Bilimden Kurgu: Prometheus

“Kurgu”nun da eski tadı kalmadı! Yoksa yaş ilerledikçe “damak tadı”mız azalıyor, ondan mı?! İlk duyumları alınca bi heves, bi heves...!, gidip izliyorsun, damağında buruk bir tad kalıyor. Daha da önemlisi izlence esnasında sürekli başka filmlerin hatırlanması oluyor. Ridley Scott’ın son rejisini izlerken de başıma gelen bu oldu.  “Space Odysee 2001” in yaşlı adamı, “Matrix”in koza-tüpleri, “Kızıl Gezegen”in maceraları, “X Files”ın yeryüzünden ayrılan uzay gemisi ve tabii yönetmenin önceki filmi “Alien”in doğum sahneleri... Ki, bu sahneler gündemimize cuk oturmuş olup, hem sezaryen hem kürtajı görselleştirmesi de epey kurgusal olmuş. Çünkü “bayan!” bunu kendi kendisine uygulamakta, sonra da epey koşturmacalı maceralara atılmaktadır ki, onun sahneleri de feci şekilde “Fifth Element”i çağrıştırmaktadır.
Bütün bunlara rağmen gelişen teknolojinin sağladığı olanaklarla görselliğinin etkileyiciliği tartışılamaz. “Space Odysee 2001” de bilgisayar HAL’ın kasetlerden oluşan bir beyni vardı; Burada hologramlarla verilen bilgisayar çıktıları gelinen noktayı işaret ediyor. Bu noktada şunu da söylemeli: teknoloji nimetlerinin suyu çıkarılırcasına kullanıldığı nice fantastik yapımda aynı etkileme olamıyor. Burada yaratılan loş evren içerikteki karanlık olgularla birleşince, evet ürpertici de olmuş. Ama, ille yaradılışımızın orijini böylesine karanlık ortamlarda mı olmalı?! Burada akla, hemen başka bir evrende yaradılış izleri arayan bir film geliyor: Contact... Sanırım bana en çok çağrışımı oradan yaptı film... Evrenin ve yaradılışın gizini çok merak eden zengin bir adamın olanaklarını seferber etmesiyle gerçekleşen yolculuk, umduğunu buldurabilecek mi? Prometheus’un felsefi içerikli olduğunu düşünenlere, Contact’ı yeniden izlemelerini öneririm. Orada irdelenen de yaradılış orijinine varabilmekti. Ama buradaki gibi, orada da hep bir adım daha gerisi ortaya çıkıyordu. “O zaman galaksilerarası bir yolculukla buna erişmek namümkün!” ü düşündüren yapımlardan birisiyle daha buluştuk. Burada “insan”ı yapan(!) Mühendis olmuş. Matrix’ de yaratıcı Mimar idi.
Fantazi olmayan “Bilimden Kurgu”larda nedense hep bir felsefi beklentimiz var artık! Halbuki daha minimal amaçlarla yola çıkılsa, yine etkileyici görsel şölenlere ulaşılabilir. Sonuçta elde edilen zaten bu oluyor. Bir grup insan, yaratıcılarını arıyor olmasa da bu maceraları yaşayabilir. Çoook uzak evrenlere yol alıp, sürüngen bazlı yaratıklarla uğraşabilir. Şiddet dolu ortamlardan kaçmaya çalışabilir. “Bilimden Kurgu” meraklılarını bozmaz. Yine gider izleriz. Ama vaadedilen, yaşamın varlığına dair çözümlemeler olunca insan bir nevi tatminsizlik duygusuyla ayrılıyor sinemadan...!
Filmde sinemasal ögelere dair söylenecekler, bana göre şunlar da olabilir: “İnsanı andıran dev” figürü daha çok görüntüye girebilseydi keşke, çok başarılı bir dizayn olmuş. Sürüngen ilhamlı yaratıklar sanki artık biraz demode kaçıyor. Charlize Theron filmin güzel-kötü figürü olmasaydı keşke, çok beğendiğim hatun, rolünü kendisi istemiş olsa bile genel çerçevede dışlanmış gibiydi, sığ bir karakterdi. Tek başroldeki bilimkadınımız ise, güzel olmamakla birlikte ekranı dolduruyordu ve iyi bir seçimdi. Özellikle kendisini kesip biçtiği sahneleri, doğrusu başarılı buldum. Tariflenen ortam, Alien’daki kadar karanlık değildi. Bu da isabetli olmuş, doğrusu... Mavimsi gri ortam ışığı kapalı ve açık mekanlarda hiç değişmedi. Yönetmenin tercihi...! Bana kalırsa yer yer renk kullanmak, hayatın aslında hiç de o kadar renksiz olmadığını ifade edebilirdi.
Son söz: Sinema işinin ne kadar zorlu bir uğraş olduğunu yakından izleyen biri olarak, ortaya konan bir yapımı böylesine yargılamanın haksızlık olabileceğini biliyorum. Ama izleyici olarak biz de bir emek harcamış oluyoruz. Sinemaya gidiyor, iki saatimizi veriyoruz. Bilincimizde bir doygunluk yaşamışsak mutlu oluyoruz. Bu film bana o doygunluğu verdi. Türe gönül verenlere önerilir diyebiliyorum. Evrenin gizini çözmek ve öğrenmek gibi amaçlarınız yoksa!