Doğru olan hangisi?

Son günlerde dillere dolanan bir cümle…

<ı>“Yargı tarafsızlığını yitirdi” veya <ı>“Yargı tarafsız değil.”

<ı>

Bu söyleme, doğrudan bir soru sormak istiyorum.

Yargı <ı>“Tarafsız” mı olmalı mı? Çünkü dünyada hiçbir şey <ı>“Tarafsız” değil ve olması da olası değil.

Bu pencereden baktığınızda, yargı için <ı>“Yargı tarafsızlığını yitirdi” veya <ı>“Yargı tarafsız değil” cümleleri saldırmak, karalamak da yerinde ve doğru bir davranış değildir.

Yargı, her şeyden önce <ı>“Millet”in yanında <ı>“Taraf” olmak zorundadır. Başta Anayasa olmak üzere yasalardan yana <ı>“Taraf” olmak zorundadır. Yargı, ayrıca <ı>“Hukukun üstünlüğü” ilkesinden yana da <ı>“Taraf” olmak zorundadır.

Bu kadar <ı>“Tarafgir” olan yargıdan beklentimiz ne o zaman?

Bütün dünyada olduğu gibi, yargı milletten yana, yasalardan yana <ı>“Taraf” ama <ı>“Kararlarından dolayı da adil” olmak zorundadır. Beklentimiz bu olmalıdır.

Yargı, hiçbir zaman eleştirilemez değildir. Ancak eleştiri, verdiği kararların <ı>“Adil” olup olmadığına bakılarak yapılırken, eleştirinin dozu <ı>“Taraflığı” üzerine yapılamaz. Eğer <ı>“Taraf olma” yönünden bakılacaksa, o zaman <ı>“Hangi taraf” sorusunu sormak gerekir.

Eğer yargı, yasalar<ı> “Tarafında” ise, görevini yerine getiriyor demektir. Eğer verdiği kararlar o yasaların içinde kalıyor ise, o zaman <ı>“Adil” kararlar veriyor ve yine görevini yapıyor demektir.

Önemli olan, milletin iradesi ile görev yapan <ı>“Yasama” gücünün, <ı>“Kurucu irade”nin belirlediği temel ilkeler ve Anayasa doğrultusunda yasaları ne kadar doğru yaptığıdır. Yapılan yasaların <ı>“Milli irade”nin istekleri ve görüşleri doğrultusunda olup olmadığıdır.

Bunların hepsi <ı>“Doğru”lar ise, yargı o doğrulardan yana <ı>”Taraf”, aldığı kararlar bakımından da <ı>“Adil” mi, ona bakmak gerekir.

Ve sonuçta eğer <ı>“Yasalardan yana taraf” oluyor, <ı>“Verdiği karlarda adil” davranabiliyorsa, yargı görevini gerektiği gibi yerine getiriyor demektir.

Herkes, yargının her verdiği kararı da beğenmeyebilir…

Verilen yargı kararları, iki taraf arasında olduğuna göre, bir taraf memnun olurken, diğer taraf da elbette mutsuzluk yaşayacaktır.

Oysa Türkiye’de sorun, bazen yaşlansa bile yargının <ı>“Adil olmadığı” sorunu değildir. Sorunun temelinde çoğu kez <ı>“Geciken adalet” vardır.

Ya da…

<ı>“Adalet”in yanılgıdan, yanlış değerlendirmeden dolayı hatalı karar vermesindedir.

Esas olarak <ı>“Yargı tarafsızlığını yitirdi” veya <ı>“Yargı tarafsız değil” suçlamasını yapmak yerine, yargının sorunlarının çözülerek <ı>“Zamanında adil karar” veren ve hata yapması olanağını en aza indiren yapıya kavuşturulmasıdır.

Türkiye’deki gerçek sorun buradadır…

Önemli olan <ı>“Yargının temel sorunu” bu konuların yanında, elbette dikkat edilmesi gereken ve son günlerde daha çok yaşadığımız ve adeta <ı>“Adet haline” getirdiğimiz ve yanlış yaptığımızı bir türlü kabullenmediğimiz diğer sorunu ise, temel sorundan da daha vahim bir sorundur.

O sorun da kısaca şu: <ı>Yargının siyasallaştırılmaya çalışılması…

<ı>

Eğer yargı <ı>“Siyasallaştırma” sürecine girerse, yine bugün şikâyet edilen <ı>“Taraf” olma özelliğini yitirmeyecektir. Her zaman bir <ı>“Taraf” olmak zorundadır. Ama o zaman da <ı>“Hangi tarafta” olacağını kestiremezsiniz.

O <ı>“Tarafın” içinde yargıyı bulursunuz ama <ı>“Adaleti” bulur musunuz, orası kuşkulu.

Çünkü <ı>“Adil” olmayan <ı>“Taraflı yargı”nın içinde ne demokrasi vardır ne de özgürlük…

Bütün bunların ışığında yargıya <ı>“Yargı tarafsızlığını yitirdi” veya <ı>“Yargı tarafsız değil” eleştirisini yaparken, asıl kendimizin <ı>“Hangi taraftan” olduğumuza bakmalı ve iyi düşünerek <ı>“Tarafımızı” belirlemeliyiz.

Tarafımızı belirlememizin de ötesinde ve daha da önemlisi, kendimiz de aynı boyutta <ı>“Adil” olabilmeyi başarmalıyız.

<ı>20 HAZİRAN 2008