- Kategori
- İnsan Kaynakları
İşyerinde kıyafet tercihi ve kurallar

güzel giyinmek özen ister, rüküş olmak ise bir tercihtir.
Kurumsal kimliğe sahip şirketler topluma ve müşterilerine karşı oluşturdukları imajı devam ettirmek için çalışan kıyafetlerine ait kurallar belirlerler. Kurum kültürünün oluşmasında davranış biçimleri kadar net ve tanımlayıcı olan bir unsur da kıyafet olduğuna göre bu konunun önemsenmesi gayet doğaldır.
Bu duruma uyum sağlamakta zorlanan Y kuşağı pek çok şeye olduğu gibi buna da karşı çıkmakta ve serbest kıyafetin motivasyonu artıracağına hatta işyeri seçiminde bile çalışan için etkili olduğunu düşünmektedir. Bu hususta yabana atılacak bir yön değildir. Peki bu iki konu bir noktada birleşmekte midir?
Bunu tahlil edecek olsak şu maddeleri sıralayabiliriz.
- Hangi sektörlerde sıkı kıyafet uygulaması olmalı?
- Bu sektörün hangi departmanları ve hangi kademe çalışanları kıyafet şartına uymalı?
- Kıyafet düzenlemesi gereken bir sektör olsa dahi yaz-kış giyim düzenlemesi gerekir mi?
- Bu konu bir kıyafet yönetmeliği ile mi düzenlenmeli, konuyu içselleştiren seminer ve eğitimlerle mi?
- Bayanlar konusunda kıyafet, makyaj, parfüm düzenlemeleri gerekir mi?
- Haftada bir gün serbest giyim talebi artmakta ve uygulamaya girmektedir bu durum ile özensiz giyimi nasıl iyileştirmek mümkün?
- Bazı departman ve çalışanlar için uygulanan kıyafet kuralı diğer departmanlarda yoksa?
Bunları açacak olursak, bize bazı sektörler ipucu mahiyetinde bilgi vermektedir. Bankacılık, ilaç sektörü, holding yapılarında ülkemizde ve dünyada kıyafet yönetmelikleri yayınlandığı görülmektedir. Bu sektörler Avrupa ve ülkemizde daha resmi takım elbise, kravat ve ceket hassasiyetini koruyor.
Kıyafetin şirket içi bütünlüğü ve işe konsantreyi kolaylaştırdığını düşünen Avrupa ve ABD şirketleri bu konuda başta gelmektedir. İsviçre ilaç sektörünün önde gelen bir şirketi 40 sayfalık kıyafet yönetmeliği yayınlarken yine Avrupa da pek çok şirket; tahrik edici kıyafetleri, parfüm, kolsuz bluz, yazı baskılı tişört ve tayt giyilmesini yasaklayan uygulamaları sürdürmekteler.
Bu uygulamaları kıyafet yönetmeliği olmadan da yöneten şirketler hayli çok. Buralarda ise yazısız kurum kültürü ile insanlar ne giyip giymeyeceklerini biliyorlar. Bu şirketler sanal ortamda veya seminer salonlarında uyumlu giyim eğitimleri de yapıyorlar.
Sektör takım elbise giymeyi gerektiriyor olsa bile tüm personele bu uygulanmaya bilir. Zaten bazı çalışanlar görevi gereği müşterilerle yakın temasta iken, bazıları işin operasyon ve yük bölümünü yürütüyorlardır. Gerçi onlar için bazen serbest giyimden de ziyade forma uygulaması getirilmektedir. İşçi tulumları, temizlik elemanı kıyafetleri, tezgahtar formaları gibi.
Genel görüş yönetici kademesinin daha resmi ve şık giyinmesi, diğer departmanlarda daha serbest giyimin hakim olması yönünde.
Diğer bir konu da takım elbiseden oluşan bu kıyafetlerin yazın nasıl taşınacağı veya yaz aylarında kısa kollu gömlek üzerine kravat takılmasının uygunluğudur. Eğer yazın takım elbise ve kravattan vazgeçilirse kurum imajına zarar vermez diyenler yaygın olduğu gibi bu konuda da düzenlemeleri olan şirketler mevcut.
Bazı şirketler bayan erkek tüm çalışanlara; burnu açık terliksi ayakkabı giyilmesini, kısa kollu gömlekle kravat takılmasını, askılı tişört giyilmesini, çorapsız etek giyilmesini, abartılı parfüm kullanılmasını, görünür dövme, hızma gibi takıları da yasaklıyor.
Bu konuda Rusya da tahrik edici dekolte giyen çalışan işten çıkarıldığı gibi, New York’da bir banka çalışanı da erkek çalışanların fazla ilgisini çekip konsantrasyonu bozduğu için işten çıkarılmıştır. Bayanların kıyafetinde batı ülkeleri ve bizde de daha yönlendirici yazılı-yazısız kültür ve davranış biçimleri bulunmaktadır.
Bazı işyerleri haftada bir serbest kıyafet uygulaması yapmaktadır. Ancak görünen o ki, bazı insanlar serbest kıyafeti özensiz ve çirkin giyinmeyle karıştırıyor. Pijama desenli pantolon veya yırtık bir kot giyimi, oduncu gömlek altında beyaz kumaş pantolon karması, gömlek pantolon altında uyumsuz spor ayakkabısı gibi. Uyumsuz giyim veya bakımsızlık serbest kıyafet anlayışından çok uzaktır. Kişisel bakımı yok, giyimi pejmürde bir çalışan müşteri gözünde hayatından bezmiş ve zorla işe getirilmiş gibi anlaşılmaz mı?
Kurum içinde bir ortak uygulama olması insanların birbirini olumsuz etkilemesinin önüne geçecektir. Bir departman amiri çalışanların kot pantolon giymesini istemezken aynı şirketin başka bir amiri buna müsaade ederse bu yasak ve serbestlik çalışanlarda ikilem oluşturur ve serbest bırakan amiri örnek göstermelerine durduk yerde mutsuz olmalarına sebep olur. Yada bazı amirler departmandaki müdürlerine kravat mecburiyeti koyup bazı amirler serbest bırakırsa yönetici olan bu insanlar bile kravattan sıkılmaya ve onlara da serbest bırakılması için öneri getirmeye başlarlar. Kurum içi barış ve güven sağlanmalı, ortak uygulamaların bir mantığı, serbest bırakmamın bir açıklaması mutlaka olmalıdır. Aksi halde tümden serbest bir işletme imaj sorunu yaşarken tümden yasakçı bir kurum da buna gelemeyen değerli çalışanlarını kaybedebilir.
Muammer MURAT
İnsan Kaynakları Yönetim danışmanı (25.10.2010)