Kişi Başına GSMH

Kişi başına Gayrısafi Milli Hasıla (GNP per capita) ekonomilerin kişilere doğrudan yansıyan yüzüdür.

Türkiye için bu 2005’te 5.062 dolar olarak hesaplanmış.

Birkaç nokta var:

1973’te kişi başına gayrısafi milli hasıla 1.000 dolardı ama o zamanki 1.000 dolar da şimdi 5.000 dolar. Bu hesaba katılınca, değişen bir durum yok.

Öncelikle ortalama olarak bunun % 70’si harcanabilirdir (disposable income), yani bu hesaba göre kişiler Türkiye’de yılda ortalama 3.543 dolar harcıyor.

Dolar olması gerekenden % 15 aşağıda. Bu da asıl değerin yaklaşık % 87 olması gerettiğini gösteriyor ve bu da 3.000 dolar ediyor.

Asgari ücret ayda net 400 YTL. Bu da yılda 3.000 dolar eder, yani asgari ücret ile ortalama harcanan para birbirine çok yakın. Bu IMF’nin itiraz ettiği noktalardan birisi.

Tabii gerçek biraz farklı: Vasıfsız işçi babaları yerine işverenler, bu paranın yarısına kadar düşen bir kesrini 4 milyon 18 yaş altı çıraklara (işsiz babaların çocuklarına) veriyor.

Eskiden bir baba, kendi dahil 6 kişiye bakardı. Şimdi 4 kişilik hanede 3 kişi çalışıyor. 4 kişilik bir hane ayda 1.200 YTL’ye zor da olsa, geçinir.

Bu miktar bugüne dek yaptığımız israflar nedeniyle bu kadar düşük. Tüketim malları yerine yatırım mallarına yönelinseydi, bu miktar rahatça 10.000 doları geçecekti ve ortada bir sorun olmayacaktı.

Siyasal istikrarsızlıklar atlatıldığında, Türkiye de Çin gibi yılda % 10’un üzerinde bir büyüme yakalayacak ve 2023’te kabaca düze çıkmış olacağız.

Üzücü olan, bunun 1960’tan 1980’e çok rahatça halledilmiş olabilir olması. 3 kuşak boşuna harcandı.

http://www.milliyet.com.tr/2006/09/16/ekonomi/eko02.html