Balıkesir ilinin beylik öncesi tarihi süreci hakkında

Balıkesir ilimizin şimdi kapsadığı bölgenin milat öncesi dönem de ismi Mysia ( Mizya) olarak anılırdı. Mysia’lılar Anadolu’ya dışarıdan gelen kavimlerden olup bölge üzerinde hâkimiyet kurarak bölgeye kendi adlarını vermekle beraber devlet kuramamış, başka devletlerin boyunduruğunda yaşamış bir kavimdir.

Milattan önce 334 yılında Mysia’nın Büyük İskender’in hâkimiyetine geçtiği ölümünden sonrada önce Bergama krallığı tarafından ele geçirildiği daha sonra ise Milattan önce 133 tarihinde Roma İmparatorluğuna dâhil olduğu görülmektedir.

İstanbul’un İslam ordularınca iki kez kuşatılması sırasında Milattan sonra 7.yüzyıl sonlarına doğru Mysia bölgesi Müslümanlarca tanınmaya başlamıştır.

Balıkesir ilinin yerleşim yeri olarak ne kadar eskiye dayandığı kesin olarak bilinmemekle beraber pek çok höyük, iskânı olan mağara ve düz yerleşim alanlarındaki bulgulara dayanarak bu milat öncesi 8000 ila 3000 li yıllar olarak tahmin edilmektedir.

Yortan Mezarlığındaki bulgular bize burada bir mezar kültünün bulunduğunu ve Hitit metinlerinde Assuva olarak adlandırılan bölgenin antik dönemde Mysia olarak bilindiği ve Milattan önce 3000- 1200 yılları arasında burada farklı diller konuşan Pelasg ve Leleg kolonilerinin yerleştiğini göstermektedir.

Milattan önce 1800–1250 yıllarında Homeros’un Odeseues isimli eserinde anlattığı Truva Savaşları bu bölgede yaşayan insanları derinden etkilemiş ve aynı dönemde bölgeye Argonotlar Arteka ( Erdek) ile Kyzikos’lar gelerek yerleşmişlerdir.

Milattan önce 1200 de başlayan ve Mısır’a kadar uzanan Deniz Kavimleri Göçü milattan önce 1190 yılında ancak önlenebilmiş ve geri dönen kavimler Anadolu ile Suriye’de uygun alanlara yerleşmişlerdir.

Milattan önce 680 yılında Kyzikos’a gelen Miletos göçmen grubu burada koloniler kurarak altın çağlarını başlattılar. Milattan önce 600 de ise Mysia bölgesi Pers İmparatorluğu etkisine girerek Ergili köyünü ( Deskileion ) Satraplık merkezi yaptılar.

Milattan önce 546–547 yıllarında ise Persler Adramytion’luları Atinaya verdikleri destekten dolayı cezalandırdılar. Persler’le Yunanlılar arasında milattan önce 480 yılında yapılan Maraton Savaşı sırasında Pers İmparatoru Kserkses Mysia bölgesinden geçer. Mysia kıyılarındaki şehir devletleri milattan önce 478–477 yıllarında Aktika- Dellos deniz birliğine katılırlar. Milattan önce 410 yılında Kyzikos’u kuşatan Persler’e karşı yardıma gelen Atina’lı Alkibiades Bandırma körfezi’nde Perslerle yaptığı deniz savaşını kazanır.

Milattan önce 334 yılında Makedonyalı Büyük İskender Pers Kralı 3. Dareios’un ordusunu yenerek bölgedeki Pers egemenliğine son verdi. Büyük İskender’den sonra bölge bir süreliğine Seleykos’ların hâkimiyetine geçti. Milattan önce238–263 yıllarında Bergama hükümdarı Fletairos bölgeyi kontrolü altına aldı. Milattan önce 133 yılında ise Bergama kralı Attalos 3. Filometor’un vasiyeti üzerine bölge yönetimi Roma’lıların eline geçti.

Milattan önce 88 yılında Adramytion hükümdarı Diador, Pont kralı Mitridates’in tarafını tutarak Latin halklarını katletti. Roma’nın ikiye ayrılması üzerine bölge Doğo Roma’nın yönetimine geçti. Balıkesir, Bizans’ın eyalet sistemindeki Obsikion Theması teşkilatı içinde kaldı. Körfez bölgesi ise bu Thema içinde Noecastron Themasına bağlıydı. Milattan sonra 670 yılında Kyzikos Araplar tarafından geçici bir süre için ele geçirildi. 718 yılında ise Bergama ve Edremit bölgesi Araplarca kontrol altına alındı.

Yukarıdaki metin hazırlanırken kısaltma ve sadeleştirmeler yapılarak yararlanılan kaynak; a- T.C. Balıkesir Valiliği Kültür Yayınları No.2–1998

B- www.balıkesirticaret.net

Metni hazırlayan; Aydın AKDENİZ.

www.hadrianapolis.net