Eğitim felsefesi

Felsefe nasıl bazı büyük sorularla başlarsa, Eğitim Felsefesi de kendine özgü bazı sorular sormaya ve onlara bazı yanıtlar vermeye çalışarak başlar.

 

Felsefe’de ne deriz: Hayat nedir? Biz niye dünyaya geldik? İnsan niye yaşıyor… gibi önce saçma sapan gibi gelen ama temelde olan, bazı sorular sorarak ve onlara bazen boşuna, nafile yanıtlar getirmeye çalışarak Felsefe’yi oluştururuz.

 

Eğitim Felsefesi’nin temelinde de böyle sorular vardır: Sözgelimi, Eğitim nedir? Niçin lisede  Cebir okutuyoruz da  Ekonomi okutmuyoruz? Okullarda hangi dersler okutulmalıdır? Niye…

Bunlar, bunlar bir bakıma, boş akılların kolaylıkla cevaplayabilecekleri sorulardır… Ama gerçeği nedir. Daha böyle Eğitim’e ilişkin binlerce soru…

 

Eğitim Felsefesi, işte böylece Eğitimin Temeline ilişkin bir sürü soruya yanıt vermek için doğmuştur.

 

İnsanları , Eğitim üzerine düşündürtmek için varolmuştur.

 

Her büyük filozof zamanı gelmiş; Eğitim üzerinde de durmak zorunda kalmışlardır. Çünkü çocuklarımıza neler okuttuğumuzun; okullarda ne yaptığımızın cevabını vermek hiç de kolay değildir.

 

Kimler mi düşünmüştür hadi size bazı büyük isimleri hatırlatalım:

 

Kant (1724-1804) Über Pädagogik (Eğitim Üzerine) ,

 

John Locke. “Eğitim Üzerine Düşünceler”

 

Fichte  . “ Fichte’nin Eğitim Üzerine Düşünceleri ve Türkiye’deki Yansımaları”

 

Jean Jacques Rousseau . “Emil, yada Eğitime Dair.”

 

Vasili Suhomlinski . “Eğitim Üzerine”

 

Hüseyin Batuhan . “Bilim, Din ve Eğitim Üzerine Düşünceler”

 

Bertrand Russell . “Eğitim Üzerine”

 

Noam Chomsky . “Demokrasi ve Eğitim”… vb.

 

Bunlar henüz piyasada bulunan ve elde edebileceğiniz bazı Türkçe kitaplar. Yoksa bunların dışında , dünyada ve Türkiye’de Eğitim Felsefesi’ne ilişkin yüzlerce kitap,. ders kitabı ve makale bulmak mümkündür.

 

Demek ki, her büyük filozof , kendisini Eğitim konusunda düşünmeye ve yazmaya zorunlu hissetmiştir. Ve Büyük sayılan bütün filozoflar da mutlaka bu konuda ya bir kitap yada uzun bir makale kaleme almışlardır.

 

Almışlardır da bize “Eğitim Felsefesi” şudur diye bir şey kalmış mıdır? Buna cevap verebilmek güç. Çünkü alan öylesine geniş ki… Bir tanım koyma çabası bile sayfalar alabilir?

 

Konuya baksanıza :”Eğitim nedir?” 

 

Bu soruya yanıt vermek kolay mı? Nice filozof çabalamış da boşa mı gitmiştir? Hiç boşa gider mi? Büyük bir içerik oluşmuştur ve eğitimde yol gösteren bazı yollar akımlar oluşmuştur. Onların bir bölüğünü şöyle sayabiliriz.

 

1) Daimicilik: Sağlam karakterli ve doğru insanlar yetiştirmek amaçtır.

2) Esasicilik : Konu alanı üzerinde dururlar. Zamanın tecrübesinden geçmiş bilgiler önemlidir

3) İlerlemecilik: Bilişseldir. Zihinsel süreçlere önem verirler.Deneyim de önemlidir

4) Yeniden Kurmacılık:Demokrasiyi sağlamak ve toplumu bu yönde düzenlemek temel amaçtır

 

Gibi akımlar , Eğitimin niteliğini tanımlamak ve ona bir yol çizmek için  zaman içinde oluşmuşlardır.

 

Alın size , Eğitim üzerine ve onun niteliği üzerine akıllı adamlardan bazı sözler:

 

“Uygarlığımızın geleceği bilimsel düşünme alışkanlığımızın gitgide yayılmasına ve derinleşmesine bağlıdır.” John Dewey

 

“İki şey dünyaya hükmeder; biri kılıç, diğeri düşünce. Kılıç, eninde sonunda düşünceye yenilir.”Napolyon

 

“Dünya artık emek-yoğun, malzeme yoğun, enerji-yoğun değildir; bilgi yoğun olmaktadır.”

Peter Drucker

 

“Gerçek kurtuluş ancak cehaletin ortadan kaldırılmasıyla olur. Cehalet kaldırılmadıkça toplum yerinde kalıyor demektir, yerinde duran bir şey ise geriye gidiyor demektir.”

Mustafa Kemal Atatürk

 

“İnsan akıllı bir yaratıktır; böyle olduğu için de uygun gıdasını bilimden alır; fakat insanın bilgisinin alanı öylesine dardır ki, bilimden aldığı besinlerden ancak çok az bir kısmı için ümitlenilebilir.” David Hume

 

“Aklı ve gerçekleri kullanan bir insan mükemmele erişecektir. Doğa insanın akıl gücüne bir sınırlama getirmemiştir.” Condorcet

 

“Bilgiye sahip olarak doğmuş birisi değilim. Öğretmeyi seviyorum ve öğrenmeye çalışıyorum.” Konfüçyüs

 

“Eğitimin yapamayacağı hiçbir şey yoktur. Hiçbir şey onun etki alanının dışında kalamaz. Kötü ahlakları iyiye çevirebilir; kötü ilkeleri yıkar ve yerine yenilerini koyar; insanları melekler seviyesine çıkarabilir." Mark Twain

 

“Eğer gerçeği gerçekten bilmek istiyorsan yaşamında bir kez olsun bütün şeyler hakkında şüphe et.” Rene Descartes

 

Daha yüzlerce filozof insana doğru yolu göstermek, eğitimin önemini ve ne olduğunu öğretmek için yüzlerce, binlerce güzel sözler etmişlerdir.

 

Belki de işte insana gerçekten yol gösterecek  bütün sistematik bilgiler , Eğitim Felsefesini oluşturur. 

 

Kısaca, Eğitim Felsefesi eğitimin ne olduğunu araştırır ve ona cevap vermeye çalışır. 

 

Siz de diyebilirisiniz ki, hoca , bu işi kıssadan hisse olarak ortaya koysana. O kadar kolay değil. Hele biraz Eğitim Felsefesi kitaplarını açın, burnunuzu bir sokun… Bakın, kolay kolay çıkarabiliyor musunuz? Kolay mı?

 

Adamlar yüzlerce yıldır uğraşıyorlar da doğru dürüst bir yanıt verememişler.

 

Bizim ne haddimize… İşte biraz gevezelik…