Biyomedikal bitkiler- VII, Lavanta (Lavandula spp.)

BİR TUTAM MOR+ BİR TUTAM MİSTİZM+ İKİ TUTAM DEVA+ ÜÇ TUTAM GÜZELLİK= LAVANTA

Lavanta; ‘lavanta rengi’’ olarak da anılan açık mor rengi,  güzel kokusu, çok yönlü kullanım alanı ile başlı başına bir fenomen. Onu anlatmak ne kadar zor olsa da, bir yerden başlamak gerek.

Bol güneş alan bir yere ekildiği andan itibaren, lavanta bütün bahçelere yakışan, çok güzel bir bitkidir. Top şeklinde olduğundan, buğdaygillerle, tırmanıcı veya yer örtücü bitkilerle iyi uyum sağlar.

Lavantanın latince ismi, temizliği çağrıştıran bir aromaya sahip olmasından dolayı, "yıkama" anlamına gelen, Lavareden gelmektedir.

Lavantayı farkı noktalardan incelersek, mor renginin de temsil ettiği gibi, ihtişamlı bir tablo çıkıyor ortaya.

………………………………………..

AROMATİK LAVANTA YAĞININ ELDESİ

Lavanta yağı,  su buharı destilasyonu yoluyla, lavanta bitkinin çiçeklerinden elde edilebilir.

Yine zeytinyağı içerisinde belli koşullarda bir süre bekletilerek de, aromatik lavanta yağı elde edilebilir.

Lavanta çiçeğinin kokusu daima insanların en çok sevdiği kokular arasında yer almış, adeta temizlikle özdeşleşmiştir.

Geleneksel olarak, lavanta uçucu yağı, parfüm yapımında da kullanılmaktadır.

Aromatik lavanta yağı aromaterapide çok faydalı olup, bir çok aromatik ürünler ve kombinasyonları lavanta yağı kullanılarak yapılır.

LAVANTA YAĞININ İNSAN SAĞLIĞI ÜZERİNE ETKİLERİ

Lavanta yağının çeşitli sağlık sorunları üzerine etkilerini aşağıdaki başlıklar altında sayabiliriz:

Lavanta yağının sağlık üzerine olumlu etkilerinin başlıcaları; sinirsel gerginliği ortadan kaldırmak, ağrı kesici olması, kafa derisi ve cildi dezenfekte etmek, kan dolaşımını artırmak ve solunum problemlerini azaltmak şeklinde sıralanabilir.

Lavanta yağı, çam, adaçayı, sardunya ve hindistan cevizi gibi birçok, uçucu yağ ile iyi bir uyum sağlayabilir.

Bugün, lavanta yağı sıklıkla, aromaterapide de kullanılmaktadır.

Lavanta yağının kokusu, sivrisinek ve kelebeklerin birçok türlerini uzaklaştırmak için güçlü bir etkiye sahiptir.

Bu rahatsız edici ısırıkları önlemek için, deriye lavanta yağının uygulanması iyi sonuç verecektir. Lavanta yağı böcek ısırıkları ile ilişkili tahriş ve ağrıyı azaltacaktır, anti-inflamatuar özellikleri vardır.

Uyku Üzerine Etkileri:

Lavanta yağı uykusuzluk için de alternatif bir tedavi şekli olabilir.

Lavantanın uçucu yağının olduğu odada uyuyan yaşlı hastalarda yapılan çalışmalar onların uyku düzeninde bir artış göstermiştir.

Bu genellikle uyku sorunları için, modern tıbba ek olarak denenebilecek bir yöntemdir. Çünkü lavanta yağının rahatlatıcı bir etkisi vardır.

Sinir Sistemi Üzerine Etkileri:

Lavanta yağının sinirsel gerginlik ve anksiyete sorunları için mükemmel bir sakinleştirici kokusu vardır. Bu nedenle, aynı zamanda migren, baş ağrısı, depresyon, sinir gerginliği ve duygusal stres tedavisinde de yararlı olabilir.

Ayrıca zihinsel aktiviteyi artırırken ferahlatıcı aroması, sinir yorgunluğunu alır ve huzursuzluğu kaldırır.

Akne Üzerine Etkileri:

Aromaterapi uygulamalarından çıkan sonuçlara göre, lavanta yağı ergenlik boyunca, gençleri etkileyen ve çok rahatsız edici olan, akne tedavisinde, en faydalı yağlardan biridir.

Ağrı kesici etkisi:

Lavanta yağı ile masaj, ağrılı ve gergin kaslar, kas ağrıları, romatizma, burkulma, bel ağrısı ve bel ağrısı olmak üzere, ağrıları çeşitli türleri için mükemmel bir ilaç olarak bilinir.

Lavanta yağı ile düzenli masaj da eklemlerdeki ağrılarda rahatlama sağlayabilir.

Mesane, sistit veya iltihabı azaltmada yardımcı olur.

Ayrıca, krampları azalttığına dair bulgular vardır.

Solunum bozuklukları üzerine etkisi :

Lavanta yağı, yaygın boğaz enfeksiyonları, grip, öksürük, soğuk algınlığı, astım, sinüs tıkanıklığı, bronşit, boğmaca, larenjit olmak üzere çeşitli solunum problemleri için kullanılır.

Yağ, ya da buhar şeklinde kullanılabilir, ya da arka boyun, göğüs ve cilt üzerine tatbik edilir.

Ayrıca, yaygın soğuk algınlığı ve öksürük için kullanılan birçok buharlaştırıcılara eklenir.

Saç bakımı üzerindeki etkisi:

Lavanta yağı, saç ve saç bakım ürünleri için de son derece iyi bir seçenek olabilir. Çünkü bu bitkisel yağın, bitler, bitlerin yumurta ve sirkeleri üzerinde çok etkili olduğu gösterilmiştir.

Kan dolaşımı üzerindeki etkisi:

Lavanta yağı ile masaj, vücuttaki kan dolaşımını artırmak için de iyidir.

Genel Cilt bakımı üzerindeki etkisi:

Lavanta yağının, cilt üzerindeki yararları, antiseptik ve antifungal özelliklerine bağlanabilir.

Bu nedenle, akne, kırışıklık, sedef hastalığı ve diğer enflamatuar durumlar gibi çeşitli cilt hastalıkları tedavi etmek için kullanılır.

Genellikle yaralar, kesikler, yanıklar ve güneş yanığı iyileşme sürecini hızlandırmak için kullanılır.

……………………………………………………

Diğer pek çok uçucu yağda olduğu gibi, hamile ve emziren kadınlar lavanta yağını kullanmaktan kaçınmalıdır.

Ayrıca diyabetli hastaların lavanta yağından uzak kalması önerilir.

Yine çok hassas cilde sahip insanlar için, alerjik reaksiyonlara neden olabilir.

Bazı insanlarda lavanta yağının aşırı kullanımı, bulantı, kusma ve baş ağrısına neden olabilir.

En önemlisi, lavanta içilmemelidir. Sadece aromaterapi veya doğru şekilde hazırlamış kozmetik ürünlerle kullanılmalıdır.

Esensiyal lavanta yağını doğudan ağız yoluyla almak, bulanık görme, nefes darlığı, gözlerde yanma, kusma ve ishal ile karakterize ciddi sağlık komplikasyonlara neden olabilir.

Özetle; lavanta yağının harika bir mucize olduğunu düşünmek bile heyecan verici olabilir ama kesinlikle gıda değildir.

Saygılarımla..

Prof. Dr. Nazan Apaydın Demir

06.07.2014

Muğla