Bayram harçlığı yok mu abla?

Vallahi bunu da yaşadım. Artık bayramlarda kapı kapı şeker toplayan çocukların da gözü açılmış. Yoksa aklı şaşmış mı demeliydim? Muhtemelen büyükşehirlerde bu böyle, belki de sadece Ankara’da… İki bayramdır dikkatimi çekiyor, kapıyı çalan önce üçer beşer çikolataları şekerleri ceplerine dolduruyor sonra sıra gizli hedefe geliyor: “Bayram harçlığı yok mu abla?” Oysa ben çocukların hayalinin para değil şeker, çikolata olması gerektiğine inananlardanım.

Önce afalladım, geçtiğimiz ramazan bayramında, “Oo... İşi ilerletmişsiniz!” dedim, çocuklardan biri güldü, “Öyle abla…” Zamane çocukları işte diye gülümsemiştim gayri ihtiyari, sonra düşündüm. Hayır, zamanın getirdiği bir değişiklikle açıklanamaz, küçümsenemez bu davranış. En büyüğü 11-12 yaşlarında olan bu çocukların parayla ne işi olur? Parayla işi olmalı mıdır? Veya bayram harçlıkları tanımadan kapısını çaldıkları komşularından mı istenmelidir?

Eski bayramlar yok artık klişesinden bahsetmiyorum, lokum-mendil kültürünün çok gerilerde kaldığının farkındayım da para da neyin nesi?

O yaşlardaki çocukların verilse bile harçlıklarıyla alması gereken şey şeker veya çikolatadan fazlası olmamalı değil mi? Çok mu idealistim bilmiyorum, çok mu geri kafalıyım ondan da emin değilim, olabilirim.

Bundan on yıl kadar önce 5 yaşlarında olan kuzenim bir akrabamızın elini öpmek için para istemişti bayramda. O zaman gülümsemelerle, adı pintiye çıkan o amcaya bakmıştık, elini cebine atmıştı “seni kerata” diyerek. Şimdi ise gülümsenecek bir şeymiş gibi gelmiyor, “ne yapacaksın o parayla?” demeye dilimin varmadığını şimdi düşününce anlıyorum. Cevabın şeker veya çikolatadan farklı olacağı aşikar, çocuklara addedilen masumiyetin de şekil değiştirdiğinin kanıtı belki de o cevap. Eskiden elinin kiri olarak anılan, kimilerince kapitalizmin sermaye dediği şeyin görünen yüzü, kimine göre alın terinin ekmekle tamlanan söz diziminin eksik parçası para… Çocuklar için lügatlerine girmemesi gereken ama küçük yaşta dertlerine düştükleri kağıt parçası…

“Çocukların küçük yaşta ellerinin kirlenmesi neden?” şimdi bunu düşünüp duruyorum. Evet bir bayram daha geride kaldı, en büyüğü 11-12 yaşlarında çocukların yüzleri silik görünüşleri hafızama o sesle kilitlendi: “Bayram harçlığı yok mu abla?”