" Hep sana doğru yaşadım " : Karin Boye

Seçkide yer alan kadın şairlerin her biri, kendisine özgün bir renk... Ayrıca yazdıkları şiirler de farklı bir rengi gösteriyor okura... Yedi şairin fotoğraflarıyla ve özgeçmişleriyle başlıyor çeviriler... Özkan Mert, bu özgeçmişlerde şairleri bize tanıtırken, şiirlerinin de temel noktalarını gösteriyor...

İlk şair Karin Boye (1900-1941)'un, aşk üzerine yazdığı dokuz şiirinin çevirisi bulunuyor kitapta... Şair ''Hareket'' adlı şiirde yaşam yolculuğunda devam edilmesi gerektiğini kendisine de söylüyor: ''Bir amacı ve anlamı var elbet yolculuğumuzun/ bu yolculuk her çabaya değer'' diyen şair, şiirinin sonunu: ''Durma devam et yoluna, devam et! Gün ışıyor./ Sonsuz bizim büyük maceramız'' mısralarıyla bitiriyor...

''Sen benim doğuşumsun''da, sevgiliye seslenen ve onu yaşamaya bağlı kıldığını açıkça dile getiren bir insanı görüyoruz: ''Sen benim yeniden doğuşumsun/ gerçekliğin büyüsüne'', ''Sen benim isteklerimin gücüsün, / dirençli kılıyorsun/ dirençsiz olan beni/ bekleyişler ve eylemler için'', ''Sen benim yaşamımın olgunluğusun./ bir bütün yapıyorsun beni./ Geçmişin toplanmış/ törenle terkediyor beni/ en küçük parçasına kadar./ Yüzlerce değişik yolda/ gezindim ve arandım./ Şimdi buluşuyor onlar./ Hep sana doğru/ yaşadım.'' Ayrıca bu şiirini, sevici ilişki yaşadığı şair Anita Nathorst'a adamıştır...

''Nasıl söyleyebilirim...'' adlı şiirinde ''Nasıl söyleyebilirim sesinin güzel olduğunu./ Bildiğim tek şey beni nasıl etkilediği/ bir yaprak gibi titrettiği/ paramparça edip uçurduğu beni havalara.'' diyerek, sevgilisinin vücuduna sahip olamadan uyuyamadığını, dinlenemediğini belirtir...

''Uzakta olduğun zaman çılgınca aç ruhum sana./ Yanımdayken de çılgınca özlüyorum seni''... ''Karasevda'' adlı şiirinde düşlerindeki güzellikleri sevgilisine söylemek için, yalnızlıkta dili yanan; ''... fakat senin yanında/ düşüncelerin yitik, / kapım kapalı, / ve kalbim sönük.'' diyen bir kadını görürüz...

Sesinin acılı bir yürekle birleştiği şiirlerden biridir ''Tek yaşam buysa...''. Saatlerin girdabında yutulan bir hayattır çünkü insanınki: ''... Ve biz, biz uyuşuklar korkuya düştük./ Ah bu kısa saatler.../ Sen gizli olanakların dünyası, / sen yaşam tanrısı/ yüce bir kutsallık ver bize/ arı bir istek/ ve kutsa ruhun serüvenine.''

Karamsarlık ve şiirlerdeki karanlık ''Ölümden sonra''da da kendini gösterir. Bu şiirde, ''Ne hissederdik, kanatlarımız çıksa, öldüğümüz zaman/ söyle anne?'' diyen bir çocuk ve onu yanıtlayan annesinin diyalogu vardır...

Kitaba da ismini veren ''Elbet acı duyar tomurcuklar'' şiirin de, şair şöyle seslenir bahara ve içimizdeki uçurumlara: ''... Güçtür bilinmezlilik, güvensizlik ve ayrılış/ güçtür uçurumlarda çağırmak birini/ gene de tutunabilmek titreyerek/ ve kalabilmek/ ve düşebilmek.''

''Sana'' adlı kısa şiirinde bir aşkı aşk yapan çelişkileri görürüz: ''Sen benim umutsuzluğumsun, gücümsün/ tüm yaşamımı aldın elimden, / ve her şeyimi istedin/ geri verdin sonra bin kez''...

Karin Boye'un seçkideki en umutlu ve aydınlık şiiridir ''Sabah'': ''... sevinç çığlıklarıyla geriniyorum/ ve açıyorum kucağımı ilk aydınlığına günün-/ çünkü yeni doğan gün sensin/ ışık sen/ güneş sen/ bahar sen/ ve beni bekleyen güzel/ en güzel yaşam sensin''.

Şiir böyle güzel bitse de, Karin Boye hayatına intiharla son verir... Fransız romancı Henri Barbusse'den yola çıkan Clarté adlı uluslararası sosyalist entelektüeller örgütü ve hareketini öncüleri arasında yer almıştır. Psikanaliz kuramını ve modernist edebi görüşleri yaymaya çalışan Spekturum dergisinde çalışmıştır. Berlin'de yaşadığı 1932-33 yıllarında seviciliğinin farkına varmış, bunu da Kriz (1934) adlı romanında anlatmıştır... Gelecekteki totaliter devleti anlattığı Kallacoin (Gerçek İlacı-Uyuşturucu)de, devlet, toplumun baskısını azaltmak, iyi huylu vatandaşlar yaratmak için bu ilacı kullandırır... Mayakovski'nin Lila Brik'e duyduğu tutkunun aslında ''yaşama nedeni'' olduğu gibi; şiirlerinden anlaşıldığı kadarıyla Karin Boye'un da sevdiğine duyduğu tutku böyledir...