İdama Hayır

Bir haber okudum.. Canım yeniden yandı.. Yeniden, çünkü her idam haberi aynı acıyı biraz daha arttırarak ekliyor yüreğime. İnsan olan insan olana bunu yapamaz! Yapmamalı. İdam nedir biliyor musunuz? İdam ceza mıdır? İdam adalet midir? Hukuki midir idam? Ben bir hukukçu değilim. Lise mezunu işsiz güçsüz bir herifim işte. Eni konu bu.

Ama insanım ve doğuştan getirdiğim hakların bilincindeyim. Her ne kadar "Insan Hakları Beyannamesi", "Anayasamız" ve uluslararası bir çok anlaşma ile insanın yaşama hakkı garanti altına alınmış olsa da. Bu ve benzeri garantilere gereksinmeksizin insanın doğmuş olmasının yaşama hakkına sahip olduğu anlamına geldiğini biliyor ve kabulleniyorum.

Peki, ya idam? Kimi anayasalarda, yasalarda varlığını koruyan ve ceza olarak hükümlülere verilen idam ceza mı sahiden? Ceza nedir? Bir hükümlü'nün ıslah edilmesi ve topluma kazandırılması aynı zamanda da işlemiş olduğu suç ve/veya işlediği/işlediği varsayılan suçların karşılığını ödemesi için toplum adına karar veren mahkemelerce verilen/belirlenilen kararlar değil midir?

Bir canlandırma yapalım: "Ali adında bir tutuklu var. Ali kişisi 18 kişiyi kasten işkence yaparak öldürmekten suçlanılıyor. Yargı süreci ilerliyor ve Ali kişisi hakkında 40 yıl Ağır Hapis cezası veriliyor. Ali kişisi içeride (hapishanede) geçirdiği süre sonucunda düşünüyor ve yaptığı yanlışı, suçu farkediyor, nedamet getiriyor. Yeniden yapılandırıyor kendisini. Salıverildiğinde öldürdüğü kişilerin hatırası adına iyilikler yapıyor. vs vs." Bunları yapar ya da yapmaz. Pişman olur veya olmaz. Ama bu şansı ona vermek zorundayız. (Evet, bir çok kişi (tabii okuyan olursa) "Sana, senin sevdiklerine kötü şeyler yapılsa sen ne yapardın" tarzında mesajlar yazacak)

Varsayımımıza farklı bir son ile devam edelim. "Ali kişisi mahkeme tarafından İdam Cezası(!) ile cezalandırılıyor. İnfaz günü geliyor, Ali kişisi hücresinden alınıyor. Son isteği soruluyor, son kez tansiyonu ölçülüyor. Kefen giydiriliyor. Karar yüzüne karşı yeniden okunuyor. İlmek boyna geçiyor. Son bir bakış. Cellat tabureyi tekmeliyor. " gazetelerde küçük bir haber: "Ali Kişisi dün sabah idam edildi". Peki ceza yerini buldu mu?

Anımsayalım, ceza ne idi? Kabaca: "Bir hükümlü'nün ıslah edilmesi ve topluma kazandırılması aynı zamanda da işlemiş olduğu suç ve/veya işlediği/işlediği varsayılan suçların karşılığını ödemesi için toplum adına karar veren mahkemelerce verilen/belirlenilen kararlar." Peki, idam sonucunda ceza kavramının bütün hükümleri yerini buldu mu? Hükümlü ıslah edildi mi? Topluma kazandırıldı mı?

Ve iki yıl sonra bir manşet: "Yanlış idam!", "Gerçek Katil Yakalandı" gibi. "Ali Kişisinin x/y/2006 tarihinde idam edilmesine gerekçe olan davanın gerçek suçlusu dün gece yapılan huzur operasyonu sonucunda yakalandı ve suçunu itiraf etti." diye devam eden bir haber. Yapılan yanlışın tazmini söz konusu mu? Ali Kişisi'ni öldürenler geri getirebilir mi? Bir tutukluluk süreci sonrasında yanlış yapıldığı anlaşılırsa kişi salıverilir ve bir tazminat ödenerek hata tazmin edilme cihetine gidilir. Ancak idam sonrasında bu söz konusu olabilir mi?