Küresel deha Nasreddin Hoca

Ne kadar acı değil mi, küresel bir deha yetiştiriyorsun Anadolu’dan… Hem de Türk dünyasının en zor günlerinde, fakat ne yazık ki ne bir okul var adına, ne de bir kürsü!..

Araştırmacı yazarların çoğunluğuna göre Nasreddin Hoca, 1208”de Akşehir’de dünyaya gelmiş, 1284”de de aynı yerde vefat etmiştir.

Sivrihisar’ın eski müftüsü merhum Hasan Efendi, “Nasreddin Hoca, Horto köyünde doğmuştur” der. Kayseri Belediyesinin çıkarmış olduğu BEYAZ ŞEHİR dergisinde yazar Abdullah Satoğlu (1) , “Hocanın mezarı Kayseri’dedir” demiştir. Araştırmacı İsmail Hami Danişment’e göre, Kastamonu’da Nasruddin Mahmut İbn-i Yavlak Aslan, Nasreddin Hoca olabilir…

Akşehirli yazar İdris Doğan, 12.03.2003 tarihli İstasyon gazetesinin GERÇEK adlı köşesinde, “Hoca’nın yaşayıp yaşamadığını tartışanlara sadece şaşmaz, acırım. Selçuklular'da Beyliklerde Dirlik Düzeni incelendiğinde Hoca'nın Akşehirli olduğu görülür.” diyor.

Türk İslam Müzesi eski müdürü Abdülkadir Erdoğan'a göre Hoca, Akşehir'in aynı adlı köyündendir...

Kayseri Müzesi eski müdürlerinden Naci Kum 1940’daki makalesinde, mezar taşlarının birinde Nasreddin Hoca yazılı olduğunu ve Hoca’nın Kayserili olabileceğini düşünmüştür.

Pertev Naili Boratav ve Fuat Köprülü, “Hoca, Sivrihisarlıdır.” diye yazmışlardır.

Evliya Çelebi’ye göre Hoca, Akşehirlidir.

Arapça, Farsça, Osmanlıca, Grekçe ve Latince dillerini bilen Araştırmacı Yazar Dr. Muharrem Bayar bu konuda biraz daha iddialıdır, der ki: “Hoca, Akşehir’in Sivricehöyüğü köyündendir. Kanuni Sultan Süleyman döneminde halkı komşu Karabulut köyüne taşınmıştır. Daha sonraki kayıtlarda bu köyün adına rastlanmaz.”

İbrahim Hakkı Konyalı (2), Akşehirli esnaflardan Mehmet Akbabaoğlu’na gönderdiği 31.07.1984 tarihli mektubunda; “Nasreddin Hoca Akşehirlidir. Akşehir’de zaviyesi var, zengin gelirli medresesi var, türbesi vardır. Arazisi ve emlaki bulunuyor. Hoca Akşehirlidir, kim Hortili demiştir?
Fatih Karaman eyaletini fethettikten sonra yaptırdığı il yazısı defterinde onun vakfını, medresesini, medrese civarındaki mülklerini genişçe yazdırtmıştır. Kız gelin olup (3) başka yere gider ve orada ölebilir. Köken Akşehir’dedir… Ağustos’un 15’ inde inşallah Akşehir’de olacağım…”

Günümüzde Nasreddin Hoca yaşadı mı, yaşamadı mı diye soranlar, hatta “Ezop” diyenler var. İçinden çıkan değerlere sahip çıkamazsan dünyanın öbür ucundan gelirler, coğrafyanı kan gölüne çevirirler…
Bize de seyretmek düşer..

(1) : Yazar Abdullah Satoğlu, cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün anasının dayısıdır.
(2) : İbrahim Hakkı Konyalı, mektubunda yazdığı gibi Akşehir’e gelir. Çok sevdiği Nasreddin Hoca’nın Akşehir’inde belediyenin merdiveninde Hakk’ın rahmetine kavuşur.
(3) : Nasreddin Hoca’nın kızı gelin olur ve Sivrihisar’a gider…
(4) : İbrahim Hakkı Konyalı hoca da işin başında Nasreddin Hoca Sivrihisarlıdır, diyenlerdendir. Daha sonraları yapmış olduğu araştırmalarda Akşehirli olduğuna inanmıştır.

Kaynakça:

1- Dr. Muharrem Bayar, 2- Akşehirli yazar İdris Doğan, 3- Çınar Dergisi