İnsanın Zihinsel Birikimi

İnsan; Tıpta; Fizyolojik bir yapı, Sosyolojide; Toplumun bir üyesi, Psikolojide; Farklı bir benlik sistemi, Ekonomide; Sistem içinde bir birim, Teolojide; Tanrının yarattığı en mükemmel canlı, Antropolojide; Kültürün işlediği bir varlık, olarak tanımlanmaktadır.

İnsanı belirten üç önemli nitelik, dik yürüme, dil, düşünme doğuştan sonraki ilk yaşam kesitinde kazanılmaktadır.

Ancak İnsan, düşünme niteliğini elde edebilmesi zihnin anlamlı, düzenli bir şekilde işlerliğini kazanması için bazı faaliyetlerde bulunur.

İnsan konuşur, konuşma; insanların belirli bir dili kullanarak sesli şekilde iletişim kurması, düşünce ve duyguların, başkalarına sözlü olarak bildirilmesi olarak ifade edilebilir. Konuşma, insanın çevresiyle doğrudan iletişim kurmasının en etkili yoludur. Konuşmaya, sesli düşünme de denilebilir. Buna göre insanlar düşüncelerini başkalarına seslerle iletirler. Ancak bunu yaparken de sözlerini etkili kılmak için jest, mimik, tonlama, vurgulama gibi konuşmayı tamamlayıcı öğelere de başvurulur.

İnsan dinler; dinleme, iletişimve öğrenmenin temel yollarından biri olup gelen iletiyi doğru bir biçimde algılama, anlama, yorumlama ve değerlendirme gibi süreçleri içerir.

İnsan hem hayatı hem de yazılanları okur, okuma göz zihin koordinasyonu sonucu gözler sayesinde görülen kelimelerin zihin tarafından anlamlandırmasıyla ortaya çıkan bir süreçtir. Bu süreç çok kapsamlı bir program gibidir. Anlam çıkarmak için sembollerin kodunu çözmenin karmaşık bilişsel süreçtir, okuma. Bir dil işleme şeklidir. Bu süreçteki başarı okuduğunu anlama olarak ölçülür. Okuma, dil edinme, iletişim kurma ve bilgi ve fikirleri paylaşma aracıdır. Okumak, yazılmış bir metnin içindeki sözcükleri anlamaktır. İlk olarak metni görmek, sonrasında anımsamak ve anlamak gibi aşamaları olan eylemler dizilişidir. Önce zihin okumaya karar verir ve harfleri hatırlar. İkinci aşamada görme yolu ile görüntüler, ilkin göze ardından beyine ulaşır. Beyin okuma esnasında aktiftir ve bilgileri depolar. Karışık yapıya sahip olan okuma eyleminin işleyişinde oluşabilecek bir aksaklık eylemin olumsuz sonuca ulaşmasına neden olabilir.

İnsan yazar, yazmak, sözü, düşünceyi özel işaret ve harflerle anlatmaktır. Yazma, zihnimizdeki duygu, düşünce, istek ve olayların belli kurallara uygun olarak çeşitli sembollerle anlatılmasıdır. Bir başka ifadeyle zihinde yapılandırılmış bilgilerin yazıya dökülmesi işlemidir.

Nihayetinde insanoğlunun zihinsel birikimi konuşma, dinleme, okuma, yazma şeklinde 4 esas sütun üzerinde yükselir.

Bu sütunlar üzerinde yükselen insan birikimi yapısı ise kendisinin verdiği emek kadar güçlü ve anlamlı olur.

Nizamettin BİBER