Aşık Zülali (Yusuf Kökten)

Aşık Zülali Kars ilimizin Posof ilçesinin Suskap köyünde bugünkü adı (Aşık Zülali Köyü) 1873 yılında doğdu.
Üstün yetenekli bir aşık olan Zülali çocukluk yaşlarından itibaren aşıklık geleneğinin bütün gereklerini başarıyla yerine getirdi. Bu konuda bilgisini. görgüsünü geliştirdi. Aşık Zülali aynı zamanda badeli aşıklardandır. Kars 'ta ve çevrede usta aşıklardan usul, erkan, yol belledi. İlk ustası Aşık Abbas'dı. Aşık Şenlik, Aşık Sümmani gibi zamanın en usta iki aşığıyla görüştü, onlardan nasibini aldı ve mutluluğa erişti.

Aşık Zülali, halk edebiyatının aşıklık geleneğinin bütün dallarında üstün örnekler verdi. Sözü kadar sazı da güçlüdür. Aşık Zülali, doğuda kısa zamanda büyük bir üne kavuştu. İstanbul'da o tarihlerde halk şairleri, sazlarıyla, sözleriyle büyük kahvelerde, köşklerde ilgiyle dinleniyor, teşvik ve takdir ediliyordu. Zülali İstanbul'da sanatını başarıyla sürdürdü, hem de medreseye devam etti. Sonra tekrar Kars'a döndü.

Gel zaman, git zaman yine gurbetin yolunu tuttu. Afyon, Emirdağ derken, sonunda Eskişehir'in Çifteler ilçesini mesken tuttu. Sazlı, sözlü bir dünyada 1956 yılının 18 Aralıkta Allah'ın rahmetine kavuştu.

DEDECAN

Tarih binüçyüz ondört'tü bir vakit
Vardım gurbeti diyara Dedecan.
Felek vurdu ayağına götürdü
Çıldır'dadır ser Suhara Dedecan.

Vardım Suharaya azmi geharlı
Dört yanı müzeyyen resmi şeherli
Bir ejderha gördüm zehmi zeherli
Vurdu yüreğime yara Dedecan

Yüreğin ki yandı ciğerim pişti,
Sohbete başladı aklım da şaştı.
Ele bildim derya ummandı coştu,
Tacüp kaldım bu hünere Dedecan

Ele hüner olmaz hünkar beyinde,
Açıp bayrağını sancak öğünde,
Beşyüz pençe gördüm en küçüğünde,
Mansur dek çektiler dara Dedecan.

Dar'aki çektiler halime baktı.
O nece mühürdü kaddimi yaktı.
Olunca aaaahım harice çıktı,
Giyindim eğnime kara Dedecan.

Kara ki giyindim düştüm amana.
Keşke gideydim Hind'e Yemen'e.
Bir serçe neylesin murg-u Semen'e
Yel dokundu şem fenere Dedecan.

Alıştı fenerim böyle yanarım,
Gittiğime pişman oldum dönerim.
Kendi vatanımda öksüz sanarım,
Olmadı kimseden çare Dedecan.

Çare ki olmadı derdime billah,
Böyle Aşıklara etmez eyvallah.
Zülali'ye yardım eyledi Allah,
Düşürmedi imtihana Dedecan.

OLUR

Bir kişi ki kemalini hıfzetse,
İrfan meclisinde piri nur olur.
Şeriat babına kayım olmayan,
Daim onun altı üstü nar olur.

Üç nedir ki üç kitapta yeri yok,
Ziya vermiş her eşyada nüru çok.
Ol kimidi beygafilden deydi ok,
Mahşerde Resul'a iddakar olur

Bendi yok başının yüce seri var.
Haktalanın hikmeti var, sırrı var
Ol nedir ki beş iklimde yeri var
Bunu bilmeyenin işi zar olur.

Zülali derki zehnim bulanır,
Didelerim gam bahrinde sulanır
Ol nedir ki dağ başına dolanır?
Çıkar can cesetten rüzugar olur