Felsefe Üzerine

"Arzu ve nefretin hiçbir engelleme olmaksızın nasıl işlevsel olabileceğini öğrenmek" diye tanımlar Epiktetos felsefeyi. "İnsanlar bilinçlerinde ortaya çıkan düşüncelerden sorumlu değildir ama onları kullanma biçiminden sorumludurlar. Olayları önceden tahmin etmeye çalışmamalı ya da onları yalnızca anlamaya çalışmalıdır."

Felsefe için, "İnsana düşünmesini öğretir" demek, felsefeyi sadece düşünmeyi öğreten bir araç olarak görmemize neden olur. Oysa felsefe bize tümüyle yaşamı öğretir. Bu bağlamda hayata ve insana bakışımızı farklı kılar. Yaşamın med -cezirlerine karşı güçlü olabilmeyi,sorunlar karşısında çözümler üretmeyi, zorluklara gülümseyerek katlanabilmeyi öğreniriz ondan. Hoşgörünün asla sonsuz olamayacağını, eleştirinin sınırlarını, pozitif düşünmenin anlamını kavrarız.

Felsefe uzak,soyut bir kavram karmaşası değil,insanın içindeki Ben'ini ortaya çıkarmaya çalışan bir söylemdir. Öyle ki "Felsefe yaratıcı,geliştirici,insanı davranışlarının bütünlüğü içinde ele alan,inceleyen bir düşünce akımıdır. Bu akımın kaynağı,varacağı yer İnsan'dır. İnsanda başlar,insanda biter felsefe. Konusu,ereği; insanı işlemek,insanla ilgili temel oluşumları açıklamak,dile getirmektir.(...) İnsan düşüncesinin kaynağında acı çektiren trajik bir öz vardır.Bilgenin yapacağı iş onu gün ışığına çıkarmak,yorumlamaktır.Ancak felsefe yapmak üzüntüye kapılmak değildir.İnsanı yaratıcı eyleme iten acıyı bulmaktır. Bu yüzden mutluluktur,mutluluğu aramaktır bir bakıma felsefe." *

Felsefe ön yargıyı reddeder. İnsanı olduğu gibi,tüm yönleriyle,iyi ya da kötü oluşuyla kabul eder. Yargılamaz,belli şablonlara uydurmak istemez. Düşünceleri mantığımızın süzgecinden geçirerek doğruyu bulmamıza yardım eder. Yaşamımızın,varoluşumuzun bir anlamı olduğunu düşündürür. Paletindeki tüm renkleri tek tek karıştırıp en güzel rengi aramaz. Her rengin kendi güzelliğini vurgulamaya çalışır. Kırmızı yeşilden,mavi sarıdan daha güzel değildir. Her rengin ayrı güzelliği, çağrıştırdığı farklı anlamları vardır. İnsanlar da böyledir. Her insan başlı başına bir değerdir. " O her şeyin ölçüsüdür!" demez mi Protogoras?

İnsanın felsefe çağının yaşlılık olduğu söylenir. Gençlikte düşünceden çok eyleme yer verildiğinden olsa gerek. Oysa,"Felsefenin insanlara yaşamaya başlarken de ölüme doğru giderken de söyleyecekleri vardır."**
O halde neden ona kulak vermiyoruz?



* İsmet Zeki Eyüboğlu / Nietzsche Eylem Ödevi
** Montaigne / Denemeler