Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

09 Eylül '11

 
Kategori
Anılar
 

Anılarda kalan bir halk bilimci: Dr. Şükrü Tekin Kaptan

Anılarda kalan bir halk bilimci: Dr. Şükrü Tekin Kaptan
 

Dr. Şükrü Tekin Kaptan için böylesine bir yazı yazmayı hiç düşünmemiştim. Denizli’nin yetiştirdiği değerli kalem sahibi, araştırmacı yazar, özellikle Türk Folkloru ( Halk bilimi ) coğrafyasında Anadolu basınında ( sanat , kültür dergilerinde gazetelerde ), adı sık sık duyulan bir kişiliğe sahipti. Denizli deyince önce sanayi bakımından gelişmiş bir il aklımıza geliyor. Sanat ve kültür alanında ise Özay Gönlüm, Prof. Dr. Orhan Acıpayamlı, gazeteci - yazar Gürbüz Azak ve uzun yıllar İstanbul’da TARLA Dergisiyle Türk Folkloruna büyük bir özveriyle hizmet eden gazeteci ve yazar halk bilimci Dr. Tahir Kutsi Makal’ı, yine şair Kerim Aydın Erdem’i unutmamak gerekir. Bunların hepsini rahmetle analım. ( Tahir Kutsi Makal’ı 15 Haziran 1999’da yitirmiştik. Mekânları cennet olsun hepsinin… 

Araştırmacı yazar Şükrü Kaptan’ı ise 11 Ekim 2007 yılında hepimizin gideceği yere, öbür dünyaya uğurladık… Sessiz bir gemiye binip bir daha da geriye dönmediler… Şükrü Tekin Kaptan gurbet elde aramızdan ayrılmıştı. İran’da yapılan bir kültür etkinliğinde. Türk kültürüne hizmet amacıyla bir sempozyumda görev almış ve oraya davet edilmişti. Bir kalp krizi sonucunda aramızdan erken ayrıldı. Bu acı haberi Fethiye’den eğitimci yazar ve aynı zamanda EGAY-DER ( Egeli Araştırmacı Yazarlar Birliği ) üyesi Ünal Şöhret Dirlik, 12 Ekim 2007 günü sabahı boğuk bir sesle telefonda “ Kadir dostum size acı bir haberim var: Dr. Şükrü Tekin Kaptan’ı kaybettik” diyordu... Önce pek inanmadım, daha sonra Denizli’deki arkadaşlarını aradım ( Sadık Dağdeviren, Hüsamettin Tat, Abdülkadir Uslu ve Mithat Makal bu haberi doğruladılar ) 

Evet, Şükrü Tekin Kaptan erken ayrıldı aramızdan.. Daha yapacağı çok işler vardı. Türk folkloruna sevdalıydı. Halk bilimine aşinaydı. EGAY- DERİ bu amaçla kurmuştu. Türk halk edebiyatına maddi ve manevi varlığıyla hizmet veriyordu. Ve bu hizmet yolunda gurbet elde, İran’da aramızdan ayrıldı. Şükrü Tekin Kaptan arka arkaya 2002 ‘den 2006 yılına kadar tam dört kez Türk Halk edebiyatı konulu uluslar arası sempozyumlar düzenliyordu. Bu sempozyumlar sonucunda sunulan bütün bildirileri bir kitapta topluyordu. Elbette bu işler sanıldığı gibi kolay değildi. 

Şükrü Tekin Kaptan, ne zaman Aydın’a, Söke’ye gelse mutlaka Söke’de beni bulur ve eşiyle birlikte ziyaretime gelirlerdi. Çayımı, kahvemi ve hatta bir sıcak çorbamı içmeden göndermezdim. O yıllarda görevli olduğum Özel Utku Motorlu Taşıt Sürücü Kursumuz da beni ziyaret eder, kucaklaşır ve gelecek yıl içinde yapacağı işler hakkında konuşurduk. EGAY-DER konusunda bana sık sık mektuplar yazar ve bilgi verirdi. 

EGAY DER için çok geniş bir araştırma çalışması vardı. Egeli araştırmacı yazarları, halk bilimcileri bir bayrak altında toplamayı düşünüyordu. EGAY - DER son zamanlarda ( YAZ – BİR ) olarak değiştirildi. O’da aynen EGAY-DER gibi Araştırmacı Yazarlar Birliği idi. Denizli’de ‘de Mücadele Mahallesinde 357. Sk, Güvenç İş hanı, Kat: 7, daire 154 ‘de hizmet veriyordu. Geniş kapsamlı çalışmaları vardı. Ben de bu derneğin bir üyesi idim. Ve aynı zamanda bana 2002 yılında Türk Folkloru Hizmet ödülünü de vermişlerdi. Ayrıca her dört sempozyumda da bana görev de veriyordu. Bu sempozyumlarda çeşitli bildiriler sunmuştum. 

Bu etkinliklere yerli ve yabancı bilim adamları, şairleri ve yazarları katılıyordu. En son bilgi şöleni 2006 yılında ( 6 - 8 -2006 ) ‘da Fethiye’de gerçekleşmişti. Bu sempozyumlarda hazırladığımız bildiriler yılsonunda birer kitapta toplanıyordu. Şimdi bu değerli kitaplar evimin kitaplığında başköşede duruyorlar. Bu yapıtların adlarını vermek istiyorum: 

1-Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneğinde “ Türküler ve Ozanlar “ EGAY – DER Yayınları NO: 2, ( 12–14 Eylül 2002 ) 1.Baskı Aralık 2002 Ankara (Kültür Ajans Yayınları 212 sayfadan ibarettir. 

2- Uluslararası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği ( Şiirlerle İllerimiz ) konulu Sempozyum Bildirileri ( 25 - 26 Ekim 2003 ) Tarihinde Denizli’de yapılan bir başka sempozyumda yer alan katılımcıların bildirilerinden oluşan bir kitap daha yayımlandı, . Bu sempozyumda ben de “Şiirleriyle Aydın’a Gönül veren Şairlerimiz” konulu bir bildiri ile katılmıştım. .. ( s. 73 – 86 ) Bu kitap yine Ankara’da Kültür Ajans Yayınları arasında çıktı. Aralık 2003. yayımlandı. 256 sayfadan ibarettir. 

3- 3. Uluslar arası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği Sempozyumu “ Fıkralar Konusu “ ele alınmıştı. Bu sempozyum yine Denizli’de 17/ 18 Eylül 2004 tarihinde gerçekleşmişti. Sempozyumda Şükrü Tekin Kaptan özverili çalışmalarıyla bu bildiriler yine bir kitapta toplandı ve gelen katılımcılara dağıtılırdı. Bu adı geçen eser yine Ankara’da Kültür Ajans yayılanları arasında çıktı (Ocak 2006 ) .s. 256 sayfadan ibarettir. 

4- 4. Uluslar arası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği Sempozyumunda bu kez 6–8 Kasım 2006 tarihinde Muğla ili, Fethiye İlçesinde Gerçekleşti. Sepmpozyumun sponsoru ( destekleyicisi ) Fethiye Belediyesi idi. Şunu da eklemeden edemiyorum. Fethiye Belediye Başkanı Sayın Behçet Saatçi gerçekten sanatımıza, kültürümüze değer veren aydın bir belediye başkanıdır. Bu sempozyum EGAY-DER ve Fethiye Belediyesi’nin ortaklaş katkılarıyla gerçekleşmişti. 

Bu sempozyumun onur konuğu KKTC birinci Cumhurbaşkanı Prof. Dr. Sayın Rauf Denktaş’tı. Yine bu etkinliğe yerli ve yabancı 50’ye bilim adamı, şair ve yazarlar katılmıştı. Bende bu kültür şölenine Söke’den katılmış ve “Türk Halk Edebiyatımızda Maniler ve Korularına Göre Yansımaları “ konulu birbildiri ile katılmıştım. Daha sonra bu bildiriler Fethiye Belediyesi’nin katkılarıyla İzmir’de Nisan 2007’de yayımlandı. 400 sayfa olarak yayımlandı. ( A. Güler: 90–106. ) EGAY – DER ayrıca her yıl geleneksel olarak bu sempozyumların bitiminde katılımcılara birer onur belgesi ile ve yine her yıl en az yedi kişiye Türk Kültürüne Hizmet ödüllerini veriyordu.. Ben bu ödülü 2002 yılında almıştım… 

Şunu özellikle vurgulamak istiyorum, Türk kültürünün araştırılmasında, dağıtım ve yayınlanmasında Denizli’den İstanbul’a, İstanbul’dan Başkent Ankara’ya ve Ankara’dan tüm Anadolu’ya ve hatta yurtdışına Tacikistan’a, Kırgızistan’a, Özbekistan’a ve Azerbaycan’a ve Makedonya’dan Bulgaristan’a ve oradan KKTC Kıbrıs’a kadar Türk halk biliminin tanıtılmasında Şükrü Tekin Kaptan’ın öncülük ettiği bir gerçektir. Bunu hiç bir zaman yadsınamayız. Onun bu özverili hizmetleri her zamlan takdirle anılacaktır. Şükrü Tekin Kaptan, hem Türk folkloruna hizmet ediyordu ve hem de Denizli’nin adını Anadolu’ya ve hatta yurtdışına onurla taşıyordu. 

Bu yazdıklarım asla bir abartma değildir, salt bir gerçeğin ifadesidir. Üzülerek ifade edeyim ki Şükrü Tekin Kaptan’ın vefatından sonra EGAY-DER ‘den hiç bir faaliyetine şahit olmadık. O öldü EGAY-DER kapandı gitti, sayılır.… Denizliye gerçekten yazık oldu Denizli’ye… Az kalsın unutuyordum. Şükrü Tekin Kaptan’ın Türk Kültürüne hizmetlerinden dolayı 2006 yılında Azerbaycan Bakü Üniversitesi tarafından doktorluk unvanı verildi… Denilebilir ki Şükrü Tekin Kaptan, bu unvanını alnının akıyla ve başarılı hizmetleriyle almaya hak kazanmıştır… Kıskanmamak gerekir ve tebrik edilmeye layıktır…Ben bu olayı ve haberi duyduğum zaman telefonla aramış ve tebriklerimi sunmuştum…. 

PEKİ, ŞÜKRÜ TEKİN KAPTAN KİMDİR? 

Araştırmacı yazar, Şükrü Tekin Kaptan, 16 Kasım 1942 yılında Denizli ili, Acıpayam İlçesine bağlı Yeşilyuva Köyü’nde doğdu. İlkokulu Yeşilyuva’da, ortaokulu Acıpayam ve Yeşilyuva ilçelerinde bitirdi. Daha sonra Ankara Maliye Okulu’ndan mezun oldu.( 1963 ). Aynı Tarihte Denizli Defterdarlığı’nda görev aldı. Maliye Bakanlığı’nın muhtelif birimlerinde çalıştı. Daha sonra Nevşehir ve Ürgüp Belediyelerinde çeşitli görevlerde bulundu. Emekli olduktan sonra Ürgüp ( Nevşehir ) Ticaret ve Sanayi Odası Başkanlığı ( 1978 – 1979 ), Ege Basın Birliği ( 1989- 1992 ) gibi görevlerde bulunuldu. Denizli’de EGAY-DER ( Egeli Araştırmacı Yazarlar Birliği ) derneğini kurarak bu derneğin başkanı oldu ( 2001- 2007). Şükrü Tekin Kaptan, Folklor Araştırmaları Kurumu ( FAK ) ve İLESAM, Türk Makedonya Dostluk Derneği, Türk Moldova Dostluk Derneği üyesiydi. Yazı ve araştırmalarından dolayı birçok kurum ve kuruluşlardan ödül aldı. 

Şükrü Tekin Kaptan, 1965’ten bu yana Türk Edebiyatı sahasında şiir, röportaj, deneme, araştırma, inceleme, gibi yazılarıyla Anadolu basınında görüldü. Yerel ve Ulusal gazetelerde sanat ve kültür dergilerinde yazıları yayımlandı. Pamukkale, Hizmet, Ticaret ve Ekonomi, Denizli, Türk Ocağı, Nevşehir, Lale, Tebessüm, Mizah, İktisadi Araştırma, Ozan Ağacı, Tarla, Yatağan, Karizma, Denizli Ticaret Odası gibi yayın organlarında yazılarıyla katkıda bulunuldu. Türk Edebiyatına ve Türk halk kültürüne birçok yapıtlar kazardır. Eserleriyle Denizli’nin adını onurla Azerbaycan’a kadar taşıdı…. 

ESERLERİ: 

Şükrü Tekin Kaptan hayatı araştırma, inceleme ve eserlerin yayımlanmasıyla geçti. Türk halk edebiyatına âşıktı, söz yerinde ise sevdalıydı. Ve bu yoldu öldü. Yayımlanmış eserleri şunlardır: 

Denizli’nin Halk Kültürü Ürünleri ( Cilt:1, 2, 1988, 2003 ), Denizli’de Adet ve Gelenekler ( 1988 ), Yeşilyuva’da Ayakkabıcılık ve Tarihi ( 1989 ), Gönül Sultanları / Denizli ve Türbeleri ve Kitabeleri ( 1995 ), Gülme ve Güldürmenin İnsan Sağlığı Üzerindeki Etkileri ( 1996 ), Denizli Türbeleri ve Yatırları ( 1993 ), Milli Mücadele’de Denizli ( 1995 ), Denizli’de Kaplıcalar ve Şifalı Sular ( ( 1997 ), İki Lehçe Bir Türkçe ( 1998), Gagauzya Hem Türkiye’de Sözün Özü Atalar ( 1999 ), Türk Kurtuluş Savaşı’nda Denizli ( Önderler - , 1, 2 ( 2000 ), Dünden Bugüne Benim Köyüm Yeşilyuva ( 2000 ), Denizli Kitabeleri- ayrı basım ( 2000 ), Sazının Telinden Gönül Sesinden ( Halk Ozanı Ali Taş ( 2001 ), Denizli Osmanlıca’dan Sadeleştirme / Mehmet Kaya ile ( ( 2001 ), Çivril ve Yöresinde Yörük Kültürü ( 2001 ), Bulgaristan Türk Halk Kültürüne Yörük Etkileri ( 2001 ), Ermenistan’da Yörük Kültürü( 2001 ), Denizlili Pehlivanlar( 2001 ), Denili Hakkında Yazılan Kitaplar Bibliyografyası ( 2001), Denizlili Meşhurlar ( 2002 ), Yörük ve Türkmenlerde Hayvanlarla ilgili Batıl İnanışlar ( 2002 ), Gaguzya’yı Vatan Eyleyen Oğuzlar ( 2002 ), Egeli Bir Ozan Ali Taş ( 2002 ), Sempozyum Bildirisi ( 2002 ), Egeli Şairler Şiir Antolojisi - 1, ( 2003 ), Egeli Şairler Şiir Antolojisi 2, ( 2005 ), ve elime son ulaşan 26 Haziran 2007’de “ sevgili kadim dostum halk bilimci yazar ve şair Abdülkadir Güler’e Denizli’den sevgilerle “ diye imzaladığı “Denizli Halk Türküleri ve Oyun l Havaları” ( Şubat 2007 ) gibi eserleri vardır... 

Şükrü Tekin Kaptan, bizzat Söke’de Özel Utku Sürücü Kursu’nda görevli olduğum günlerde bana armağan etmişlerdi. O gün yanında muhterem eşleri de vardı. Kitabını bana imzalarken ve demli çaylarımızı içerken aynen şöyle diyordu Şükrü Tekin Kaptan, “ Kadir Bey, .bu kitabımı için epey uğraştım, bir hayli emek verdim. Bunu okuyun ve sizden şöyle oturaklı, okkalı bir tanıtma yazısını bekliyorum “ diyordu. 

Ne yazık ki çeşitli nedenlerden dolayı bugüne kadar yazmadım. Yazamadım doğrusu. Çok istememe rağmen kısmet olmadı. Ama mutla bu kitabı hakkında bir şeyler yazmak boynumun borcu olsun diyorum. Şükrü Tekin Kaptan' dan da özür diliyorum Umarım beni affeder. Onu her zaman saygıyla anıyor ve yeri gelince donunla ilgili anılarımı da tazeliyorum. Hoş bir adamdı… 

Şükrü Tekin Kaptanla en son olarak Afyorkarahisar, Emirdağ İlçesi’ne bağlı Karacalar köyünde, halk ozanı Âşık Yoksul Derviş’in ( Şemsettin Kubat ) şiirleri ve eserleri konusunda bir tanıtma gününde bir araya gelmiştik. Ben Prof. Dr. Hayrettin İvgin, Eskişehir’den eğitimci yazar, şair Muharrem Kubat, Şükrü Tekin Kaptanla birlikte Âşık Yoksul Derviş hakkında birer bildiri ile bu sempozyuma katılmıştık. Aynı zamanda bu sempozyuma Afyon Valisi Haluk İmga, Bürüksel Devlet Bakanı Mehmet Emin Kır davet edilenler arasında bu etkienliye katılmışlardı...( 27–28 Temmuz 2007 ), Bir de Halk türküleri sanatçısı Kubat’ta orada bir konser vermişleri. Hatta bir sabah kahvaltısını Afyon Valisi ve İlçe kaymakamlarıyla Kubatların iki katlı evlerinde yaptık...Sevgili Kubat&'ın annesi ve yakınları o gün sabah kahvaltısında bizlere nefis börekler ve bazlamalar ikram etmişlerdi. Onların güleç yüzü ve konukseverliğini burada anlatmaktan adeta zorlanıyorum... 

Sözün özü, Şükrü Tekin Kaptan, tuttuğunu koparan, araştırma, yazmayı seven bu yolda epey uğraş ve ter döken, emek veren bir halk kültürü sevdalısıydı. Kendi çapında gerçekten büyük işler yaptı. Bu vadide gençlerimize ve gelecek kuşaklara değerli eserler bıraktı. Sanatımıza, kültürümüze bütün varlığıyla kanat germiş, çalışmalarıyla saçlarını ağartmış bir yazın eriydi. Denizli ve çevresini Anadolu’ya ve hatta Türkmenistan’a, Azerbaycan’a kadar tanıtmıştı. Bu hizmetleriyle her zaman saygıyla anılacaktır. 

Şükrü Kaptan’ın adı Denizli veya kendi ilçesi olan Acıpayam’a Belediye Başkanlığı ve Meclis Üyeleri tarafından alınacak bir kararla adı bir sokağa verilmelidir diye düşünüyordum. 

Ş.T.Kaptan’ı seven ve hizmetlerini takdir eden bir halk bilimci arkadaşı olarak Denizli Belediyesi Başkan ve üyelerine bu önerimi sanatımız, kültürümüz adına teklif ediyorum. Bu teklifimin kabul göreceğine inanıcıyla buraya yazıyorum. Günahıyla sevabıyla Şükrü Tekin Kaptan bir vatandaş olarak ülkesinin halk kültürüne ve kendi il ve ilçesine kalemiyle güzel hizmetler verdi. Elbette yanlışları, eksikleri vardı. Bir ölünün arkasında iyilikleri konuşulur. Dünyada kusursuz insan var mı? Ama bildiğim ve tanıdığım kadarıyla artıları eksilerinden çok daha fazla idi. 

Aramızdan ayrılışının 8. yılında başta, Sayın Dr. Şükrü Tekin KAPTAN ailesine, dost ve yakınlarına, sevenlerine, EGAY-DER üyelerine başsağlı diliyor ve Dr. Şükrü Tekin Kaptan’a Allah’tan rahmet ve Işıklar içinde yatsın diyorum... 

Kaynaklar: 

1- Prof. Dr. Tuncer Baykara, Ege Üniversitesi 

Edebiyat Fakültesi Tarih İncelemeleri dairesi Dergisi 1991 

2- İhsan Işık, Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür 

Adamları Ansiklopedisi Cilt: 5, .s. 1956 – 57, Ankara 2006. 

3- Abdülkadir Güler, .Egay-Der Genel Başkanı Dr.Şükrü Tekin Kaptan'ın Ardından" 

Sürmeli Dergisi, Yıl: 1, Sayı: 3, Temmuz 2008.s.45-47 

4- Abdülkadir Güler, "Egay -Der Genel Başkanı Dr. Şükrü Kaptan'ın Ardından" 

Polarma Dergisi , Sayı: 8, Aralık 2007.s.64-65 / Söke . 

5 - Abdülkadir Güler, “Egay- Der Genel Başkanı “ Dr.Şükrü Tekin Kaptan’ın Ardından 

Güneyde Kültür cilt: 17, Sayı: 168, Kasım- Aralık 2007.s. 52–54. 

 
Toplam blog
: 2227
: 832
Kayıt tarihi
: 27.06.09
 
 

1946 Mardin ili, Kızıltepe ilçesi'nin Esenli köyünde doğmuştur. İlk ve ortaokulu Kızıltepe'de bit..