Otoriter demokrasi...Ülkemizin yönetim şekli şu anda bu mudur?

BU YÖNETİM ŞEKLİ, "BÜYÜK İDEALLERE ULAŞMAK İÇİN" DOĞRU OLABİLİR Mİ?

Ülkemizde son zamanlarda ülke yönetimimin, muhalefet tarafından "diktatörlük" olduğu söylense de, bana göre, bloğumun başlığında da belirttiğim gibi, "otoriter demokrasi" sistemidir...

Bu sistem, özellikle, "Gezi Olayları"ndan sonra daha da belirgin bir hale gelmiştir....Tarihimize kısa bir dönüşle biraz gerilere bakarsak, bu yönetim şeklinin bize hiç de yabancı olmadığını görürüz.

Doktora öğrenimin sırasında "Meşrutiyet Dönemi" derslerinde hocam olan Prof. Dr. Şükrü Hanioğlu  bir günlük gazeteye her hafta yazdığı yazılardan birinde, "Liberal değerlerle otoriterliği bağdaştırmaya çalışan bir yapılanmanın" Tanzimat sonrasından itibaren başladığını belirtmiştir.

Bu süreçte, bazen "liberal değerler" önem kazanırken bazen de "otoriterlik" tırmanmış: ama karma yapı, yani, "liberallik ve otoriter yapı" hep korunmuştur...

Tanzimat'ın getirdiği yenilikler, toplumun sosyal ve kültürel açıdan yükselmesine yönelik atılımlar olmasına rağmen, bunların ne kadarının kabul edileceği ve ne kadarının reddedileceği Padişah'ın "mutlak iradesine" bağlı kalmıştır.

1876 Birinci Meşrutiyet Anayasası --Kanun-u Esasi--  ise, yalnızca Batılı devletlerin gözlerini boyamak ve Osmanlı'ya bağlı milletler yararına müdahale planlarını bozmak amacı ile bir göstermelik olarak yürürlüğe konmuştur(1) Bu anayasya uygun bir "parlamento" tesis edilmesine rağmen, "Padişah'ın mutlak otoritesi" devam etmiştir...Bir anlamda "baskı ve aydınlanma", padişahın izin verdiği ölçüde birlikte yürürmüştür.

İttihat ve Terakki ise, "otoriterliği" kurumlaştırırken, "hürriyeti ilan eden", "cemiyet-i mukaddese" olarak bilinen "liberal değerlerin" savunuculuğunu kimseye bırakmamıştır(2).

Bir an düşünelim, "modernleşme" ve "ulus-devlet" oluşumunu "temel hedef" ya da "öncelikli" ve "büyük ideal" olarak kabul eden M. Kemal, bu hedefler ulaşmak için "demokrasiyi" ve onun değerlerini hiç düşünmüş müdür? Düşünse bile, öncelik "büyük ideal"inde olmuştur.

Yine Erken Cumhuriyet döneminde, M. Kemal Atatürk'ün talep ve talimatı ile 12 Ağustos 1930'da kurulan Serbest Cumhuriyet Fırkası da, "otoriter yapı" ve "liberalliği" birlikte götürmek amacını taşıyordu. Bu partinin, iktidar olmak gibi bir isteği yoktu. Görevi, yalnızca mevcut hükümete -- CHF Hükümeti -- siyasal bakımdan yumuşak bir rakip olmaktı. Bu nedenle de, Atatürk, bu partiyi yakın arkadaşlarına kurdurmuştur.(3)

Biraz günümüze yaklaştığımızda da, özellikle Turgut Özal dönemini de, "liberal demokratik" değerlerle "otoriterliğin" birlikte yürütüldüğünü görüyoruz...Çünkü, Turgut Özal'ın aklındaki "temel hedef", ülkemizin en büyük sorunu olan "Kürt sorunu"nu ortadan kaldırmak ve tam bir "barış ve demokratik" yaşamı tesis etmekti...Bu nedenle de, bu amacı, "liberal demokrasi" ve onun değerlerinin önünde tutulmuştur.

Günümüz Hükümeti'nin, özellikle Başbakanı'nın, aynen Turgut Özal gibi, "öncelikli" ve "büyük" ideallere ulaşmak için, demokrasiyi tam reddetmemekle beraber, biraz "taviz" verdiği söylenebilir. Ama bu, bazılarının dediği gibi "diktatörlük" değildir bana göre... 

NOT : Bir diktatör ile idare edilen bir ülkede, insanların burundan aldıkları nefesler bile, günlük sayılarla sınırlandırılır...:))

Bloğumun sonunu, hocam Şükrü Hanioğlu'nun bir saptaması ile noktalayayım. Hocam şöyle diyor(4) : Karma bir yapının idealleştirildiği toplumumuzda "öncelikli" ve "büyük" ideallere ulaşmak için "demokrasi"den taviz verilmesi anlamlı görülmektedir.

Ben de derim ki, iktidar ile muhalefet el ele vererek, 32 yıllık eskimiş Anayasamızı yırtıp çöp sepetine atmadıkları ve  yeni bir anayasa yaparak ülkemizi gerçek demokrasiye ulaştırmadıkları sürece hoşlanmadığımız bu sistem, yani "otoriterlik ve ve demokrasi"  birlikteliği  sürüp gidecektir...

Öncelikli hedefin, "otoriterlikten" soyutlanmış "liberal demokrasi" olması için yeni bir anayasa şarttır....

cdenizkent

 ----------------------   :

(1) Enver Ziya Karal, Osmanlı Tarihi, cilt VIII.3.b. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayını, 1957, ss. 212-213

(2) Şükrü Hanioğlu, "Karma" demokrasimiz fabrika ayarı mı?

(3) Cemil Koçak, "Siyasal Tarih", Sina Akşin yönetiminde Türkiye Tarihi -4, İstanbul: 1989,s.107

(4) Şükrü Hanioğlu, A.g.y.