Ateş Savaşları ve Tanrı

“Medeniyet ilerledikçe insanlık kötüleşiyor.” (J.J Rousseau)

Özellikle Ayı ve Tibet’te Yedi Yıl gibi filmleriyle ülkemizde ün kazanmış olan  Fransız yönetmen Jean-Jacques Annaud’nun Ateş Savaşları adlı filmini yıllar sonra bir kez daha izledim.

Yönetmenin, film setine getirdiği uzmanlara; yani, tarihçilere, antropologlara ve arkeologlara bire bir danışarak çektiği bu Oscar ödüllü başyapıtta, tarihöncesi çağlarda yaşayan atalarımızın; yaşam mücadelesinden çok, ölüm kalım savaşını andıran trajik hayatlar konu edilmiş.

Çok sarsıcı bir gerçekliğin gayet inandırıcı bir dille işlendiği bu filmin karşısında, içgüdüsel itkilerinin etkisine kapılmış olan seyirci, o hayatın içinde kendisine hemen bir yer buluveriyor.

Henüz ateş yakmayı bilmedikleri için, muhtemelen doğal yollardan çıkmış bir yangının artığı olan bir ateşle yetinmek ve onu hayatları pahasına korumak zorunda olan bir kabilenin hikâyesi anlatılıyor filmde.

Aynı coğrafyada yaşadıkları halde hem aklen, hem de bedenen, evrim sürecinin değişik evrelerinde bulunan bu insanların, konuşmayı bilmedikleri için çıkardıkları canhıraş seslerle aralarında yaptıkları savaşlardan insan etkilenmeden edemiyor.

Her iki taraf da, o kadar çaresiz ve kaderlerine o kadar zorunlular ki, insanın bu savaşları meşru göresi geliyordu.

Kelimenin tam anlamıyla, kültürün, tarihin ve zamanın henüz başlamadığı anlarda, çığlık çığlığa yaşayan bu insanlar; henüz, sembollerle yüklü karmaşık bir dile maruz kalmadıklarından, ilişkilerini kirletecek dolaylılıktan münezzehtiler. İşte bu yüzden, bize göre çok daha doğallar.

Bir ara, benim nazarımda, filmin verdiği mesaj, filmi aşmış, Tanrı’ya ulaşmıştı ve Tanrı, “ekranda gördüğün bu hayali insanlara, benden daha çok saygı duymalısın!” diyordu bana.

Çünkü Tanrı’nın bizatihi kendisi, onlara; sinsi, içinden pazarlıklı, kan emici olan bizlerden daha fazla değer veriyordu.

Dip Not: Bu metin 01 haziran 2009 tarihinde Milliyet Blog'da aynı başlıkta yazdığım metnin yeniden düzenlenmiş halidir.