Burası (gerçekten) Muş'tur.

Burası Muş'tur. 

Yolu yokuştur 

Giden gelmiyor 

Acep ne iştir. 

Yıllar önce bir radyo programında, bana sormuşlardı. Hocam bu türküde geçen yerin Muş değil de Yemen'de bir yer olan Huş'tur diyorlar, ne dersniz demişlerdi. Ben de dilim döndüğünce bu tür konuların tartışmaya değmez olduğunu falan söylemiştim. Spiker ısrarla "Huş" kelimesine vurgu yapınca radyonun telefonları kilitlenmiş... Muşlular ateş püskürmüşler radyoya. 

Bu tür "ezber bozma" girişimleri yaygın olduğundan, pek çok hususta "onun aslı öyle değil" diye çıkışmalara da rastlamak mümkün her yerde. Aslında bunlar "ezber bozma" değil, bilgisizleştirme ya da bilgiyi bozmadan başka bir şey değil. 

Mesele şu: 

Halk edebiyatında ölçülü sözlerle ilgili bir geleneğimiz vardır. Ölçülü sözlerde, söz eğer iki mısradan oluşuyorsa ilkinde, dörtlükten oluşuyorsa ilk iki mısrada anlam aranmaz. Onlar bir nevi esas ifadeyi güçlendirmek için söylenen kafiyeli sözlerdir. Elbette bütünüyle anlamsız değillerdir. Kendi yörelerinin değerlerini, alışkanlıklarını dile getirirler çoğunlukla, fakat özde söylenecek olan ve asıl duyguyu taşıyan sözlerle yani ikinci mısra veya dörtlükteki son iki mısra ile kafiye dışında bağlantısı yoktur. Örnek: 

Çanakkale içinde bir dolu testi. 

Analar babalar ümidi kesti. 

Görüleceği üzere ilk mısra herhangi bir duygu birikimi taşımamaktadır. Ama ikinci mısrada Çanakkale savaşlarına katılanlardan ailelerin ümidini kestiğini dile getirmek için kafiyeye destek olması için söylenmiştir. Bir başka örnek: 

Karşı bağda sıra sıra bademler 

Otursun ağlasın yari gidenler 

Ne sen bana doydun ne de ben sana 

Yıkılsın gurbeti icat edenler 

Bir Nevşehir/Ürgüp türküsünde ilk mısranın neredeyse hiç bir anlamı yoktur. Keza herhangi bir duygu da taşımamaktadır. Asıl duygular 2, 3 ve dördüncü mısralara yüklenmiştir. Bu tür örnekleri çoğaltmak mümkündür. Halk türkülerimize yaygın olarak kullanılmaktadır. Şu halde Yemen türküsünde geçen "Burası Muş'tur" ifadesi yerli yerindedir ve Huş ile falan da alakası yoktur. Sadece "giden gelmiyor acep ne iştir" ifadesindeki anlamı kuvvetlendirmek için söylenmiştir. 

Yaaa !!! 

(Haa bunları niye yazdım... az önce yine karşıma bu tartışma çıktı da ondan)