Turizm

Turizmin bacasız sanayi olarak kamu bütçesi ve yatırımcıların kar hanesine yazılıyor, istihdam yaratıyor, doğrudan tanıtımın aracı olarak dolaylı kazanımlar da sağlıyor.

Türkiye son yıllarda yatak kapasitesini artırdı tesis dinamiğini uluslar arası ölçünlere yükseltti ve turizmini çeşitlendirdi. Anıtları, kalıtları, antik yerleşkeleri, ören yerleri ile bu konuda gerçekte çok daha fazlasını hak etti.

Kalkınma planlarımızda İspanya’nın 20 milyar dolar cirosuna atıfta bulunulurdu. Ege adalarını paylaştığımız Yunanlı komşularımızla, pastanın paylaşımında hep yarıştık. Tur firmalarının profesyonelliği ile THY başta, ulaştırma kuruluşlarımızın performansı turizm pay çıtamızı yükseltti. Türkiye artık bu anlamda pek hedef almıyor, kendi hedeflerini aşmaya çalışıyor ve başka ülkeler bizim payımızı hedef alıyor.

Turizm panoraması, yalnız yabancı turist çekmekle değil, iç turizmdeki talep canlılığıyla da ilgili. Tatil, anayasal bir hak. Yolcu taşımacılığı ve tesisler arası rekabetin kızıştığı dönemlerde aile bütçelerine uygun seçenekler sunulabiliyor. Ama yine de iç ve içeriden dışarıya olan turizmimiz yeterince canlı mı, tartışılır. “Hareketlilik”se, gezmekten çok göçmeye endeksli gibi…

Turizm, genelden etkilenir. Ama bazen geneli de etkiler, yaşayarak öğrenmedir. Barınmadan çok arınma sağlayan.

Turizmde Teşvik Sistemine dayanılarak tesis kurulması yanlış değildi. Fakat tam paket (her şey dahil) uygulaması butik ve küçük tesis dağılımını çok aşan bir sıklete oturunca; yöre esnafı ve tesis çeperindeki hizmetler sektörü beslenemiyor.

Öte yandan bir başka tartışmaya göre, yabancı turiste uygulanan fiyat avantajı yer yer alışkanlık haline getirilerek, “yerli turiste mutluluk” x “tesise ve yöreye gelir garantisi” göz ardı edilebiliyor. Fakat bunun tersi olarak da, yabancı turiste gazozun iki misli fiyattan satıldığı, aslında herkesin emeklerinin adeta pazarlandığı ve herkese kaybettiren densizlikler görülebilir.

O arada, özellikle Batı medyasında kasıtlı olarak yapılabilecek bir iki yayının iptal ettireceği rezervasyonlar sonrasında yerli turiste sefer görev emri çıkarırcasına “gel boşluğu sen doldur” demek ne derecede olanaklıdır? Elbette artı değeri daha çok döviz bırakan kütle sağlar. Ama katma değerin eurosu, lirası bir’dir. Onun için turizm çevreleri müşteri profilini dengelemeye özen göstermeye devam etmelidir.

Bizim turizme eleman yetiştiren çok değerli okullarımız var. Sektörde kimi yabancılar da çalışmakta. Maaş ve sendikal haklar konusunda hangi düzeyde olduğumuz da çok önemli. Mutfakta uyum olmazsa sofrada huzur olmaz. Uygulamalı eğitime önem vermeli, yöre halkı ve okulların bilinçlendirilme düzeyi artırılmalıdır.

Öte yandan Antalya yöresi başta olmak üzere hatırı sayılır doğrudan yabancı yatırım da söz konusu. Bunlara sevinmek ama kurulmuş tesislerin el değiştirme zorunda kalmasının nedenleri üzerinde de düşünmek gerekir. Türklerin yabancı ülkelerde yaptığı turizm yatırımlarından haberdar olunca gurur duymaktayım.

Yatırımcılarımız mutlaka desteklenmeli. Hemen tüm Partilerin programlarında bu minvalde betikler var. Ama tesislerin sigortasını da ucuza mal edecek bir Turizm Bankası kurulması da düşünülmelidir. Medya organlarında tatile yönelik programları özenerek hazırlıyorlar. Kültür, sağlık/termal, eğitim ve spor turizmi daha çok özendirilmelidir. Bütün bunların bir imrenme olayına indirgenmemesi için dar gelirleri aileler faizsiz tatil kredilerinden yararlandırılabilir.

Erişilebilir, yüksek standartlı turizm olanak ve seçeneklerimizi tesis etmeli, korumalı ve geliştirmeliyiz.

Kıtaların buluşması, medeniyetlerin kavuşması, kültürlerin mirasçısı bu güzel doğanın emanetçisiyiz.