Bilimsel Buluşlar

Yeni bin yılda yaşadığımız bu süreçte sizce, insanlığın toplumsal ve düşünsel sürecinde en büyük dönüşümlere yol açan, devrim niteliğindeki bilimsel gelişmeler nelerdir? 

Kimileri, devrim niteliğindeki bilimsel gelişmeleri; İnsanın evreni tanıması; (Kopernik, Kepler, Galileo), İnsanın maddeyi tanıması; Lavoisier, Mendeleyev, Newton, Einstein, İnsanların canlıları tanıması; Darwin, İnsanın insanı tanıması; Marx ve Engel olarak değerlendirirler.

Kimileri; Barut-Top ve pusulanın keşfi ve kullanımı, buhar makinesinin icadı, elektriğin gündelik yaşama girişi ve iletişim alanındaki gelişmeleri devrim niteliğindeki gelişmeler olarak görür.

Kimileri de; Faraday ve Maxwell’in birbirini tamamlayan çalışmalarının ürünü olan Elektromanyetik alan kuramını, Teokratik dogmalara ve yerleşik anlayışa karşın Darwin’in evrim kuramını, Albert Einstein’in özel ve genel görecelik kuramını, Max Planck’in sıcak nesnelerin ısı ışınımlarına (radyasyon) ilişkin açıklamaları ile başlayan Broglie, Schödinger, Heisenberg, Dirac vb. fizikçilerin çalışmaları ile yetkinlik düzeyine çıkan, klasik mekaniğin nedensellik ilkesine bağlı kalmayan, atom ve atom-altı nesne ve olgusal ilişkileri açıklamaya yönelik Kuantum mekaniğini devrim niteliğinde gelişme olarak kaydeder.

Kimileri; Şeyh Bedrettin’i daha 15.yüzyılda “Hükümetlerin seçimlerle kurulması gerekir. Halk oyunu tam bir özgürlük içerisinde kullanabilmelidir. Saray, saltanat, yeniçeri, tekkeler, dervişler hep zorbalığın ürünleridir. Bu zorbalıklara boyun eğilmemelidir.” diyebildiği için hareket biliminin matematiksel temelini kuran , Galileo’yu, devrimsel buluşlarını tamamlayarak Güneş merkezli evren yaklaşımına yol açtığı için Kopernik’i, Evrim ve dönüşüm kuramı ile insanlığı tümüyle akıldışı ve düşünsel kalıplarından kurtardığı için Darwin’i, Dünyayı anlamanın ve açıklamanın henüz aşılamamış yöntemi olarak Diyalektik Materyalizmin kurucuları Marx ve Engelsi bilimsel devrimci olarak tanımlar.

Bazıları da; Kopernik, Kepler, Galileo ve Newton’un evrenin doğa yasaları yönetiminde hareket halinde bulunan bir madde sistemi olduğuna dair buluşları ile Darwinin öne sürdüğü doğal seçilim sonucu evrim konusundaki gelişmeleri ile Mendel’in önerdiği kalıtsal faktörlerin kimyasal yapısının aydınlatılmasını nitelikli devrim olarak görmüştür.

Kimisi de, Johannes Gutenberg tarafından hareketli harflerle baskı tekniğinin bulunmasını; Matbaacılığın gelişmesini, kitabın ucuzlamasını ve yaygınlaşmasını, boş inançların yıkılmasının yıkılmasını, siyasal ve toplumsal yenileşmeyi sağlayarak Rönesans’ı doğurmasını, Kopernik’in kurduğu devrimci evren sistemini, Kolomb’un Amerika’yı keşfiyle coğrafi keşifler çağının başlamasını, James Watt tarafından buhar makinesinin geliştirilmesini, bu gelişmeyle insan gücü yerine mekanik işi geçirmesini, termodinamiğin yasaları bulunarak ısı ve enerjiye ilişkin çeşitli kavramların geliştirilmesini, makineciliğin ve teknik çağın başlamasına katkı sunmasını, Haber-Bosh yöntemi ile katalitik amonyak sentezinin oluşmasına kimya sanayinin gelişmesini devrimci buluş olarak nitelemektedir.

Kimileri de; Atomla, Elektrikle ilgili çalışmaları, buhar gücünün belirlenmesi ve teknolojide kullanılmasını, enerjinin sakınımı ve korunumu yasasını, gen çalışmalarının temelini de oluşturan hücre üzerinde yapılan çalışmalar ile gökbilim alanındaki gelişmeleri devrimci gelişim olarak sıralar.

Kimisi de modern anatominin kuruluşu ve Andreas Vesalius, “Gözlem, otoriteden üstündür” deyişi ile ortaçağ düşüncesinin insan aklına ket vuran yapısına karşı çıkmasına, Darwin’in evrim kuramına, çiçek hastalığının yeryüzünden silinmesine, İnsan Genom projesine, genetik kopyalamaya, internet erişimine devrimci buluş olarak bakmıştır.

Kimileri de doğulu matematikçi ve düşünürlerin, eski Yunan akılcılığını yeni bin yıla taşıyarak Avrupada yeniden doğuş hareketine ve batı uygarlığına kapı açmalarına (El Harzemi, El Biruni, İbni Sina, Ömer Hayyam), Dünya merkezli evren anlayışının yıkılışını, gökbilimin ve Newton mekaniğinin gelişmesini (Kopernik, Brahe, Kepler, Galieo, Newton), Toplum Bilimlerinde materyalizm, Marx’in tezini, bilimle toplumsal yapının etkileşimini (Fourier, Saint-Simon, Hegel, Feuerbach, Marx, Engels), Dalga/parçacık ilişkisi, Kuantum kuramı ve görelilik kuramını (Maxwell, Schroedinger, Boltzmann, Bohr, Planck, Einstein), tıbbın zanaatten bilime dönüşümü, mikrobioloji alanındaki gelişmeleri, penisilinin üretilişini (Pasteur, Fleming) devrimci önemli buluşlar olarak değerlendirmiştir.

Ateşin, tekerleğin bulunması da dahil olaylar ve kişiler üzerinden değerlendirme yapan bazı kişiler de, Fransız Devrimini, Darwin'i, Hitler'i, Bilgisayar ve İletişim teknolojisindeki gelişmeler ile Mustafa Kemal Atatürk'ü devrim niteliğindeki gelişmeler olarak tanımlar. 2019 yılının "Fuat Sezgin" yılı ilan edildiği bugünlerde;Türk ve İslam dünyasının bilimsel gelişmelere ve buluşlara katkısı ne olmuştur?, Okullarımızda bilimsel düşünme yeteneğini geliştirecek bir eğitim sistemimiz var mıdır? diye sormak istiyorum.

Nizamettin Biber