Muhteşem Yüzyıl- Şehzade Mehmet

Bu yüz bana yabancı gelmedi! Derken karşıma Muhteşem Yüzyıl dizisinde Şehzade Mehmet’i canlandıran karakterin Gürbey İleri olduğunu öğrendim ve şaşırdım. Gürbey ileri, aslında 24 yaşında Beykent Üniversitesi Oyunculuk Bölümü mezunu. Yani Şehzade Mehmet’i canlandırmak için yaşı büyük, Şehzade Mehmet hayata veda ettiğinde 22 yaşındaydı ve biz daha dizide o yıllara gelemedik. Ama başarılı bir seçim olduğu kanaatindeyim. Bu rol için Gürbey İleri saçlarını kestirip, 8 kilo vermiş böylece de Şehzade rolünü de kapmış. Gürbey İleri’yi ‘’Arka Sıradakiler’’ ve ‘’Kalbim Seni Seçti’’ den hatırlarsınız. Şimdi biraz gerçek Şehzade Mehmet’i tanıyalım. Bakalım senaristlerin biçtiği Şehzade Mehmet ile gerçek Şehzade ölçülerde oturacak mı?

Hürrem Sultan, yaptığı entrikaları yanı sıra da çocukları ile de tarihte oldukça söz edilen Sultanlardan biridir. Kanuni Sultan Süleyman ile ilk çocukları Şehzade Mehmet'tir. Şehzade Mehmet çocukluğunu annesi Hürrem Sultan ile Topkapı sarayında geçirmiştir.

Mini minicik bir bebekken hastalanır Şehzade Mehmet ve hastalıkları kısa yaşamında da onu hiç rahat bırakmaz. Koskoca Kanuni Sultan Süleyman, kinin yutturularak iyileştirilmeye çalışan küçücük şehzadesinin başında sabahlara kadar bekler. İyileşince minicik Şehzadesi İstanbul meydanlarında şenlikler yaptırır, şehirde aç-susuz tek bir insan bırakmayana kadar halkı doyurur.

Hastalıklı Şehzade, Kanuni Sultan Süleyman'ın en değerlisiydi. Yaman bir çelişkidir ki Kanuni aslında çocuklarına çok düşkün bir baba, ama çocuklarına ve torunlarına hiç acımamış. Koskoca Kanuni oğlunun hastalığına hiç çare bulamadan onu kaybetti. Şehzade Kanuni'yi hastalığı ile dize getirdi. Şehzade kısa ömründe sağlık ve hastalık arasında git- geliri oynadı durdu.

Hastalıklı Şehzadenin ruhu da pek naifti. Dizideki Şehzade çok erkek, ciddi, mesafeli, kudretli, savaşçı, hırslı kişiliği sergiliyor ve Şehzade Mustafa’yı, Şehzade Selim’i alaşağı etmeye çalışıyor. Oysa gerçekte Şehzade Mehmet tarihçiler tarafından ‘’kudreti ihtişamı sevmez, tahtı- tacı gözü görmez, şair ruhludur’’ diye tasvir ediliyor. Savaş meydanlarına çıkamaz, sürek avına katılmaz ve hatta önünde bir hayvan kesilse, bizim şehzade kan görmeye dayanamaz, düşer, bayılır. Kanun çalmayı öğrenmiştir, oldukça da iyi kanun çalar. Fransız ve İtalyan eğitmenler tarafından tahta aday olarak yetiştirilmiştir. Avrupa görgüsü, kültürü ve eğitimi almıştır. Mütevazı bir şehzadedir. Nazenin olduğu halde emrindekilere sözünü dinletmektedir. Adap, erkan bilir. Baba Kanuni tarafından da bu çocuk çok sevilir. 11 yaşında babası Kanuni, Şehzade Mehmet'i Bağdat seferine ötürdü. Mehmet'cik 1534 yılında Bağdat'ın fethi ile saraya döndü. Savaş sefer süresince de hastalığı onu hiç rahat bırakmadı.

Kanuni Sultan Süleyman 1540 yılında Şahzade Mehmet'i ''Veliaht Şehzade'' ilan etti. Bu sırada Manisa Sancak Beyliğinde Veliaht Şehzade olarak görevde Şehzade Mustafa bulunmaktaydı. Devlette böyle kargaşa görülmemişti. Ölümü de tam bir kargaşa olmuştur ve tarihçileri kendi aralarında parçalayıp, bölmüştür. Senaristler bu karışık hikayeyi kendi dünyalarında kendilerince aydınlatıp, bambaşka bir tarih yazacaklardır.

Bazı araştırmacılara göre çiçek hastalığına yenik düştü genç şehzade. Bir görüşe göre de eceli ile hayatını kaybetti şehzademiz. En entrikalı ölüm hikayesinde başrolü ise Mah-ı Devran Gülbahar Hatun almaktaydı. Bu hikayeye göre oğlu Şehzade Mustafa'nın Manisa Sancağından alınmasını hazmedemedi Mah-ı Devran. Tarafı olan Barbaros Hayrettin Paşa'ya ''Şeytani Bir Ricada'' bulunmuştur. Barbaros Hayrettin Paşa, Mah-ı Devran'ın ricasını kırmadı ve plan işlemeye başladı. Şeytani dedim kusura bakmayın ama sevdiği erkek tarafında istenmeyen kadın Şeytanlaşır, hele baba yavrusunu da silmişse kadın o zaman da şeytana pabucunu ters giydirir.

Lafı dolandırmayayım da planı anlatamaya başlayayım en iyisi. Şeytani plan Şehzade Mehmet'e ölümcül hastalık bulaştırmaktı. Barbaros Hayrettin Paşa, Padişahtan gizli saraya güzel ama hastalıklı bir kız sokar. Şehzade Mehmet, hastalıklı kızla birlikte olur. Bulaşan hastalıktan dolayı da yatağa düşer bir daha da kalkamaz. 1543 yılında genç şehzade kuş gibi uçup gitti.

Kanuni Sultan Süleyman, ''Biricik Şehzadesi''ni kaybetmenin acısı ile kedere boğulmuştur. Şehzade Mehmet yüzü suyu hürmetine de ''Şehzade Külliyesi'' yapılmasını emretmiştir. Mimarı ise Mimar Sinan'dır. Mimar Sinan, ''Kıymetli ve Bahtsız'' Şehzade için 16. yüzyıl başlarında meydana getirmiştir. Koca Sinan'ın ''Çıraklık Eserim'' dediği, klasik Osmanlı mimarisinin büyük şaheseri işte böyle ortaya çıkmıştır. Külliyenin tamamı Şehzade Cami, Rüstem Paşa Türbesi, Şehzade Mehmet Türbesi, Tabhane ve Medrese binaları olmak üzere 5 ana yapıdan oluşmaktadır. Şehzade Mehmet türbesinin yeri önceden belirlendi, Şehzade’nin naşı gömüldü ve türbe daha sonra üzerine inşa edildi. Şehzade’nin taht varisi olduğunu simgeselleştirip göstermik için de sandukasının üzerine 4 ayaklı fildişi bir taht bile konmuştur.

Şehzade Mehmet dünyadan göçüp giderken meğer baba olmaya hazırlanıyormuş da haberi yokmuş. Dizide bakalım bu konulara kadar gelinebilecek mi? Bence gelinecek de geçilecek bile. Kanuni'den girip, Atatürk'ten çıkabilir bizim yaratıcı senaristler. Şehzade Mehmet'in tek çocuğu Baharnaz Hatun'dan olma Hümaşah Sultan'dır. Annesi Baharnaz Hatun hakkında tarih sayfalarında bir bilgi bulunmamakla beraber Hümaşah Sultan (1544- 1582) hakkında da pek bilgi yoktur. Hümaşah Sultan hakkında bilgileri bildiğin kadarı ile sizlerle paylaşmak istiyorum.

Hümaşah Sultan daha anne karnındayken ( Baharnaz Hatun'un 2 aylık gebe olduğu biliniyor) talihsiz bir hayata başlamış ve babasız doğmuştur. Hümaşah Sultan, Hürrem tarafından büyütülür. Hürrem'in eli değmişken o da dolaylı olarak entrikalara karışmıştır tabi ki. Kanuni Sultan Süleyman'ın ''Kıymetli Şehzadesi''nin bahtsız çocuğu Hümaşah Sultan dedesi tarafından çanta gibi her gittiği yere götürüldü. Hanedan tarafından en sevilen olmuştur.

Hümaşah Sultan'ın 2. evliliği Hürrem'in baskısı ile 2. Selim'in öğretmeni Lala Kara Mustafa ile gerçekleşmiştir. Lala Kara Mustafa, işi gereği Şehzade Selim ve Şehzade Beyazıd'ın yanında bulunmaktaydı. Hümaşah Sultan da sarayda haftalarca kalırdı. Hürrem Sultan öldükten sonra Lala Kara Mustafa Paşa, Şehzade Selim ve Şehzade Beyazıd'ın arasını bozmuştur. Şehzade Beyazıd'ı babasına karşı isyana teşvik etmiş ve başarılı da olmuştur. Bu damatta Hürrem'e yakışmış değil mi? Entrikaların bu tarafını diğer yazılarımda anlatacağım için Hümaşah Sultan'a döneceğim.

Hümaşah Sultan kısacık hayatına 3 evlilik sığdırmıştır.

1. evliliğini 1566 yılında Damat Mehmet Ferhat Paşa ile yaptı. Bu evlilikten 4 erkek ve 5 kız çocuk dünyaya getirdi.

2. evliliğini Damat Lala Kara Mustafa Paşa ile yaptı. Bu evlilikte de bir oğlu oldu.

3. evliliğini Damat Gazi Mehmet Paşa ile yaptı.

1582 yılında vefatından sonra babası Şehzade Mehmet'in türbesine gömüldü. Baba- kız ölüm ile kavuşmuş oldu.

Hayatta kavuşmalarınız şenlikli olsun.