Milliyet Blog istatistiklerini konuşuyoruz

Blogda ne yazılır, ne yazılmaz diye tereddütler içinde yazdığım zamanlarda bir yazımda Milliyet Blog’la ilgili önerilerim olduğunu yazmıştım (http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=13832). Bu yazı yayınlanır yayınlanmaz Milliyet Blog’dan bir yorum gelmişti, önerilerimi beklediklerini yazmışlardı. Ben de yazmaya başladım.

Bu öneri bloglarımdan üçüncüsünün ilk maddesi aynen şöyleydi: “İstatistiklere güvenmek istiyorum. Zaman zaman kendi bloglarıma girmem gerekiyor. Kendi kullanıcı kodumla login durumundayken girdiğim kendi sayfalarımdaki giriş sayısının artmasından rahatsız oluyorum. Şifremizle girdiğimizde kendi sayfalarımızın giriş sayısı hiç değişmesin. Aynı IP üzerinden yeniden girişlerde de hiç olmazsa o gün veya o saat yeni giriş sayısı eklenmesin.” (http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=15024).

Bunu yazdığımda tarih 20 Aralık 2006 idi, yaklaşık 4 ay olmuş. O gün kendim için yaptığım bu istek bugün iyice açığa çıkan “tıklama sayılarına güvensizlik” tartışmasının olmaması içindi.

Milliyet Blog için şimdiye kadar yaptığım istatistik öneri ve uyarılarımı derlemeye çalıştım. Önce gözlemlerimi aktarmak istiyorum:

Sayfalar ne zaman daha çok tıklanıyor?
Televizyon yayınlarında akşam saatlerinde yaz ve kış aylarına göre biraz değişse de prime-time bellidir. Internet okunma saatlerindeki prime-time aslında çok net şekilde bellidir. Hatta her ülkenin, her şehrin prime-time’ı dakika duyarlılığında hesaplanabilir.

Milliyet Blog’da yazıların tıklanmasını sağlayan en önemli etken ne yazdığımız yazıların güncelliği, ne popülerliği, ne ilgi çekici olması ne de yazarların ustalığı. Elbette bunların biraz etkisi var ama asıl neden www.milliyet.com.tr altında yayınlanıyor olmasında.

• Yayında olan bir blog Milliyet’in ana sayfasında birkaç dakika göründüğünde eğer bu zaman prime-time ise çok sayıda tıklama gelir.

• Blog, Sinema sayfasında görünenler arasındaysa günde (Cuma-Cumartesi günleri) 500-1000 tıklama gelebilir.

• Blog, Eğitim sayfasındaysa günde 100 kadar tıklama yapılabilir.

• Blog, Milliyet Blog ana sayfasında görünürse 20-30 tıklama alabilir.

• Blog’a popüler bir siteden link verilmişse sürpriz bir şekilde tıklama sayısı artabilir.

• Blogda aranan anahtar sözcükler varsa Google önemli sayıda tıklama gönderebilir.

İstatistikler güvenilir mi?
Bir blogun Milliyet ana sayfasındaki bir haberde uzun süre linki bulunması dışında, çok popüler bir içeriği olmadığı sürece çok tıklama alması olanaksızdır. Çok okunan yazıların bazılarının bu ani tıklama sayısı artışlarını anlamakta zorlanıyorum.

Bu yazıyı hazırlarken kendi yazılarıma kaç kez tıkladım?
20 Aralık’ta yaptığım uyarı bunun içindi: “Kendi kullanıcı kodumla login durumundayken girdiğim kendi sayfalarımdaki giriş sayısının artmasından rahatsız oluyorum”. Bu akşam eski yazılarımdaki istatistiklerle ilgili bölümleri bulmaya çalışıyorum ve bir çok blog sayfama girip okuyorum. Bazı alıntılar yapmam gerektiğinde “Yazdır” linkine basıp kopyalayacağım bölümü alıyorum. Bu çalışmayı yaparken, bu akşam tıklama sayımı kendim belki 50-100 artırmış olacağım.

Sık sık eski bloglarımdan seçkiler hazırlıyorum. 26 Mart akşamı hazırlayıp ertesi gün yayınladığım “Kırksekiz” yazısı için en az 200 blog tıkladığımı sanıyorum (http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=32570).

İstatistik uyarılarım ve önerilerim:
25 Mart’ta Milliyet Blog İstatistikleri hakkında daha önce yazdıklarımı bir yazıda derlemiştim (http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=32395). Yazının sonuç bölümünde yazdıklarımı yeniden aktarıyorum: “İstatistik yalnızca sayıdır, eğer doğru saymışsanız doğru bir sayıdır, yanlış saymışsanız yanıltır. önce doğru sayacağız sonra listeler hazırlayacağız ve bunları yorumlayacağız. (...) Son olarak bu konudaki kişisel düşüncemi paylaşmak istiyorum: Her blog yazarı bağımsızdır, her blog kendine özgüdür. Her biri farklı farklıdır, onları ölçmek gerekmez, ölçmenin anlamı da yoktur. Ancak bir gerçeği de unutmamalıyız, insan ölçmeden duramaz. Madem ki ölçeceğiz, en doğru şekilde ölçelim.”

“Eğer doğru saymışsak doğru bir sayıdır” derken yayınlanan sayılara güvensizliğimi anlatmaya çalışmıştım ama çok açık yazmadığım için kimse tepki vermedi. Oysa bugün Ümit Culduz mizah yazısı gibi kaleme aldığı yazısında tabuları yıktı (http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=34202). Bu yazıya gönderdiğim yorumda aynen şunları yazdım: “Bir tabuyu yıktınız Ümit bey, bu yazıyı iyi ki yazdınız, Milliyet Blog'da bir tabuyu yıktınız. Siz herşeyi açık açık yazmışsınız oysa ben 4 aydır önerilerle bu konuyu gündeme getirmeye çalışıyorum. Ancak Milliyet Blog Yönetimi bu konudaki önerilerimi ciddiye almadı. En son http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=31818 adresindeki önerilerimin 7. maddesi uygulama şansı olan ve tıklama sayısını denetleyecek yolları içeriyordu. Bu arada bir bilgi iletmek istiyorum 19 Mart'a kadar Bugün En çok Okunan Blog Yazarları bölümü yanlış sonuç veriyordu. O günden buyana doğru sonuç yayınlanıyor. Bu akşam zaman bulabilirsem tıklama sayılarının güvenilirliği konusunda bir yazı yazacağım. Saygılarımla.”

Sözettiğim 7. Maddede IP denetiminin daha derinleştirilmesini önermiştim: “Blogların okunma sayıları ve galerilerin izlenme sayıları belirlenirken IP denetimi yapılıyor. Ancak yalnızca son IP denetlendiği için bu sayılar yeteri kadar güvenilir değil. Blogların okunma sayıları belirlenirken sadece sayfaya tıklanma yetmese, sayfanın belli bir süre (örneğin 1-2 dakika) açık kalması gerekse kimi blog yazarlarının çok önemsediği bu sayıların güvenilirliği artmış olur ve gerçekçi olur. Süre beklemenin yaratacağı sorunlar olabilir, o durumda yalnızca son IP ile değil, o günün veya o saatin tüm IP’leri ile karşılaştırılsın. Bu değişiklikleri yazılımcılar çok kolay çözerler. ”
(http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=31818).

Bu kadar çok konuşulan günün en çok okunan blog yazarı bilgisindeki hata 19 Mart günü düzeltildiğinde başka kimse bunun da farkına varmadı (http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=32529). Farkettim, çünkü uzun zamandır görünen ve görünmeyen istatistikleri izliyordum.

Bazı blogların veya blog yazarlarının tıklanma sayılarında açıklanamayacak hızlı artışlar olabilir. Ancak bunlar için blog yazarının kendisini suçlamak kesinlikle hatalıdır. Bunu herkes başkasının blogunda yapabilir.

Sonuç
Bir hata vardır, bu hatadan en kısa zamanda kurtulmalıyız. Yapmamız gereken en doğru şekilde ölçmektir. Doğru ölçmek için gerekli herşey biraz daha ayrıntı düşünülmüş yazılımla sağlanabilir. İnanıyorum gerekli düzenlemeler yapılacak, sayılar doğru ölçülecek ve bundan sonra gereksiz dedikodular olmayacak. O zamana kadar da sayfalardaki bütün istatistikler kaldırılsa ne güzel olurdu.