Kadıköy-Moda

Nostajik Tramvay

Arada, sırada da olsa, Kadıköy’den tramvaya atlayıp , Altıyol, Bahariye ve Moda yapıp, Kadıköy' e döndüğümde, kısa rink seferim tamamlanmış oluyor. Yol kısa da olsa, zaman zaman bu nostaji yolculuğu yaşamak iyi oluyor….

Tramvaylar, ilk kez Amerika`da 1842 (New York), Avrupa`da 1854 (Paris) ve 1860 İngiltere (Londra)`da görülürken İstanbul`da 3 Eylül 1869 tarihinde Tophane-Ortaköy hattında çalışmaya başlamıştır.

30 Ağustos 1869 tarihindeki "Dersaadet`de Tramvay ve Tesis İnşaası" na dair bir sözleşme ile İstanbul caddelerinde yolcu, eşya taşımacılığı için demiryolu yapılarak hayvanların çektiği araba işletmeciliği, 40 yıl süre ile Konstantin Krepano Efendi`nin kurduğu "Dersaadet Tramvay Şirketi" isimli şirkete verilmiştir.

İlk atlı Tramvay 1871 yılında Azapkapı- Galata, Aksaray - Yedikule, Aksaray - Topkapı ve Eminönü- Aksaray olmak üzere 4 hatta çalışmaya başlamış, ilk işletme yılında 430 at kullanılarak 4,5 milyon yolcu karşılığında 53.000 TL. gelir elde edilmiştir.

Daha sonraları Voyvoda`dan Kabristan sokağı-Tepebaşı- Taksim-Pangaltı-Şişli, Beyazıt-Şehzadebaşı, Fatih- Edirnekapı-Galatasaray-Tünel, Eminönü-Bahçekapı gibi hatlar açılmıştır.

Osmanlı İmparatorluğu sınırları içinde çalışmaya başlayan atlı tramvaylar daha sonra imparatorluğun büyük şehirlerinde de kurularak önce Selanik daha sonra da Şam, Bağdat, İzmir ve Konya`da işletmeye açılmıştır. Savunma Bakanlığı, tramvay atlarını 1912 yılında başlayan Balkan harbi sırasında, 30.000 Altın karşılığı almış ve bu yüzden İstanbul bir yıldan fazla süreyle tramvaysız kalmıştır. 12 Haziran 1939 gün ve 3642 sayılı yasa ile Hükümete devredilen Tramvay İşletmesi, daha sonra İstanbul Belediyesi`ne ve 16 Haziran 1939 gün ve 3645 sayılı yasa ile de İETT`ye bağlanmıştır.

12 Ağustos 1961 günü İstanbul yakasından, 14 Kasım 1966 tarihinde ise Anadolu yakasından kaldırılarak İstanbul`da Tramvay İşletmeciliği son bulmuştur.

1990 yılının sonlarında Tünel-Taksim arasında tarihi tramvay tekrar işletmeye alınmış olup halen 3 motris (çekici), 2 vagon ile 1.640 m.`lik hat üzerinde turistik bir işlev görmesinin yanında yılda 14.600 sefer ve 23.944 km. yaparak günlük ortalama 6.000 yolcu taşımaktadır.

1 Kasım 2003 tarihinde hizmete giren Kadıköy-Moda Tramvayı'da 2.6 km'lik sistemde 10 istasyon yer almaktadır. 4 adet tramvay aracının çalıştığı Kadıköy-Moda tramvayı, Kadıköy meydanından hareket edip, otobüs özel yolu ve Bahariye Caddesini takip ederek Moda Caddesi üzerinden tekrar Kadıköy Meydanı'na gelmektedir.