Erzurum Kongresi ve bir anı...

- Mustafa Kemal'in Erzurum Kongresi toplaması karşısında, İstanbul'daki
İşgal Kuvvetleri; İngiliz ve Fransız yüksek komutanlığı, Kongre'yi bir ihtilal
hareketi olarak değerlendiriyorlar. İstanbul Hükümeti'de tepki vermekte gecikmiyor.

- Sadrazam Damat Ferit Paşa, Erzurum Valiliği'ne ve 15. Kolordu Komutanlığı'na gönderdiği
telgrafta, Mustafa Kemal ve Rauf Bey'in yakalatılarak İstanbul'a geri gönderilmesi isteniyor.
(30 Temmuz 1919)

- Mustafa Kemal Kongre devam ederken, oturum aralarında kongre üyelerinin çadırlarını ziyaret
eder, söyleşilerine katılırdı. Bu görüşmelerde oturumlarda görüşülecek konular hakkında fikirlerini
ve görüşlerini söylerdi. Bir oturum arasında Cevat Dursun Bey oğlu ve arkadaşları oturmuşlar çay
içiyorlar, bir yandan da o günkü haber bültenini okuyorlardı. Mustafa Kemal yanlarına geliyor. Haber
bülteninde Erzurum'a yeni atanmış bulunan Vali Reşit Paşa'nın Trabzon yoluyla gelişiyle ilgili, Mustafa
Kemal Paşa arkadaşlarına yeni valiyi kastederek '' Eğer işimize zarar verecek bir adamsa Trabzon'dan
İstanbul'a iade edelim, başımıza iş açmasın.'' deyince, eski Teşkilat-ı Mahsusa çeteciliğinden tanınan
Rize üyesi Hoca Necati Bey '' Paşam üzülmeyin icap ederse Kop Dağı'nda temizlenir.''yanıtını veriyor.

- Mustafa Kemal'in bu söze yanıtı meşruluk anlayışının açık bir örneğidir. '' Hocam ne diyorsunuz,
haydutlar gibi yol kesip adam mı vurduracağız? Bu memlekette hükümsüz vatandaş öldü-
rülemez. Vatandaş ancak Mahkeme Kararıyla cezalandırılır. Devlet adamının böyle düşün-
mesi lazımdır.'' yanıtını verir. (Türkiye Cumhuryet Tarihi)

- Yaklaşık doksan yıl önce söylenmiş olan bu söz, hukukun üstünlüğü ve mahkemelerin kararlarına saygılı
anlayışın göstergesi ve dolayısiyle Türkiye Cumhuriyeti'nin ne kadar sağlam temeller üzerine inşa edildiğini bize
göstermektedir.