Modern resmin doğuşu

Empresyonizm (İzlenimcilik)
Bu günün modern resim anlayışının temeli Empresyonizm akımı sırasında şekil almaya başlamıştır. Sanatçılar pek çoğu bu uğurda kendi hayatlarını hiçe sayarak ve birbirlerine destek olarak ölesiye çalışmışlardır. Gelin sizlerle biraz o zamanda ne yaptılar gözden geçirelim.

Empresyonizm, X1X. Yüzyılın ikinci yarısı ile XX. Yüzyılın ilk çeyreğinde Fransa’da başlayarak diğer ülkelere yayıldı. Bu akımın, resim sanatında gerçek bir devrim olduğu kabul edilir.

Empresyonist ressamlar yenilikçiydi. Rönasans’ta ve yakın geçmişte onlara öncülük etmiş sanatçılar yok değildi (El Greco, Velezquez, Goya, Turner, Courbet, Constable, Corot…)Ancak onları en çok etkileyen sanatçı Delocroix olmuştur. Barbizon Okulu ressamları özellikle Daugbigny ile Diaz (Daugbigny, Oise Irmağı üzerinde gezerek resim yapardı). Bununla birlikte Empresyonizmle sonuçlanan sanat akımında en önemli rolü oynayan Corot ve Courbet isimli ressamlardır. Courbet, gözü pek ve çabuk algılayan bir sanatçıydı. Öğrencilerine “Gördüğünüzü, istediğinizi, hissettiğinizi resmedin” derdi ki bunlar hiç kuşkusuz Empresyonist resmin anahtar sözcükleridir.

Empresyonist Ressamlar Neler Yaptılar?
Empresyonist ressamlar prizma renkleriyle atmosfer oyunlarını saptamak istemişlerdir. Işığın nesneler üzerinde yaptığı anlık ya da mevsimlik renk değişimlerini incelediler.

Resim yapmanın bir bilim olduğunu düşünüyor ve araştırmalar yapıyorlardı.

Akademik kurallara aldırmaksızın ışığın değişen etkilerini yakalayıp kendi kişisel izlenimlerine göre ve prizmatik renklerle yorumladılar.

Açık Havada Çalıştılar,

Atmosfer olaylarının en gelip geçici yanlarını işleyerek, resme zaman öğesi eklemiş oldular (kar, sis, güneşin doğuşu-batışı vb).

Aydınlık renkler, mavi ve mor gölgeler, fırça tuşları kullandılar.

Siyah, kahverengi, gri ve saf beyazı paletlerinden kaldırdılar.

Konuları hayatın eğlenceli yanlarından, günlük yaşamdan ve doğadan seçtiler. En çok da peyzaj (manzara resmi) yaptılar,

Renkleri saf kullandılar (asla renkleri karıştırmadılar),

Fırça vuruşlarını birbirine değmeyen lekeler şeklinde uyguladılar,

Doğa karşısında aynı şartlar altında ve aynı saatlerde çalıştılar,

Renk perspektifini hesaba katmadılar,

Desene fazla önem vermediler,

Perspektife önem vermediler. Böylece yüzey resmine ilk adımı atmış oldular.

Bu öncü hareketlerine rağmen, izlenimcilerin kendilerini kabul ettirmeleri çok zor oldu. İlk adım Manet’den gelmiş, o akademik geleneklere aldırmayarak araştırmaları doğrultusunda çalışmaya başlamıştı. “Kırda Öğle Yemeği ve Olimpia” isimli tabloları ile büyük olaylar yaratmıştır. Buna rağmen akıma adını veren Monet’nin “Günbatımı” adlı tablosu olmuştur.

Empresyonizmin en çok adı geçen sanatçıları: Edouard Manet, Claude Monet, Pierre Auguste Renoir, Edgar Degas, Alfred Sisley, Vincent Van Gogh, Paul Gauguin, Georges Seurat, Toulouse Lautrec, Paul Cezanne, Pisarro ve Boudin.

Boudin Fransa’nın Güneyinde bir han tutar ve bütün sanatçıları oraya davet eder. Yalnız bir şart koşar Empresyonizm kuralları dışına çıkılmayacaktır. İşte bu arada oldukça hızlı yol alırlar.

Bu akımın sonuna doğru bazı ressamlar (Cezanne, Gaugen, Seurat, Van Gogh…)teknik açıdan yetersiz buldukları için empresyonizmden vazgeçip Neo empresyonizm ve Post empresyonizm adı verilen dönemlere yol açmışlardır. Ancak resmin tüm akımları, bu son derece verimli ve üretken dönemden kaynaklanır. Fransız resminin hayranlık uyandıran zenginliğinin tohumları bu dönemde atılmış; Ekspresyonizm, Nabizm, Fovizm, Kübizm gibi büyük akımlar ve bağımsız ressamların sanat anlayışları bu hareketin sonucunda doğmuştur.

Bizi bu günlere getiren değerli sanatçılarımızı saygıyla anıyorum.