Bilgi işlem çağında saydam bütçe anlayışı

Mükemmeli bulmak zor ama en az kusurlu sistem kuşkusuz demokrasidir.

Demokrasi bir yönetim ve katılım sorundur.

Özgürce katılım, saydam yönetim…

Saydam yönetim aynı zamanda etkin bir denetimi gerektirir.

İçinde bulunduğumuz iletişim çağı, yönetene de yönetilene de olanaklar sağlıyor…

Bilgi işlem süreçleri ve programları, idare eden ile idare edilen arasındaki köprü.

Her geçen gün bu köprüdeki trafiğin, akışkanlığın iyileştirilmesine çalışılıyor.

Bilgi sisteme giriyor, işleniyor, sistemin kullanıcılarına geri dönüyor. Bu sayede eksik gedik ne ise belirleniyor, hata tespiti yapılıyor, onarıcı, düzeltici, yenileyici faaliyetler yapılıyor.

Bilgisayar programları sayesinde adeta “doğrudan demokrasiye” geçiliyor…

Bilgi işlem haberleşmesi, yönetim için propaganda halk için şikayetle sınırlı bir alan da değil.

Kamu hizmetleri, sağlık, eğitim olanaklarının dağıtımı için bu programlar çok önemli.

O arada, idare, kendi kendini denetleme esnekliğini de artırmış oluyor.

Yolsuzlukların, kayırmanın, torpilin, tavassutun en aza indirilmesi, bu saydamlığa bağlı.

Sistemin işleyişinde en önemli konulardan biri, vergilerin toplanması ve harcanması…

Öte yanda, ihalelerin neden ve nasıl yapıldığı kadar nasıl sonuçlandığı da diğer bir ilgi alanı.

Kamu görevlilileri ile yurttaş arasında, tüketici ile tedarikçi arasındaki ihtilafların seyri gibi…

Devletin işleyişinde, toplumsal yaşamda, kısacası her alanda, tüm paydaşların ve bileşenlerin olan biteni izlemesi mümkün.

Bu alanda kimi gelişmeler ve ilerlemeler gerçekten çok çarpıcı…

Örneğin, Dünya Bankası kamu harcamaları temelinde 2013 yılında bir portal oluşturmuş.

13 ülke bu portalda yer almış ve halkın parasını, vatandaşın vergisini nerelere harcandığını Dünya Aleme ilan edebiliyorlar.

Avrupa’da bu konuda öncü ülke Moldova ve ilk kez harcamalarını internete koymuş.

Tunus’ta yeni anayasada açık bütçe anlayışı yer almakta. Burada “açık bütçe” terimi ile kuşkusuz bütçe açığı kastedilmiyor, vurgulanan ve uygulanan saydam bütçe anlayışı.

Daha başka örnekler de var… Estonya’nın bilgi işlem alt yapısında vergiden doktora yurttaşların çok geniş bir alanda bilgiye doğrudan erişebilmeleri olanaklı.

Bolivya’da vatandaşlar, on-line sistemleri kullanarak, çeşitli konularda şikayetlerini iletebiliyorlar. Pakistan’da da bu alanda duyarlık gelişiyor, mesaj servislerini kullanıyorlar.

Ülkemizde de bilgi işlem teknolojisi her geçen gün gelişmekte, kırk milyona yakın yurttaşımızın internetten yararlandığı ifade edilmekte, dahası, basının, -gündelik olarak- internetten izlenme oranı, bayiden gazete alarak haberlerin takip edilmesi oranını aşmakta…

Türkiye vatandaşlık numarası uygulaması ve MERNİS gibi projeleri başarıyla hayata geçirmiş, yazılımı çok iyi kullanan ve yazılıma katkı yapan bir ülke konumundadır.

Umarız yönetimde denetim ve verimli yönetim adına bu teknolojiden daha etkin yararlanılır.

Not: Bu yazının kaleme alınmasında aşağıdaki makaleden de yararlanılmıştır. Teşekkür ederiz.

Jim Yong Kim. President of World Bank Group. “How technology is beating corruption. Aug 19, 2014. forumblog.org