İlişkilerde bağımlılık...

Bağlılık, bağımlılık, koşulsuz sevgi üzerine…

İnsanoğlu dünyaya geldiği andan itibaren, değer verilmek, ilgilenilmek, sevilmek ister.

İlişkilerde bağlılık nedir diye sorduğumuzda; birine karşı, sevgi, saygı duyma sadakat iken, bağımlılık, artık ondan ayrı kalamamak ve ona muhtaç olmak hayatını o kişi olmadan sürdüremeyeceğine inanmaktır.

Şimdiki naylon, sahte ve yalan vaatlerle süslenmiş ilişkileri görünce sağlıklı bir bağlılığı ve kişiye biraz da bağımlı olmanın çok da iğreti edecek bir durum olarak görmüyorum. Önemli olan insanın kendisine ver karşısındakine zarar vermeden hayatını yönlendirmesidir. Asıl rahatsız eden belki de yanlış ilişkiler ve kişiler olabilir. Kişi bir kişiyle bütünleşmek, onunla sevgi dolu anlar yaşamak ister. Bunu bulamadığı zaman ve karşıdaki kişi sağlam duygularla karşında durmadığında seven ve aşırı bağlanan kişi için bu durum hayatını çekilmez bir hale getirebilir. Ne yaparsa yapsın, ona yaranmak için elinden geleni yapsın, bir köle olmaktan öteye gidemez. Sağlıklı bir ilişkide sevginizi gösterirsiniz ona değer verdiğinizi belli edersiniz ve doyumlu bir ilişki yaşamış olursunuz. Karşılıklı olarak bu duyguların gerçekleşmesi insanı doyumlu ve mutlu bir birey yapar diye düşünüyorum.

Doç. Dr. Cebrail Kısa Psikoterapist hocamızla bağlılık, bağımlılık üzerine konuştuk.

Cebrail hocam Koşulsuz sevgi nedir sizce ?

Sevgiyi nasıl algıladığımız, nasıl sevdiğimiz ya da nasıl sevildiğimiz erken çocukluk dönemindeki yaşantılarımızla ilgilidir. Sevgiyle yaklaşım toplumların kültürel mirasıyla da ilişkilidir. İçinde yaşadığımız kültür daha çok “Sen şunu yapma” “ben şunu yaparsam ya da sen şunu yaparsan seni severim.” Bir koşula bağlı olarak daha çok bir durum gerçekleştiğinde anlayışı hâkimdir. Bu durumda sevgi koşullu olduğunda insanlar, erişkinler, eşler arasında sanki bir şey yaptıklarında sevileceklerini düşünüyorlar.

Koşullu sevgi de bazen dalgalanmalar yaratsa da insanlar koşulsuz sevilmek isterler.

Çünkü bir çocuk için annem, babam beni her hâlükârda seviyor. Ben onların istediklerini yaptığımda beni daha fazla sevecekler diye düşünür. Beni her durum ve koşulda seviyor, değer veriyorlar, düşüncesi onlar için kıymetlidir.

İlişkilerde koşulsuz sevgiyi aramak doğru mudur?

Hayata baktığımızda koşullu sevginin bizi bir yere götürmeyeceğini düşünüyorum. O kurallar, şartlar gerçekleştirildiğinde sevildiğinizi hissedersiniz. Hâlbuki insanlar doğuştan itibaren koşulsuz sevilmek ister. Sen benim yaşantıma, fiziksel görüntüme, mesleğime, değer yargılarımla beni koşulsuz sevebiliyorsan ben rahat edebilirim. Koşullu sevgi tedirginlik, değersizlik düşüncelerini ön plana getirecektir.

Bazı kişiler sevgiyi farklı şekillerde algılıyorlar. Mesela; hediye almayı, bir vaadi yerine getirmeyi, vs. sevgi göstergesi olarak görüyorlar. Bu konuda ne diyorsunuz?

Bireylerin, insanların koşulsuz sevgi istediklerini konuşmamızın başında belirttik. Bağımlı ilişkiler dediniz. Ben bağımlılığı biraz olumlu anlamda da yorumlarım. İlişkiye bağlı olanlar bu tarz ilişkinin onlara sevgi getireceğini düşünüyorlar. Ona kul köle olursam onu kazanırım yanılgısına düşüyorlar. Hâlbuki birçoğumuz çocukluğumuzdan yetişkinlikte ve sonrasında koşulsuz sevilmek isteriz.

Koşulsuz sevgi, benim her dediğimi yap, olumsuz tüm davranışlarıma göz yum, yalanlarımı görmezden gel gibi bir durum mudur?

Hayır, öyle bir şey değildir. Koşulsuz sevgi beni doğuştan getirdiğim fiziğimle, mesleğimle hayat anlayışım, hobilerimle beni kabul etmek ve bunları değiştirmeden sevebilmektir.

Koşulsuz kavramı belki bunu doğuruyor. Koşulsuz sevgiyi aslında tanımladık. Çocuk bazı ahlaki kurallara, evin içindeki işleyiş gibi kurallara uymalıdır. Gerektiğinde sorumluluk alacak gerektiğinde aile içi tartışmalara katılacak. Önemli olan bütün bunlara rağmen sevildiğini hissetmektir. Koşulsuz sevgi; istediğim her şeyi yap ben de seni seveyim değildir

Klasik sorulardan biri de bağlı olmak ve bağımlı olmak arasında ne gibi farklar vardır? Buna kısaca değinir misiniz?

Bağımlılık kavramı olumsuz olarak kullanılan bir kavram… Bağımlı olmaktan korkuyoruz. Sanki bağımlı olduğumuz nesne olmadığında yaşayamayacakmışız gibi düşünürüz. Hâlbuki insan doğduğundan itibaren annesine (veya bakım verene) daha fazla bir ötekine hep bağımlıdır.  Onun içinde bir ötekiyle tamamlandığını düşünüyorum.

Bağlılıkta da aslında ötekine olan ihtiyacı belirleyen bir şey. Bu alanda yaptığımız bağlılık tanımıyla yakın olduğunu düşünüyorum. Yani ilişkide bağımlılık ve bağlılık kavramları ile bizim bir öteki tarafından tamamlanmamız açısından önemlidir.

“ben sensiz yaşayamam” “sen olmazsan ben ölürüm” yerine “ben seninle tamamlanırım” “sen olmasan da yaşarım” fakat bir tarafım eksik kalır.

Bir ilişkiye bağımlı olan erkek de dibe vurup yıllarını o uğurda eskitebiliyor. Fakat genelde kadınlar en başta kaçan, sonra ilişkiye deli gibi bağlanan taraf oluyor. Bunu kadın ve erkeğin doğasına da değinip bazen de çok eşlilik yaşamasının toplumca normal kabul edilmesi (erkeğin elinin kiri gibi) erkeğin daha az bağımlı grubuna girmesini etkiliyor mu?

Kadın erkeğin ilişkide bağımlı olma durumları farklılık gösterebiliyor. Bu hem biyolojik süreç hem de büyük bir ihtimalle toplumların kadına ve erkeğe atfettiği inançlarla ilişkili yani erkekleri daha bağımsız kadınları da daha anaç ve bağımlı yetiştiren bir kültürden geliyoruz. Erkek biraz daha hoyrat ilişkilerinde kadın hormonal yapısı nedeniyle de daha sevgi dolu yada daha bağlı olma eğilimindedir. Gebelik, annelik süreci buna örnek olarak verebiliriz.

Bağımlı olmak ile bir kişiye takıntılı olmak durumu arasında ne gibi farklar vardır?

Patalojik bağımlılığın birazcık üst düzeyi günün büyük bir kısmında yaşantısını onu düşünerek geçirmek, onsuz yaşamayacağına inanmak…

Çocukluğumuzda sağlıklı bağlanma  veya ayrışma sorunu yaşayanların gelecekteki ilişkilerini bu durum etkiler mi?

Ebeveynlerini sevmek ve onlardan sağlıklı olarak ayrışmak, hem de 3-4 yaşında hem de ergenlik döneminde bu sağlıklı ilişkiler yaşamanın anahtarı.

Çok teşekkür ediyoruz. Mutluluk doğru seçimler ve karşılıklı sevgi dolu ilişkilerde gizli.

e-mail: belginturan@gmail.com