Sakalı Sarkan

Sakalı sarkan, bir çorba çeşididir. Bazı yörelerde ismine "Kaşıktan Kaçan" da denir.

 

Anadolu kadını vakti zamanında çok kıtlık görmüş. Çoluğunu çocuğunu evde olanla pişirme çareleri üretmiş. "Uydur koydur" diye tabir edilen bu yemek çeşitleri zaman içinde beğenilmiş. Tarifleri dilden dile dolaşmış, öğün vakti her sofraya yaraşmış.

 

Kaşıkla yenilen, biraz suluca yapılan bu aş çeşidinin hazırlanışı da oldukça kolaydır.

Evinizde un ve yeşil mercimeğin olması yeterlidir.

Bir kase un, içine yeterince tuz katılarak bir bardak suyla yoğurulur. Bir süre dinlenen hamur, düz bir yerde yufka haline getirilir. (Genellikle büyüklerimizin evinde bulunan 'ayaklı tabla' denilen, ağaçtan, el yapımı, yuvarlak tahta sofralıkta hamur düzgünce açılır.) 

 

Genişçe açılmış hamur, bir süre evin hava alan yerinde bekletilir. O süreçte evin içini mis gibi bir hamur kokusu kaplar. Bütün duyularınızın iştahı kabarır. Hele bir pencereniz açıksa, dışarıda hafif bir rüzgar varsa, bu koku sokağınızın sonuna kadar gider.

 

Bir de güzel yemek yapanın elinden çıkarsa bu lezzet, aman Allah'ım ne doyumsuzdur. İki kaseden aşağı mideniz tatmin olamaz. Lakin ev eriştesiyle yapılması şart. 

 

Erişte yapımını, hamur açmasını bilen bütün hanımlar becerirler. El mahareti önemlidir burada; nemi giden taze yufkalar üst üste konularak uzun şeritler halinde kesilir. Bu şeritler de üst üste konur, keskin bir bıçağın yardımıyla hamur, erişte haline getirilir. Yeniden bir süreliğine kurumaya bırakılır. 

Bu arada, geniş bir tencere içine, yıkanmış yeşil mercimekler konulur, bol su ile kaynamaya bırakılır.

 

Mercimekler bir güzel kaynayıp piştikten sonra kalan suyuna, kurumaya ramak kala haldeki erişteler katılır. Her iki tat birbiriyle harmanlanır. Üzerine eritilmiş tereyağ da nane kızdırılır, tencerenin içine bu karışım boca edilir. (Dökülür) yağın öfkesi "coz" sesiyle çıkmalıdır. 

 

Daha sonra sıcak olarak afiyetle yenilmelidir. Kaşıkla yenildiği için, bu yemeğe zaman içinde çorba denilmiştir. Yanlış denilmiştir. Geçmiş günlerde, çoğu ailelerde sıklıkla yapılan bu yemek, tek çeşit olarak sofraya konulurdu. Ne kadar kalabalık olursa olsun, o ailenin tüm ferdinin karnını doyururdu. 

 

Çorba, yemek öncesi içilir. Sakalı sarkan yemeği, başlı başına bir öğün savucudur, mideyi sıcak ve tok tutucudur. Maliyeti ucuz, lezzeti pahalı bir yemektir. 

 

Bu yemeğe "Sakalı Sarkan" denilmesi, kaşığı kasenize daldırdığınızda, eriştelerin kaşıktan dışa taşmasındandır. Sakalı sarkanı kaşıklarken erişteler kaşıktan düştüğü için, bazılarınca ismine "Kaşıktan  Kaçan" da denilmektedir.

 

Günümüzde de özellikle kış aylarında bu çorba, Anadolu illerinde sıklıkla pişirilip yenilmektedir. Yapanların ellerine sağlık, yiyenlere afiyet olsun diyelim. Bildiğim bir başka yöresel yemeği de 'nasip olursa' başka bir gün gündeme getirelim.

 

Ayfer AYTAÇ - ayferaytac.com