Bat

Dünya mutfaklarından bir seçim yapıp ilginç bir yemeği size anlatmak ve değişik bir lezzetle tanışmanıza vesile olmak için bir süredir düşünüyorum. Bu anlatacağım yemeği yapmış, yemiş ve beğenmiş olmalıyım ki, size tavsiye edebilmeliyim.

Benim gibi yemek ve lezzet konusunda tutucu ve çokta becerikli olmayan birisi için bu pek kolay bir şey değil. Bir Egeli olarak bizim tutuculuğumuz zeytinyağlı sebze yemeklerinden yanadır, malum. Bu nedenle anlatacağım, içinde et olmayan bir yemek tarifi olmalıydı, hafif bir yemek olmalıydı, ilginç olmalıydı ve tabi özgün olmalıydı. Sonunda buldum.

Efendim, hangi dünya mutfağı, hangi ülke diye soracak olursanız, ülke konusunda şöyle bir açıklamada bulunabilirim. Kuzey yarımkürede, Anadolu toprakları üzerinde yer alan, çok zengin bir kültürü bünyesinde barındıran bu ülkenin adı Türkiye’dir.

Ve ben de Türk mutfağından, Tokat yöresinden, ilginç, lezzetli ve sağlıklı bir yemeği anlatmaya çalışacağım. Bu yemeğin adı “BAT”. “Bad” da deniliyor. Tokat yöresinin dışında tanındığını da zannetmiyorum. Ben bu lezzetle yıllar önce, 3 yıl yaşadığım Tokat’ta tanıştım. Önce tadı yabancı geldi, güzel mi çirkin mi karar veremedim. Sonra alıştım, severek yedim, hala bazen canım istedi mi yapıyorum.

Aslında anlatacağım bu farklı lezzetin, klasik olarak öğünlerde yenilen yemeklerden farklı bir yanı var. Bu tam olarak bir yemek değil. Yani yeniliyor ama yemek zamanları değil. Bu yemek genellikle kadınların kabul , (altın) günlerinin vazgeçilmezidir. Ayrıca yöredeki düğünlerde erkek evine hayırlı olsuna gelenlere ikram edilen bir yemek olduğu da bilinir.

Lafı fazla uzatmadan malzemeleri verip tarife geçelim.

Taze asma yaprağı
Yarım su bardağı yeşil mercimek
1 su bardağı ince bulgur
1'er adet soğan ve domates
1 çorba kaşığı salça
Kimyon, karabiber, pul biber ve tuz
2 çorba kaşığı nar ekşisi
1 adet limonun suyu
Yarımşar demet taze nane, maydanoz ve taze soğan
1 adet ince kıyılmış sivri biber
6–7 dal taze reyhan

Ve tabi bolca dövülmüş ceviz içi.

Yıkanmış yeşil mercimek haşlanır. Suyu süzülmeden soğumaya bırakılır. Diğer tarafta bulgur bir kaba alınır ve içine ince kıyılmış soğan katılıp sıcak su ile ıslatılır. Suyunu çektikten sonra küp doğranmış domates, salça, kimyon, karabiber, pul biber, tuz, nar ekşisi ve limon suyunu katıp karıştırılır, ince kıyılmış taze nane, maydanoz, taze soğan, sivri biber ve taze reyhan, dövülmüş ceviz ilave edilir. En son yeşil mercimek suyuyla birlikte bulgurlu karışımın içine katılıp tüm malzemeler karıştırılır. Suyu az gelirse su eklenir. (çorba kıvamında, suluca olacak)

Ağzı kapalı olarak buzdolabında 1 saat bekletilip, sıcak suda haşlanmış taze asma yapraklarının içine birer çorba kaşığı koyup sarılarak yenilir. Ayrıca yanında ev ekmeği de olmalıdır. Ekmekten bir parça koparıp suyuna batırılarak yendiği için ismine “bat” dendiği ileri sürülmektedir.

Değişik lezzetlere meraklı olanlara önerilir. Türk mutfağına ait bu yöresel yemeği anlattıktan sonra Tokat’a ait bir mani söylemezsek olmaz.

"Tokat’lıdır dedikleri
Bat’tır yedikleri
Çok hoşuma gidiyor
'Gel heri' dedikleri"