Gezi parkı olayları, yıldönümü ve yansımaları

Hatırlanacağı üzere Gezi Parkı Olayları, 28 Mayıs 2013 tarihinde eskiden Gezi Parkı’nda bulunan ve daha sonra yıkılan Topçu Kışlası’nın yeniden inşa edileceği ve bu kışlanın da bir alışveriş merkezi olarak işletileceği malumatının yayılmasıyla başlamış ve 12 Haziran 2013 akşamı itibariyle de durulmaya yüz tutmuştur. 

Bu olayların bir yıl sonrasında ise İstanbul, Ankara, Adana, Sivas, İzmit, Kayseri, Eskişehir, Kars, Balıkesir vb. birçok ilde, birçok kişi yıldönümü nedeniyle yine biraya gelmiş ve bu toplanmalar yine birçok olaya sahne olmuştur.  Bu olaylar başladığı ilk andan itibaren bu davayı gerçek manada savunanlar olduğu gibi korsan göstericiler de ortaya çıkmış, nihayetinde yaralanmalar olmuş ve gözaltılar gerçekleşmiştir.

Bu gibi siyasi ve toplumsal olaylar, hem ekonomiyi etkilemiş hem de ekonomiden etkilenmiştir. Nitekim Gezi Olayları sonrası ekonomide ortaya çıkan tablo genel olarak şu şekildedir:

§         Döviz kuru yükselmiş ve Türk Lirası yabancı paralar karşısında değer kaybetmiştir.

§         Faiz oranları yükselmiştir.

§         Borsada bir anda ciddi manada düşüşler yaşanmıştır.

§         Reel sektör içinde en çok etkilenen Turizm sektörü olmuş ve bu paralelde rezervasyon iptalleri meydana gelmiştir.

§         Eylemlerden birçok esnaf ise ciddi manada zarar görmüştür.

Ekonomi üzerinde yaşanan bu ve benzeri durumlar, ekonomide güven sorununun ortaya çıkmasına neden olur. Ortaya çıkan bu güven sorunu neticesinde ise, gerek ulusal gerekse uluslararası yatırım kararları olumsuz etkilenir. Nihayetinde işsizlik ve yoksulluk ortaya çıkıp vatandaşın sırtındaki yük artabilir.

Gezi Parkı Olayları sadece ekonomik olarak yansımalara sebep olmamıştır. Aynı zamanda birçok hak ihlaline de yol açmıştır. Yapılan protestoların amacını aşması sonucu, polis ve halk karşı karşıya gelmiş olup istenmeyen durumlar yaşanmıştır. Polis orantısız güç kullanıp sert müdahalelerde bulunmuş ve protesto edenler polise olmaması gereken şekillerde karşılık vermiştir. Bu olaylar neticesinde bazı yollar trafiğe kapatılmış ve protesto dışında kalanların bu yolları kullanım hakları ihlal edilmiştir. Yasal hakkını kullanmak isteyenlerin arasına karışan provokatörlerin kışkırtıcı tavrı sonrası birçok kişi galeyana gelmiş ve esnaf ciddi zararlara maruz kalmıştır. Adana’da bir sivil polis, CHP Adana Milletvekili Turgay DEVELİ’ye arkasından boğazına sarılarak Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın tanımış olduğu dokunulmazlık hakkı ihlalini yapmıştır…

Bu tür olaylar göstermektedir ki, bir toplumun demokratik talepleri hukuki sınırlar içerisinde dile getirilip şiddete dönüştürülmediği ve demokratik talepler, karar mekanizmaları tarafından hukuki sınırlar çerçevesinde dikkate alındığı sürece bir çözüme kavuşturulabilir. Bu şekilde olduğu takdirde toplum ve ülke ekonomisi bundan zarar görmez ve aynı zamanda olumlu yönde etkilenebilir de. Bu gibi talepler yasal sınırlar içinde karşılanabilirse eğer, bundan demokrasi de olumlu yönde etkilenip daha güçlü hale gelebilir.

Daha güçlü bir toplum, ekonomi ve demokrasi için yapılması gereken tek şey ise, tarafların olayları gerektiği gibi değerlendirmesi ve olaylara gerektiği gibi yaklaşması ve bu sayede çözüm odaklı hareket ederek kazan-kaybet anlayışı yerine kazan-kazan anlayışının takipedilmesidir.

MURAT TAŞ