Futbol ve orgazm

Sevgilinin yedeği vardır, ama “futbol’un yedeği yoktur”. “Yedek”, asil’le beraber aynı anda olabildiği gibi, her an yedekte bulunması gereken bir şey de olmayabilir. Tüketilen nesne veya yitip giden sevgili ortada olmadığında bir başka yedek bulunabilir. Ama futbol’un yedeği bulunmaz, çünkü yoktur. Sevgili değiştirilir, eşlerden boşanılır, iş değiştirilir, ancak taraftarlık ne değiştirilir ne de boşanılır. Çünkü yedeği yoktur. Olan yedekler de, kişinin önceki sahip olduğu tadı vermez. Çocuklara “büyüyünce ne olacaksın?” diye sorulan meslek sorusuna zaman zaman değişik yanıtlar alınması gibi, taraftarlık arada sırada değiştirilmez. Her şeyin bir yedeği vardır, ama futbolun yedeği yoktur.

Freud’cu yaklaşımda “libidinal dürtü” nasıl yaşam gerçeğiyse, cinsel anksiyetenin dışa vurulması gibi, futbol taraftarlarının da libidinal dürtüsü, hafta sonları futbol maçlarına gitmektir. Cinsel anksiyete fiziksel anlamda nasıl yücelten ise, futbol taraftarlarını yücelten anksiyete de takımıyla beraber olmaktır. Futbol maçındaki heyecan ve zevk, cinsel libidinal dürtüyle aynıdır. Haz’zın doruklara ulaşması, cinsel dürtüde nasıl heyecan yaratıyorsa, gol pozisyonundaki heyecan da aynı haz’zı yaratır. Yerinden ayağa kalkmak, pozisyon bitene kadar öylece kalakalmak, Freud’cu libidinal dürtüyle aynıdır. Bu hiç de abartılmış bir benzetme değildir. Çünkü futbol taraftarları dünyanın her yerinde birbirlerine küfür edebilmektedirler. Küfürün de masumunu düşünemediğimize göre, her küfürün içinde cinsel libido’yu da kabul etmemiz gerekmektedir. Cinsel libido olmayan küfür, küfür değildir. Küfürün asili, cinselliktir. Bu cinsellik, doğal bir cinsellik değil, “tecavüz” amaçlıdır. Karşıda bulunan rakibe sahip olunma, kendisinin ve O’nun cinsel organıyla ya da yedi ceddini ilgilendiren ile ilgili olanıdır.

İtalyan bilim adamı, göstergebilim profesörü [1], yazar, edebiyatçı [2], eleştirmen ve düşünür Umberto Eco, futbol taraftarlarının; “ümitsiz seks manyakları gibi her hafta futbola sahip olmak istediklerini” belirtmektedir (How to Travel with a Salmon and other Essays içinde “How Not to Talk about Soccer”, sayfa:39-43, Harcourt Brace and Company, 1995, USA).(Somon Balığıyla Yolculuk ve Diğer Denemeler içinde “Futbol Hakkında Nasıl Konuşulmaz ki”).

Umberto Eco’ya göre bu durum çok rahat test edilebilir. Birlikte söylenen şarkılara ve tezahüratlara bakmak yeterlidir.

Eco’nun futbol taraftarlarının bu libidinal dürtü teorisine şöyle bir yorum yapabilir miyiz acaba?:

Galip gelen taraftar orgazm olur, mağlup olan taraftar orgazm olmak için saldırır.

(1) Göstergebilim: İletişim amacıyla kullanılan her türlü gösterge dizgesinin yapısını ve
işleyişini inceleyen bilimdalı.

(2) Sinema filmi de çekilen meşhur Gülün Adı, Anlatı Ormanlarında Altı Gezinti, Foucault Sarkacı, Ortaçağ Estetiğinde Sanat ve Güzellik, Ortaçağı Düşlemek, Önceki Günün Adası, Somon Balığıyla Yolculuk ve Diğer Denemeler, Yanlış Okumalar, Yorum ve Aşırı Yorum, Beş Ahlâk Yazısı.