ISPARTALI HAKKI BEY

Onu Türk Dil Kurumunun çıkardığı (1971) ve Şevket Aziz Kansu’nun basıma hazırladığı Köyümden Geliyorum kitabıyla tanıma fırsatı buldum.Hakkı bey bu kitapta Ispartaya gelerek Ayazmana ve Minasın da dostlarıyla yaptığı gezileri sıcak bir anlatımla dile getiriyor.Hemşerimizin hayatına kısaca göz atacak olursak fikir edinmiş oluruz diye düşünüyorum.

(1867-1923) Ispartada doğan Mustafa Hakkı Ağlarcazade ailesine mensup olup,dört yaşındayken babasını kaybetmiş.Isparta medresesine devam etmiş ve on üç yaşındayken hafızlığını tamamlamış,artık bütün sevenleri ona hafız diye hitap etmeye başlamışlar.On yedi yaşındayken öğrendiği bilgilerden hareket ederek kendi yer küresini yapıyor. 1883 de Isparta Rüştiyesini bitirince Menafi Sandığında çalışmaya başlıyor.Bu kurum  Ziraat Bankasına dönüşünce Konya ve Şam bölgesinde banka müfettişliği yapmaya başlıyor. Şam da çalışırken burada görev yapan Mehmet Akifle tanışıyorlar ve vefat edene kadar samimi dost olarak kalıyorlar.

İstanbulda dönemin İttihat ve Terakki partisine katılınca parti ona seçim konusunu anlatma görevi veriyor. Bazıları Mehmet Akifle birlikte meşhur kahveleri gezerek halkı aydınlatma görevini yerine getirmeye çalışıyorlar.Boş zamanlarında Fransızca ve Farsça dersler alarak beğendiği kitapları tercüme ederek dilimize kazandırıyor.Bu arada 1912 ve 1914 seçimlerine katılarak Isparta milletvekili olarak görev yapıyor.

Türk dilinin sadeleştirilmesi ve harf ıslahı konularında Tanin,Türk Yurdu ve Tercümanı Hakikat gazetelerinde yazılar yazıyor.Oğlu Safanın okul çağı gelince Kiminki dağda bağı var,yüreğinde dağı var sözünü söyleyerek dönemin okulları hakkında yazılar yazmaya da başlıyor.Oğlunu önce Robert Colege kaydetmek istese de ücretinin fazlalığı ve dini eğitim maddesini dikkate alarak İstanbul Erkek Lisesine kaydettiriyor.

Dört samimi dostu TBMM birinci mecliste görev almıştır.Bular Mehmet Akif,Yusuf Akçura,Hamdullah Suphi ve Veled Çelebidir.Kendisi ağır şeker hastası olduğundan tedavi görmektedir ancak 5 Şubat 1923 günü vefat eder.Oğlu Safa soyadı kanunu çıkınca aile adından hareketle Ağlarcı soyadını alır ve babası hakkında bir kitap yazar.  

İstanbul edebiyat çevrelerinde Ispartalı Hakkı bey adıyla ün yapan Mustafa Hakkı bey ihtiyar Osmanlının son zamanlarında ağlamış,ancak yeni Türkiyenin gelişini sayıklayarak erkenden aramızdan ayrılmıştır.Mehmet Akifin onun hakkında Safahat kitabına almadığı özel bir şiir yazdığı da sıkça dile getirilen konudur.