Van kertenkelesinin Milas'da işi ne?!

Haber bugün milliyet.com.tr'de manşetten verilince dikkatimi çekti, "Rus bilim insanları tarafından 1994'de Van'da keşfedildi, bir daha izine rastlanmadı... koruma altına alındı..." başlığıyla tanıtılmaya başlanan şey bir kertenkele. Van'ın Erciş İlçesi'nde yaşayıyormuş Van'a özgü endemik bir tür olduğu belirtiliyor.

Habere kertenkelenin yakın çekim bir kaç fotoğrafı ve hakkında yapılan bilimsel çalışmayla ilgili araştırmacıların açıklamalarını da veren bir de video eklenmiş. Böylece sevimli kertenkeleyi görerek tanıyoruz.

Keşfedildiği 1994 yılından bu yana bir daha izine rastlanmadığı belirtilince "...eyvah bunun da soyu tükenmiş olabilir!" gibi karamsar bir düşünce akla gelebilir; ancak bundan anlaşılması gereken her halde " bir daha kimse bilimsel amaçlı olarak hayvanın peşine düşmedi, bize tanıtmadı" olmalıdır. Her ne kadar Türkiye'de özellikle doğal yaşam alanlarının tahrip edilmesi, tarımsal ilaçlama, korkudan öldürülme vb. nedenlerle yılanlar başta olmak üzere bir çok sürüngenin soyunun yok olması tehlikesi varsa da özel olarak böyle bir kertenkele türünün varlığını tehlikeye düşürecek bir çevresel ve insandan kaynaklanan bir gelişme olduğunu tahmin etmiyorum.

Konunun benle ilgili tarafı ise çektiğim hayvan fotoğrafları arasında böyle bir kertenkelenin olduğunu hatırlamam. Her ne kadar 1989 yılında Van civarında yazın 2 ay kadar vakit geçirmişsem de bu güzel hayvanı 2013'de Ege Bölgesi'nde Muğla'nın Milas İlçesi sınırları içinde yer alan Euromos ören yerini ziyaretim sırasında, tiyatro alanında görüntüledim; hatta bu fotoğrafı Facebook profilimde kapak fotoğrafı olarak da paylaşdım.

Hayvan arazide ilk dikkatimi çektiğinde bir zeytin ağacı gövdesinde ağacın kabuğuyla çok iyi bir renk ve desenle kamufle olmuştu. Hatta ekteki fotoğrafta kontrastı biraz yükseltmek zorunda kaldım, yoksa fotoğraf küçültelerek bloğa eklendiğinde ortada kertenkele falan göremeyecektiniz.

İlk izlenimim her iki hayvan gri bej kahverengi lekeciklerle karışık siyahımsı koyu tonların üstünde kontrast oluşturan beyazımsı açık renkli benekli deseni olan bir sırt derisi ve uca doğru gittikçe sivrilen, gövdenin en az iki katı uzunluğunda koyu benekli bej tukuaz kuyruğuyla çok benzer karakteristik görsel özellikler taşıyor. Hayvanın açık sarımsı karın bölümü, ayakları, baş biçimi, kulak çukuru (?) ve kuyruk gibi anatomik özellikleri de örtüşmekte. Kuşkusuz fotoğrafa uzman gözüyle bakılırsa "Milas" ve "Van kertenkelesi" farkları, benzerliği veya varsa  akrabalığıyla ilgili başka değerlendirmeler ve tespitler yapılması ihtimali de vardır... Şimdilik gözlem ve fotoğrafımı konuyla ilgilenenlerle paylaşarak üstüme düşeni yapmış olayım.

Blog ekinde verdiğim, hayvanın gölgede bulunması ve çok hareketli olması nedeniyle ancak fulu olarak yapabildiğim bir çok fotoğrafından en net olanlardan biri ama buna yakın kalitede değişik açılardan başka fotoğrafları da var, gerekirse ilerde bunları da bir galeriyle bloğa ekleyebilirim.