spor faaliyetine giden bir birey, elinde sigarasıyla bu spor faaliyetini izleyebiliyor. Hatta seyircileri bir kenara bırakırsak; Türkiye 1. Futbol Ligi olan Süper Lig’de yer alan takımların başkanları, ellerinde purolarıyla kameralara yakalanabiliyorlar. Bunu gören gençler de, puro ve sigaraya özenebilirler.

Yasa teklifine göre, kamu hizmeti veren ulaşım araçlarında da sigara tüketilmesi yasaklanacak. Taksiler ve toplu taşıma araçlarında, şoförler de dahil hiç kimse, artık sigara içemeyecek.

Kongre salonları, düğün salonları, internet kafeler, kafeler, lokantalar, alışveriş merkezleri ve ibadethanelerin kapalı ve açık alanları da dahil olmak üzere, sayılan alanlarda artık sigara içilemeyecek. Yani yasa teklifine göre, sigara içmek neredeyse imkansızlaşacak.

Düşünsenize; düğüne giden bir insan, sigara içmeden nasıl orada durabilecek? Üstelik sadece düğün salonunun içerisinde de değil bu yasak, düğün salonunun açık alanlarında da geçerli. Ya da lokantaya gidip yemek yiyen bir sigara tiryakisi, yemeğin üstüne bir sigara yakmadan nasıl o lokantada oturabilecek? Alışveriş merkezinde alışverişini tamamlayan bir sigara tiryakisi, yorulduğu için, genellikle üst katlarda olan kafeteryaların olduğu bölüme geçip, sigara içmeden nasıl dinlenebilecek?

Yasa teklifinde çözüm de belirtilmiş. Sigara tiryakileri için, bu alanlarda, çok iyi havalandırılan sigara odaları hazırlanacak. Yani sigara odası da, kapalı bir mekan olamayacak. Hadi ilkbahar ve yaz aylarında bu alanların açık alan olması o kadar da büyük sıkıntı yaratmayabilir; ancak kış aylarında, bu açık alanlarda nasıl sigara içilecek?

Yasaklar sadece sigara tiryakilerini kapsamıyor. Sigara üretici ve dağıtıcı firmaları da, bu yasaklardan nasiplerini alacaklar. Yasa teklifine göre, sigara firmalarının sigara dağıtım araçlarının üzerlerinde herhangi bir sigara amblemi bulunamayacak. Televizyon ve radyo reklamlarında sıkı yasaklar uygulanacak. Diziler ve diğer tüm televizyon programlarında, rol gereği de olsa, sigara kullanılmayacak.

Özel ve resmi kolluk kuvvetleri, belediye zabıtaları ve TSK görevlileri, halka açık yerlerde, üniformaları üstlerinde olduğunda sigara içemeyecekler.

Yasa teklifine göre, cezalar ise oldukça caydırıcı: Belirtilen yerlerde kurala uygun önlemler alınmamışsa 500 ila 5 Bin YTL arasında değişen para cezaları uygulanacak. Okul ve spor salonları gibi yerlerde sigara satanlara 1000 YTL, sokaklarda tane ile sigara satanlara 250 YTL para cezası verilecek. Reklam ve dağıtım yasaklarına uymayan firmalar ise 50 Bin ila 250 Bin YTL arasında değişen para cezalarına çarptırılabilecek.

Cezalar caydırıcı olabilir, ancak önemli olan cezaların uygulama alanı bulabilmesidir. Yani yasa teklifinin yasalaşması durumda ortaya çıkacak tabloda, kurala uymayanların takip edilebilmesi ve cezaların kesilmesi. Tabii ki cezaların kesilmesi de yeterli değil; önemli olan kesilen cezaların ödetilebilmesi. Yoksa, ceza uygulaması olmasına rağmen; bu uygulama denetim alanı bulmayacaksa ve denetlenen alanlarda kesilen cezalar ödetilemeyecekse, böyle bir yasaya pek de ihtiyaç olmayacak.

Bu yasa teklifi kanunlaşırsa ve gündelik hayatımızda uygulama alanı bulursa;

- Sigara özentisi yaratacak argümanlar en alt seviyeye çekilecek,

- Sigara içen tiryakiler, dışlandıklarını düşünerek sigarayı daha da kolay bir şekilde bırakabilecekler,

- Caydırıcı cezalar sayesinde canı bir defa yanan sigara tiryakisi, sigarayı bırakmak için kendini zorlayabilecek,

- Ya da hem dışlanmış bir şekilde, hem de caydırıcı cezalara rağmen, onu hiçbir zaman terk etmeyen dostunu(!) bırakamayacak!

Not: Bu yazı ile ilgili bilgilerde; http://www.hurriyet.com.tr/gundem/7956507.asp?gid=180&sz=78932 internet adresi kaynak olarak kullanılmıştır.