Akran Deyip Geçmeyin

Kıymetli okur bu hafta bilgi köşemizde çocukların akran ilişkilerine ve bu ilişkilerin çocuk ruh sağlığı üzerinde ki etkisine gelin, hep birlikte bir göz atalım.

Okul öncesi dönemle birlikte çocuğun sosyal çevresinde de bir gelişme gözlenir. Çocuk yetişkinler dışında akranlarıyla daha fazla paylaşımda bulunacağı yeni bir ortama dahil olmuş olur. Bu başlangıç bir ömür boyu farklı ya da aynı kişilerle, farklı bağlılık seviyelerine göre kuracağı arkadaşlıkların da başlangıcı olmuş olur.

Bu arkadaşlıklar çocuğun sosyalleşmesi için çok önemli bir yere sahiptir. Oluşturulan uygun ortamlar sayesinde olumlu davranış kazanımı artarken, olumsuz davranışlarında sönmeleri görebilmemiz mümkündür. Örneğin: Çok yemek seçen bir çocuğun akranlarını örnek alarak yediği yemek çeşidi sayısında bir artış gözlenebilir. İnatçılığın törpülenebileceği bu dönemde, sıra alma, duygu kontrolü, duyguları anlama becerileri gelişebilir. Akran ilişkilerinin özellikle anne baba yoksunluğu yaşayan çocuklar üzerinde çok daha etkili olduğunu ifade etmekte de fayda görüyorum.

Akran ilişkilerinin çocuk ruh sağlığı üzerinde ki olumlu etkilerinden söz ediyoruz ama olumsuz etkileri de olabileceğini göz ardı etmemek gerekir. Uygun arkadaşlık ilişkileri geliştiremeyen veya akranları tarafından reddedilen çocuk kaygı, yalnızlık ve veya depresyon gibi problemlerle karşılaşabilir saldırganlık, reddetme, hiperaktivite gibi davranış problemleri de gösterebilir.

Son zamanlarda daha çok karşılaştığımız akran zorbalığı da değinilmesi gereken ayrı bir konu. Çocuğa akranlarından biri veya birkaçının uygulayabileceği sosyal, psikolojik ve fiziksel tüm olumsuz tutumlara karşı önceden hazırlıklı olmalı, bu sorunlarla karşılaşmaması için gerekli tedbirleri almalıyız. Erken yaşlarda akranları tarafından olumsuz yaşantılar edinen bir çocuğun bunun izlerini de ömür boyu üzerinde taşıyabileceğini unutmamalıyız.

Hayatın her alanında olduğu gibi burada da ‘’Kar ve zarar kardeş’’ gibi duruyorlar öyle değil mi?

Peki biz yetişkinlere düşen görevler neler?

Eğer öncesinde çocuğun kardeş veya kardeşleriyle yaşadığı sorunlar varsa bunun akran ilişkilerine de sirayet edebileceği unutulmamalıdır. Arkadaş edinmekte zorlanan çocuklarda bu sosyal problemin kaynaklarının neler olduğu tespit edelim, daha çok imkân ve uygun ortam sağlayalım. İlerleyen yaşlarda akran ilişkileri neticesinde ortaya çıkabilecek sorunları önlemeye çalışalım. Eğer sorun ortaya çıkmış ise çözümü için elimizden geleni yapalım.

Bu haftayı da Robert Louis Stevenson ile noktalayalım kıymetli okur;

‘’ Arkadaş, kendi kendinize verdiğiniz bir armağandır.’’

Herkese sağlıklı, huzurlu, mutlu haftalar dilerim.

Kalın sağlıcakla.