Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

20 Kasım '18

 
Kategori
Deneme
 

Dikkat Dalkavuk Çıkabilir!

Dikkat Dalkavuk Çıkabilir!
 

 “İktidar dalkavukluktan hazzetmeye başladığı zaman, şeref daima ayaklar altında ezilmiştir.” 
William Shakespeare
 
"Emredersiniz Efendim"
"Hakkı Aliniz Var Efendim"
"Ne kadar Uygun Düşünmüşsünüz"
"Allah Benim Cezamı Versin Ki Sizin Kadar İyi Düşünemiyorum"
 
 
Tarih boyunca  ülke yönetimlerince yaratılmış kendilerine özgü dalkavukların varlığını biliriz. 
 
Gelenekmişçesine bu dalkavukların varlıklarını günümüzde hala sürdürdüklerini de… 
 
Günümüzde dalkavuk yerine “yalaka” sözcüğü daha sık kullanılmakla birlikte bu sözcüğün TDK’deki anlamına baktığımızda  birçok eş anlamlı sözcüğün daha sıralandığını görmekteyiz:
 
1.Kendisine çıkar sağlayacak olanlara aşırı bir saygı ve hayranlık göstererek yaranmak isteyen kimse, huluskâr, yağcı, yalaka, yağdanlık, yalpak, yaltak, yaltakçı, kemik yalayıcı, çanak yalayıcı.
 
2.Saraylarda devlet büyüklerini nükteli sözlerle eğlendiren kimse.
 
Dalkavukluk deyince edebiyatımızda aklımıza gelen ilk eserlerdendir  Saatleri Ayarlama Enstitüsü. Ahmet Hamdi Tanpınar bu romanından köhneleşmiş muhafazakarlığın  eleştirisini yapar ve memurumuzun halini gözler önüne serer.  Uyduruk bir birim kurulacaktır ve o birimin her şeyini hazırlayan dalkavuk memur, hiçbir katkısı olmamasına rağmen bütün yapılan işlerin belediye reisi tarafından yapıldığını ve onun sayesinde olduğunu söyleyecektir. Ahmet Hamdi Tanpınar bu romanı o  hoş üslubuyla çok güzel yazmış ve Türk Edebiyatının en önemli eserlerinden biri yapmıştır.
 
Romandakine benzer bir olaya çok yakinen tanık olunca bu yazımızın konusunu dalkavuklara ayırmak ve yazının hemen girişinde Tanpınar’ı anmak da farz oldu. 
 
Dünya Üzerinde Anlatılagelen En Bilindik Dalkavuk Örnekleri
 
Kral Ördek Avında
 Kralın biri bir gün  ördek avındayken  av  uşakları çevredeki ördekleri kışkırtıp kralın önüne getiriyorlarmış.
 
Sonunda hazret önünden geçen bir ördeğe ateş ederek  heyecanla dalkavuğuna sormuş:
- Vurdum mu? Vurdum mu?
 
Dalkavuk:
- Majesteleri zavallı ördeğin hayatını bağışlamak alicenaplığında bulundular.
 
Sen Dalkavuk Musun?
Eskiden konaklarda dalkavuk bulundurmak adetmiş. Konağın birinde bir gün Bey demiş ki:
- Bir dalkavuk alacağım, filan gün imtihan var, sağa sola haber salınız.
 
Derken o gün gelmiş, kapının önünde dalkavuk adayları sıra olmuş. Biri içeri alınmış.
 
Bey sormuş:
- Sen dalkavuk musun?
- Evet efendim.
- Ama sen dalkavuğa hiç benzemiyorsun.
- Olur mu efendim? Ben filan Bey'in yanında şu kadar, feşmekan Bey'in yanında da bu kadar sene dalkavuk olarak çalıştım.
 
Bey:
- Olmadı sen çık, demiş.
 
Derken ikinci, üçüncü adaylar gelmiş, konuşma hep aynı, yanıtlar hep aynı…
Bey, dalkavuğunu bulamayacağını düşünmeye başlamış ki içeri biri girmiş.
 
Bey:
- Söyle bakalım sen dalkavuk musun?
- Evet efendim.
- Ama sen dalkavuğa hiç benzemiyorsun.
- Hayır, hiç benzemem efendim.
- Dur bakayım, biraz da benziyorsun sanki.
- Evet efendim. Ben biraz da dalkavuğa benzerim.
 
Bey hemen karar vermiş:
- Tamam, ben dalkavuğumu buldum.
 
Patlıcanın Dalkavuğu Değilim
Padişahın biri patlıcan yemeğini çok severmiş. Bir gün yemekte şöyle demiş: 
- Şu patlıcan ne güzel sebzedir. 
 
Padişahın dalkavuğu hemen atılıp patlıcana methiyeler dizmeye başlamış: 
- Haklısınız Sultanım. Bu patlıcan öyle lezizdir ki  kırk çeşit yemeği olur, tatlısı olur,  turşusu olur yemeğe doyamazsınız. 
 
Aradan birkaç gün geçtikten sonra yemekte yine patlıcan varmış. Padişah da o gün tersinden kalkmış olmalı ki bu sefer patlıcanı şöyle değerlendirmiş: 
- Ne bu yahu, yine patlıcan! Bari bir şeye de benzese, yenmiyor bile!
 
Padişahın dalkavuğu hemen atılıp bu sefer başlamış patlıcan hakkında ileri geri konuşmaya: 
- Yaa evet Sultanım. Zaten kara kuru bir şey, tadı yok, kekremsi, yemeği yemek değil, tatlısı tatlı  turşusu turşu değil.
 
Padişah dalkavuğun bu ikiyüzlülüğü karşısında dayanamayıp şöyle demiş:
 - Sana ne oldu böyle? Daha bir kaç gün önce patlıcanı öve öve bitiremiyordun, bugün ise yerin dibine batırıyorsun.     
 
Dalkavuk hemen atılmış ve şöyle demiş: 
 - Aman Sultanım, ben sizin dalkavuğunuzum, patlıcanın değil.
 
(Devam edecek)
 
Toplam blog
: 24
: 255
Kayıt tarihi
: 25.01.17
 
 

Türkçe Öğretmeni, Okul yöneticisi, Sosyolog, Blogger. Eğitim, siyaset, sosyoloji ve güncele ilişk..