Orta Doğu İnsanına Üç Ayrı Bakış

Önce sınırları çizelim: Orta Doğu, Asya, Avrupa ve Afrika'nın birbirlerine en çok yaklaştıkları yerleri kapsayan ve birbirine komşu ülkelerin oluşturduğu bölge. Akdeniz'den Pakistan'a kadar uzanır ve Arap Yarımadası'nı kapsar, diyor Vikipedi.

***

Birinci bakış: Şiirde İkinci Yeni deyince ilk akla gelen isim olan Ece Ayhan'a ait: "… Ve, insan ruhunun, kıtlık içre, belki yeryüzünün yalnız Orta Doğu'sunda, beslenmeden, birkaç yüzyıl yaşayabilen, umuduyla açarak biraz, …" demiş.* Daha çok umuda bir bakış bu. Ama umut kime ait?

(Pek olmuyor ama -kimin umurunda?- umudun yerine şiir, edebiyat hatta bilumum 'sanat'ı koydum. Sonuç: İçler acısı! Bildiğin can çekişiyor.")

***

İkinci bakış: Zülfü Livaneli, Huzursuzluk'un hem arka kapağında, hem girişinde hem de ortalarında bir yerde aşağıdaki satırları vurgulamış:

"Harese nedir, bilir misin oğlum? Arapça eski bir kelimedir. Bildiğin o hırs, haris, ihtiras, muhteris sözleri buradan türemiştir. Harese şudur evladım: Develere çöl gemileri derler bilirsin, bu mübarek hayvan üç hafta yemeden içmeden, aç susuz çölde yürür de yürür; o kadar dayanıklıdır yani. Ama bunların çölde çok sevdikleri bir diken vardır. Gördükleri yerde o dikeni koparır çiğnemeye başlarlar. Keskin diken devenin ağzında yaralar açar, o yaralardan kan akmaya başlar. Tuzlu kanın tadı dikeninkiyle karşınca bu, devenin daha çok hoşuna gider. Böylece yedikçe kanar, kanadıkça yer, bir türlü kendi kanına doyamaz ve engel olunmazsa kan kaybından ölür deve. Bunun adı haresedir. Demin de söyledim, hırs, ihtiras, haris gibi kelimeler buradan gelir. Bütün Orta Doğu'nun adeti budur oğlum, tarih boyunca birbirini öldürür ama aslında kendini öldürdüğünü anlamaz. Kendi kanının tadından sarhoş olur."

Bütün Orta Doğu'nun, bitmek tükenmek bilmeyen savaşlarını bu mesel özetleyiverir.

***

Üçüncü bakış: Sümerler, MÖ 4000 - MÖ 2000 yılları arasında Güney Irak'ta (Güney Mezopotamya) yerleşik olan, medeniyetin beşiği olarak bilinen coğrafi bölge ve medeniyettir.

Yani Orta Doğu'nun tam ortasında.

Mezopotamya'da ortaya çıkan sayısız medeniyetin temelini Sümerler atmıştır. Ayrıca yazı ve astronomi de ilk kez Mezopotamya'da Sümerlerde ortaya çıkmıştır.

Adamlar, Tarih'i başlatmış daha ne demeli?

[(Erkin Baba, Ankara Rüzgârı'nda:

"… E bu mendili icâd edeni … " derdi.

Onun gibi benim de bazen "E bu yazıyı icâd edeni… " diyesim geliyor… Dediğim de oluyor… :)

Müsebbibi bulduk. Sıra cezasında.  (Şaka tabii… Burada olmamızı ilkin o insanlara borçluyuz… Ceza yerine ödül hak etmiyorlar mı?)]

Okura not: Son bloglarımda yazının bir (ya da birkaç) yerine esprili cümleler sıkıştırmayı huy edindim. Sakın yanlış anlaşılmasın. Konuyu sulandırmak değildir amacım. Sadece biraz gülümsetmek isterim asık yüzleri. Hep ciddî, hep ciddî nereye kadar?

* Yort Savul/III - Dipyazılar/Şiir Alınlıkları Üzerine