İnternet manifestosu-1

Daha önce, blog yazarları ile gazetecilerin internetin bilgi havuzunda yaşanan kirlenme üzerine tartışmalarından söz eden bir yazıda (1) KİRLİLİK olarak ciddi bir zarar verici etki oluşturan uydurma ve mesnetsiz haberlere değinmiştim. Aynı tarihlerde Almanyada toplanan gazeteciler de bu soruna ve internetin yeni bir medya olarak yerine oturması sırasında yaşanan sancılara değinen bir manifesto hazırlamışlar.

2008 Yılı Temmuz ayında Milliyet Blog'da(2) yayınlanan yazımda; yazının son bölümünde, sürecin mevcut sistemleri ne şekilde tasfiye edeceğini açıklamıştım. Örnek olarak da; posta-kargo sisteminden ve kısa mesaj-tebrik kartı ilişkisinden detaylar vermiştim.

Bu manifesto; o yazı için basılı gazete-internet örneği olarak somut bir veridir:

7 Eylülde Alman gazetecileri bir "İnternet Bildirgesi" yayınladı(3). Sıcağı sıcağına etkileri fark edilemeyen bu manifesto internetin geleceği için önemli bir dönüm noktası olacak.

Aşağıdaki manifestonun Türkçe çevirisi, TBT üyesi ve Bilkent Üniversitesi öğretim üyesi Prof.Dr. Mustafa Akgül tarafından gönderilmiştir. Ayrıca teşekkür ederim.

Murat SEVGİ


İşte 17 maddelik bildirgenin yada MANİFESTONUN bazı ilk 8 maddesi:

1. İNTERNET FARKLIDIR

İnternet farklı kamu küreleri, farklı terimler ve farklı kültürel beceriler yaratır. Medya günümüz teknolojik gerçeklerini görmezden gelmekten ve onunla boğuşmaktan vazgeçip, çalışma yöntemlerini bu gerçeklere uyarlamalıdır. Onların görevi mevcut teknolojiyi dayanarak gazeteciliğin en iyi biçimini geliştirmektir. Bu yeni gazetecilik ürünleri ve yöntemleri içerir.

2. İNTERNET BİR CEP BOYUTU MEDYA İMPARATORLUĞUDUR

Web mevcut medya yapılarını, eski sınırları ve oligopolies aşarak yeniden düzenliyor. Yayın ve medya içeriğinin yayılması artık yüklü yatırımlar gerektirmiyor. Gazetecilik öz-kavramı, neyse ki, onun enformasyonun akışını düzenleme ve filtreleme görevinden kurtarıyor. Geriye gazeteciliği sıradan yayından ayıran gazetecilik kalitesi kalmaktadır.

3. İNTERNET TOPLUMDUR; TOPLUM İNTERNETDİR

Sosyal ağlar, Vikipedi veya YouTube gibi Web-tabanlı platformlar batı dünyasında insanların çoğu için günlük yaşamın bir parçası haline gelmiştir. Onlar telefon veya televizyon gibi erişilebilir. Eğer medya şirketleri varolmaya devam etmek istiyorsa, bugün kullanıcılarının dünyasını anlamalı ve iletişim formlarını kucaklamalıdır. Bu kucaklama sosyal iletişimin temel formları: dinleme ve yanıtlamayı, yani diyalogu da içerir.

4. İNTERNET ÖZGÜRLÜĞÜ DOKUNULMAZDIR.

İnternet açık mimarisi sayısal iletişen bir toplumun ve dolayısıyla, gazeteciliğin temel bilişim yasasını oluşturmaktadır. Bu özel ticari veya siyasi çıkarların, çoğu kamu yararı iddiası arkasında gizlenerek, korunması uğruna değiştirilemez. Nasıl yapıldığından bağımsız olarak , internet erişimin engellenmesi serbest bilgi akışını tehlikeye atmakta ve bilgi erişim temel hakkını bozmaktadır.

5. İNTERNET BİLGİNİN ZAFERİDİR

Yetersiz teknolojisi nedeniyle medya kuruluşları, araştırma merkezleri, kamu kuruluşları ve diğer kuruluşlar bugüne kadar dünyadaki bilgileri derlenmiş ve sınıflandırılmıştır. Bugün her vatandaşın kendi kişisel haber filtrelerini oluşturabilir, arama motorları ile daha önce hiç bilinmeyen boyutta bir bilgi hazinesine ulaşabilir. Bireyler artık her zamankinden daha iyi şekilde bilgilenebilir.

6. İNTERNET GAZETECİLİĞİ (DEĞİŞTİRİR) GELİŞTİRİR.

İnternet üzerinden, gazetecilik yeni bir şekilde kendi toplumsal-eğitimsel rolünü gerçekleştirebilir. Bu bilginin sürekli değişen, devamlı süreç olarak sunulması içerir; basılı medyanın değişmezliğinin kaybı bir artıdır. Bilginin bu yeni dünyasında hayatta kalmak isteyenlerin, yeni bir idealizm, yeni gazetecilik fikirlerine ve bu yeni potansiyeli kullanmaktan zevk alması gerekir.

7. NET AĞ GEREKTİRİR.

İnternet linkleri bağlantılardır. Birbirimizi bu bağlantılar ile biliyoruz. İnternet bağlantılarını kullanmayanlar kendilerini sosyal söylemin dışında tutmaktalar. Bu geleneksel medya şirketlerinin web siteleri için de geçerlidir.

8. LİNKLER ÖDÜLLENDİR, ALINTILAR SÜSLER.

Arama motorları ve birleştiriciler(portaller) kaliteli gazeteciliği kolaylaştırır: Onlar uzun vadede olağanüstü içeriğin bulunabilirliğini artırır ve böylece yeni ve kamusal bilgi dünyasının ayrılmaz bir parçasıdır. İnternet bağlantıları ve alıntılar yoluyla Referanslar, özellikle yaratıcısından herhangi bir izin veya ücret gerektirmeyenler, ilk etapta ağ üzerindeki sosyal söylem kültürünü mümkün kılar. Bunların hepsi şüphesiz korumaya değerdir.

(Devam edecek)

Dipnotlar_________:
(1) Murat SEVGİ, "Bloglar gazeteleri döver (mi?)", http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=192271,
18 TEMMUZ 2009

(2) Murat SEVGİ, "E-'den M-'ye", http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=119310,
11 TEMMUZ 2008

(3) "İnternet Manifestosu", http://www.internet-manifest.de/, 07 Eylül 2009
http://www.internet-manifesto.org/
Fransızca, İtalya, İspanyolca, Rusça, japonca vs'i var.