Limon

Yazımın başlığı limon ama çilekle başlayacağım sözüme. 15 dönüm kadar çilek ekmiştik bundan dört beş yıl önce. Ürün güzel, meyve satım zamanı geldiğinde, fiyatlar açılışta önceleri iyiyken, tam ana çilek toplama zamanı fiyatlar 30 kuruşa düştü. Günde bir ton çilek topladığımızda alacağınız kilo başı 30 kuruş ama işçi emeği 35 kuruşa kilo başı geliyordu. Benim ortak sordu; ne yapacağız Hakan abi? diye. Ben de “toplayacağız, tarlada bırakamayız çileği; üstelik çoluk çocuk demeden, gece gündüz demeden çalıştın bu tarlada. Bırakırsak tarlada çileği toprak balçık olur”. O sıralar İstanbul’da 250 gram çileği bir liraya alıyordunuz.

İşte sorunumuz…

Bakın bu yıl limon fiyatlandı. Temel nedeni rekolte düşmesi. Ancak limon alımı yapan tüccarlar yine aynı düşüncelerle üreticiyi boğmaya çalışıyorlar; efendim, kilosu 60 kuruş, ödeme üçte bir, sonrası sonraya. Bu yıl limon bulamayacaksınız! Çünkü iki yıl önce dalında kalan limon, yeni süygünler veremedi. Rekolta az.

Bütün bu kıskaçların içinde çiftçilerimiz, zirai araç gereç satan, tohum satan, zirai ilaç satan ve gübre satanlara-dört kalem şimdilik- veresiye yazdırdığından; hele bir de çek senet imzaladığından ve bu tüccarlar da bunu bildiğinden, haksızlıklar başlar.

Çiftçi elindeki ürünü borcu nedeniyle ucuza satar. Dolar düşer, ama bir türlü zirai ilaç ve gübre fiyatları düşmez, senet gelir kapıdakileri götürür, çiftçi kendi toprağında ırgat olur. Uzaktan görünen ise; limon 10 yıldan sonra ilk kez para edecek ya, “yahu bu çiftçilerin ne sorunu var? Aha limon şu fiyat!”

Soruna gelince…

Bizden 30 kuruşa çilek alanlar; taş atıp kolu yorulmamışken, ilacında gübresinde yoklarken, havasıyla suyuyla biz uğraşırken, ne hakla 20-30 katı hakla uzaktakilere satıyorlar? Taşıma maliyetleri mi?

Maliyetler yani…

Limonda da aynı şeylerin yaşanacağını size söyleyebilirim. Söyleyeceğim de…

Sağlıcakla.