Geçersiz oy yüzdesi düştü

22 Temmuz 2007 seçimlerinde kullanılan oylardan geçersiz sayılanların yüzdesi son seçimlerdeki en düşük değerinde oldu. Bu seçimde kullanılan oyların yüzde 2, 7’si geçersiz sayıldı. Geçersiz oy yüzdesi 2002 seçimlerinde % 3, 8, 1999 seçimlerinde % 4, 5 olarak hesaplanmıştı. 1995’de % 3, 3 ve 1991’de % 2, 9 olmuştu (1).

Seçimlerde geçersiz oyların iki yaygın kaynağı vardır:

1. Seçmen oyunu kullanarak yurttaşlık görevini yapmak ister, ancak hiçbir yere oy vermek istemez. O zaman ya oy pusulasını boş verir ya da birkaç yere EVET mührünü vurarak oyu geçersiz yapar.

2. Seçmen oy kullanmayı bilemediği için veya başka nedenlerle hata yapar ve oy geçersiz olur.

Mayıs ayında bağımsız adayların da birleşik oy pusulasında yeralmasına karar verildiğinde bunun bir reform olduğunu yazmıştım (2). Tarhan Erdem, 14 Mayıs günü Radikal’de yayınlanan yazısında “İşte kanunu hazırlayan ve oy verenlerin amaçları da budur: DTP'nin bağımsızlarına verilecek oyları azaltmak ve verilen oylardaki geçersizleri artırmak!” demişti (3). Tarhan Erdem yanıldı, bu seçimde geçersiz oy sayısı son iki seçime göre belirgin bir şekilde düştü. DTP’li bağımsızlar da seçildiler. Gerçek durum Erdem’in söylediğinin tam aksidir, geçersiz oyların düşmesinin en belirgin nedeni bağımsızların birleşik oy pusulasında yeralmasıdır. Erdem bu yasaya destek verenlere çok ağır ifadeler yazısının sonunda “Cumhurbaşkanımızın bu kanunu imzalamamasını, geri göndermesini bekliyorum, istiyorum.” demişti. Cumhurbaşkanımızın bu isteğe itibar etmeyerek ne kadar doğru bir karar verdiğini görmüş olduk.

Tarhan Erdem’in bu yazısına hemen o gün yanıt yazıp ne kadar hatalı düşündüğünü anlatmıştım (4).

Bu seçimde geçersiz oyların sayısı belirgin bir şekilde azalmış ve bu azalmada bir çok etken gibi bağımsız adayların birleşik oy pusulasında olması da katkıda bulunmuştur.

(1) 2007’de seçime katılım 2002’den daha düşük: http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=54063
(2) Birleşik oy pusulası bir reformdur: http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=39856
(3) Tarhan Erdem “Bağımsızlara tuzak” http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=221204
(4) Tarhan Erdem ne demek istiyor: http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=40540